Ngày 24/2/2023, Sở Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng đã phối hợp với UBND quận Ngũ Hành Sơn và Sở Văn hóa Thể thao thành phố Đà Nẵng tổ chức họp báo cung cấp thông tin về Lễ hội Quán Thế Âm và Lễ đón nhận Bằng công nhận Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

MA NHAI-DI SẢN SỬ LIỆU QUÝ BÁU CỦA VIỆT NAM

Ông Nguyễn Hòa, Chủ tịch UBND quận Ngũ Hành Sơn, Phó trưởng Ban tổ chức Lễ hội, cho biết Lễ đón nhận Bằng công nhận Ma nhai là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ diễn ra  vào lúc 08 giờ 00 ngày 01 tháng 3 năm 2023 tại di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn, số 81 đường Huyền Trân Công Chúa, phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng. 

Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là 01 trong 9 di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO vinh danh vào ngày 26 tháng 11 năm 2022 (bao gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 6 di sản tư liệu khu vực châu Á-Thái Bình Dương), tại Hội nghị toàn thể lần thứ 9 của Ủy ban Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương (gọi tắt là MOWCAP) và được công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch HĐND TP. Đà Nẵng-người thay mặt lãnh đạo TP. Đà Nẵng tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 9 (MOWCAP) tại Andong, tỉnh Gyeongsang Bắc, Hàn Quốc, cho biết Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là một hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm (Hán Nôm) được khắc trên vách đá và hang động của danh thắng Ngũ Hành Sơn, với nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn; cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX.

Tại động Hoa Nghiêm có 20 ma nhai. Động Huyền Không hiện đang lưu giữ 30 ma nhai, trong đó có ngự bút của vua Minh Mạng “Huyền Không Động”. Động Tàng Chơn có 20 ma nhai. Động Vân Thông có 02 ma nhai. Động Linh Nham có 03 ma nhai. Tại hang Vân Căn Nguyệt Quật, động Thiên Phước Địa, hang Vân Nguyệt Cốc có 03 bia ma nhai ngự bút của vua Minh Mạng năm 1837, khắc ghi tên hang, động. 

Theo ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là nguồn sử liệu quý giá cung cấp các thông tin đặc biệt từ quá khứ như: Mối quan hệ giao lưu, tiếp xúc văn hóa, kinh tế, chính trị, xã hội của Việt Nam với các quốc gia Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản từ thế kỷ XVII; Chính sách hướng biển và ngoại giao cởi mở, mềm dẻo của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực; Về lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng người Hoa kiều ở Việt Nam. Cùng với đó là Hệ tưởng tư chính trị Nho giáo của triều Nguyễn và các giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam như truyền thống yêu nước, hiếu học, yêu chuộng chữ nghĩa và coi trọng đạo đức con người; Về giai đoạn Phật giáo Việt Nam đã hội nhập và mang tính quốc tế cao; Lịch sử về giai đoạn phát triển thịnh vượng nhất của thương cảng Hội An và giao lưu hàng hải khu vực châu Á - Thái Bình Dương; Một giai đoạn phát triển của hệ thống văn tự ở Việt Nam: sử dụng hài hòa, đan xen giữa chữ Hán và chữ Nôm. 

Thông tin trên Ma nhai cũng cho biết diện mạo, vẻ đẹp nguyên thủy của danh thắng Ngũ Hành Sơn - một vùng thắng tích được mệnh danh là “Nam châu đệ nhất danh thắng”. Địa danh địa phương, bổ sung cho các tài liệu cổ như Ô châu cận lục và Phủ biên tạp lục cũng như các bộ Địa chí của triều Nguyễn; cũng như lịch sử hình thành và phát triển của Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước, các kỹ thuật điêu khắc đá thủ công đã không còn phổ biến. 

“Các sử liệu thông tin từ Ma nhai góp phần làm sáng rõ thêm về quan điểm sống, nhân sinh quan của các nhân vật có ảnh hưởng trong lịch sử phong kiến Việt Nam như Trương Quang Đản, Cao Xuân Dục, Bùi Văn Dị, Đào Tấn, Nguyễn Trọng Hợp...”, ông Huỳnh Đình Quốc Thiện nhấn mạnh. 

BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN

Thông tin tại buổi họp báo, Ban Tổ chức Lễ hội cho biết, nhằm tôn vinh, giới thiệu, quảng bá những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, văn học, thư pháp, nghệ thuật của Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn; thể hiện sự tri ân sâu sắc của những thế hệ hôm nay đối với di sản văn hóa, khơi dậy và nêu cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc, góp phần giáo dục và phát huy truyền thống yêu nước, lịch sử văn hóa; ngày 02/02/2023, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành kế hoạch số 21/KH-UBND về Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

UBND thành phố Đà Nẵng sẽ tiếp tục chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao, UBND quận Ngũ Hành Sơn thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản quý báu này. Xem đây là sứ mệnh bảo vệ và phát huy giá trị “Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn” xứng tầm với vị thế của một di sản tư liệu thế giới; đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử nói chung và của Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn nói riêng. 

Cũng tại khu quần thể Danh thắng Ngũ Hành Sơn, Lễ hội Quán Thế Âm (Lễ hội được diễn ra hằng năm, năm nay được UBND thành phố Đà Nẵng chủ trì tổ chức với quy mô cấp thành phố)- là một trong những lễ hội dân gian mang đậm yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo của đạo Phật. Lễ hội là một nét sinh hoạt văn hoá cộng đồng độc đáo, là nỗ lực của người dân địa phương trong việc phục dựng, bảo tồn những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, là dịp để đồng bào phật tử nói riêng và nhân dân nói chung cầu cho Quốc thái dân an, chúng sinh an lạc, khơi dậy lòng từ bi, bác ái, hướng thiện trong mỗi con người, sự hòa hợp giữa Phật pháp với dân tộc, tình yêu quê hương đất nước. 

Năm 2000, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn đã được Tổng cục Du lịch xếp vào danh mục 15 lễ hội lớn của cả nước; năm 2021, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA TÂM LINH

Ông Hà Vĩ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Đà Nẵng, cho biết năm 2023, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn là năm đầu tiên được UBND thành phố Đà Nẵng chủ trì tổ chức với quy mô cấp thành phố, sẽ diễn ra từ ngày 08-10/3/2023 (nhằm ngày 17- 19/02 Âm lịch) với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, tín ngưỡng, tôn giáo phong phú, đa dạng hứa hẹn sẽ thu hút đông đảo đồng bào phật tử, nhân dân và du khách tham gia. Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn hằng năm thường thu hút hàng vạn đồng bào phật tử và người dân tham gia với mong muốn lan toả thông điệp về tình thương yêu, hướng lòng thành về Đức Quán Thế Âm, cầu nguyện cho đất nước luôn được hòa bình ấm no, nhân dân an lạc, hạnh phúc.

Đặc biệt, trong khuôn khổ Lễ hội năm nay sẽ có hoạt động diễn thuyết về giá trị Ma nhai Ngũ Hành Sơn, mới được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tại Lễ hội còn có Hội thi điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước năm 2023 và có 05 gian hàng trưng bày, biểu diễn chế tác đá mỹ nghệ Non Nước; Biểu diễn thả diều nghệ thuật, trình diễn khinh khí cầu; Diễu hành xe hoa chào mừng Lễ hội; khai trương Thư viện Vạn Hạnh – là thư viện với hơn 30.000 ấn phẩm liên quan đến phật giáo, văn hóa...