Hoàn thuế thu nhập cá nhân cho nhà đầu tư đang làm nhiều công ty chứng khoán “lúng túng”.

Một số công ty chứng khoán đã bắt đầu hoàn thuế thu nhập cá nhân cho nhà đầu tư, một số công ty chứng khoán khác đã sẵn sàng nhưng chưa thực hiện việc này do chưa rõ về chính sách và e ngại đến tháng 5/09, Quốc hội không thông qua đề xuất giãn thuế của Chính phủ thì việc truy thu lại thuế là không dễ dàng.

Đối với thu nhập từ đầu tư vốn, từ chuyển nhượng vốn (bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán), số thuế giãn nộp được xác định là số thuế thu nhập cá nhân phải kê hoặc đơn vị chi trả thu nhập khấu trừ theo từng lần phát sinh thu nhập.

Công ty chứng khoán phải hoàn trả

Theo Thông tư 27, đối với các khoản thu nhập phải khấu trừ thuế, tổ chức, cá nhân trả các khoản thu nhập phải khấu trừ thuế thu nhập cá nhân cho các đối tượng được giãn nộp thuế, khi trả thu nhập vẫn phải tính số thuế phải khấu trừ và thông báo cho cá nhân nhận thu nhập biết số thuế khấu trừ được tạm giãn nộp, hàng tháng vẫn phải lập tờ khai số thuế đã khấu trừ theo quy định hiện hành và nộp tờ khai cho cơ quan thuế để cơ quan thuế nắm được số thuế phát sinh nhưng được giãn nộp.

Số thuế được giãn nộp, cá nhân có thu nhập được giữ lại trong thời gian được giãn.

Trao đổi với chúng tôi, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, với những đơn vị đã thu thuế thuế thu nhập cá nhân sẽ phải trả lại cho người nộp thuế.

Người nộp thuế chỉ kê khai thu nhập và số thuế phải nộp nhưng không nộp tiền. Đơn vị chi trả thu nhập chỉ khấu trừ thuế thuế thu nhập cá nhân “trên giấy”, không thu khoản thuế này.

Với những đơn vị chi trả đã khấu trừ thu nhập, thời hạn trả lại khoản thuế đã khấu trừ sẽ được quy định trong văn bản sắp được ban hành.

Cơ quan thuế nếu đã thu khoản thuế này sẽ, căn cứ trên chứng từ đã thu, tự động trả lại cho cơ quan chi trả thu nhập, theo quy định chi tiết của văn bản sắp được ban hành.

Cơ quan chi trả thu nhập không cần phải làm đơn đề nghị. Cơ quan chi trả thu nhập sẽ căn cứ vào bản kê sẽ trả lại cho cá nhân có thu nhập.

Bộ Tài chính cũng cho biết, từ nay đến tháng 5/2009, Bộ và Tổng cục Thuế sẽ thảo luận về các đối tượng, trường hợp được giảm, miễn để xin ý kiến tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 5/2009.

Bên cạnh đó, vẫn có nhiều ý kiến băn khoăn về cách thu thuế đối với những khoản thu nhập của cá nhân phát sinh trong năm 2008, bao gồm thu nhập từ cổ tức và thu nhập từ tiền lương tiền công,  nhưng thực lĩnh trong năm 2009.

Về vấn đề này, một chuyên gia trong ngành thuế cho rằng, cả hai khoản này nên được giãn theo tinh thần của Thông tư 27.

Vừa hoàn vừa “run”

Sau khi nhận được Thông tư 27 của Bộ Tài chính, một số công ty chứng khoán đã bắt đầu tiến hành hoàn trả số thuế thu nhập cá nhân đã khấu trừ của nhà đầu tư từ 1/1/2009.

Theo bà Ngô Quỳnh Nga, phụ trách việc hoàn thuế cho nhà đầu tư của Công ty Chứng khoán VNDirect, công ty đã tiến hành thủ tục hoàn thuế thuế thu nhập cá nhân và tiền thuế được hoàn đã về đến tài khoản của nhiều nhà đầu tư từ ngày 12/2.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Ngọc Thanh, Tổng giám đốc công ty này cho biết, công ty bà cũng thấy quyết định này chưa rõ ràng và vẫn chờ đợi công văn hướng dẫn sớm được ban hành.

Tương tự, một số công ty chứng khoán cũng đã chuẩn bị các thủ tục để hoàn thuế cho nhà đầu tư nhưng chưa thật sự sẵn sàng.

Tình huống rủi ro chung được giám đốc các công ty chứng khoán đặt ra là đến tháng 5/2009, khi Chính phủ trình Quốc hội quyết định việc xử lý số thuế được giãn nộp này nhưng Quốc hội không đồng ý giãn, công ty chứng khoán phải làm thế nào để hoàn thành trách nhiệm thu thuế thuế thu nhập cá nhân đối với chứng khoán cho Nhà nước.

Ông Lê Hồ Khôi, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Tràng An cho biết, về vấn đề này, công ty ông đã thảo luận và đi đến thống nhất sẽ hoàn trả tiền thuế đã khấu trừ cho nhà đầu tư sau khi nhà đầu tư đã ký cam kết với công ty về việc sẽ chịu trách nhiệm nộp lại thuế nếu Quốc hội không đồng ý giãn vào kỳ họp Quốc hội sắp tới.

Đây được xem là một cách làm thuận lợi cho cả công ty chứng khoán và nhà đầu tư nhưng liệu cách làm này có chặt chẽ không và việc truy đòi của công ty chứng khoán về sau sẽ rất mất thời gian và công sức.

Tổng Giám đốc công ty chứng khoán Artex, bà Phan Vân Hà cho biết, công ty bà cũng sẵn sàng nhưng chưa thực hiện hoàn thuế chứng khoán cho nhà đầu tư vì đến nay, cơ quan thuế vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể nào về việc hoàn trả thuế cho nhà đầu tư.

Như vậy, trước yêu cầu hoàn trả thuế thuế thu nhập cá nhân đối với chứng khoán cho nhà đầu tư, mỗi công ty chứng khoán lại có một cách ứng xử riêng và chưa công ty nào cảm thấy yên tâm với cách triển khai thực hiện Thông tư này của cơ quan thuế.

Hơn nữa, trong trường hợp Quốc hội không đồng ý giãn thuế, các công ty chứng khoán biết truy đòi khoản tiền này như thế nào một khi nhà đầu tư đã đóng tài khoản.

Một giải pháp được một quan chức ngành thuế Bộ Tài chính đưa ra là, trong trường hợp Quốc hội không đồng ý giãn thuế thuế thu nhập cá nhân, những trường hợp đã được xét giãn theo Thông tư 27 nên được xét giảm 50% số thuế phải nộp.

“Giải pháp này được xem là thuận về tâm lý vì số tiền thuế phải nộp cả năm sẽ chỉ tương đương số tiền nộp đủ trong 6 tháng”, Chuyên gia này cho biết.

Tuy nhiên, các công ty chứng khoán vẫn không khỏi lo ngại, vì những lời trấn an “công ty chứng khoán không phải lo ngại khi hoàn trả khoản thuế này” hay “sẽ có giải pháp cho các khoản đã hoàn trả nhưng không được giãn” của các quan chức ngành thuế không phải ở “giấy trắng mực đen”.

Sự lúng túng của các công ty chứng khoán xuất phát từ việc chậm hoàn trả thì nhà đầu tư phàn nàn mà hoàn trả thì rủi ro thuộc về họ.

Bên cạnh đó, Thông tư 27 đã ban hành được “ngót nghét” 10 ngày, nhưng văn bản hướng dẫn về việc hoàn trả thuế thuế thu nhập cá nhân vẫn ở tình trạng “lòng vòng” chưa đến tay công luận cũng như các công ty chứng khoán.