Đại hội XX và một số điểm nhấn mới về định hướng kinh tế của Trung Quốc
Thạc sĩ Nguyễn Thị Hạ, Viện Nghiên cứu Trung Quốc
07/11/2022, 09:32
Báo cáo Đại hội 20 cho thấy rằng Trung Quốc đã thành công trong việc thực hiện mục tiêu xây dựng toàn diện xã hội khá giả, hoàn thành các mục tiêu phấn đấu 100 năm lần thứ nhất. Tuy nhiên, kinh tế Trung Quốc phải đối mặt với rất nhiều khó khăn từ cả bên trong lẫn bên ngoài...
Đại hội XX và một số điểm nhấn mới về định hướng kinh tế của Trung Quốc.
Với việc hoàn thành cuộc chiến công kiên thoát nghèo, xây dựng toàn diện xã hội khá giả và hoàn thành mục tiêu phấn đấu 100 năm lần thứ nhất, báo cáo chính trị Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ XX Đảng Cộng sản Trung Quốc (Đại hội 20) tiếp tục đưa ra những kế hoạch, sự sắp xếp chiến lược cho sự nghiệp của Đảng Cộng sản và đất nước Trung Quốc trong chặng đường mới xây dựng một đất nước xã hội chủ nghĩa hiện đại toàn diện. Bài viết nhận diện và đánh giá một số điểm mới về định hướng kinh tế của Trung Quốc qua Báo cáo chính trị Đại hội 20.
Về tổng thể, Báo cáo Đại hội 20 vẫn tiếp tục kế thừa và phát triển logic lý luận và các chủ trương từ Đại hội 18, 19 đến nay về các vấn đề quan trọng, như: mục tiêu phấn đấu, các nhiệm vụ trọng tâm, định hướng kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, đổi mới sáng tạo, phát triển chất lượng cao, thúc đẩy cục diện mới mở cửa toàn diện, thúc đẩy sự “thịnh vượng chung” và chiến lược “tuần hoàn kép” với định hướng tập trung vào mở rộng nhu cầu trong nước để tự chủ hơn,… mà không có sự đảo ngược hay thay đổi đáng kể trong định hướng chính sách; nhưng có sự nâng cấp trong một số nội hàm phát triển cụ thể và có một số điểm mới đáng chú ý về mặt định hướng trọng tâm. Đại hội 20 làm rõ các ưu tiên đối với Trung Quốc trong tương lai, hướng dẫn cho các nhà hoạch định chính sách và các cơ quan quản lý của nước này trong 5 năm tới, đồng thời đặt ra một số mục tiêu cụ thể hơn đến năm 2035 và giữa thế kỷ này. So với trước đây, các trọng tâm kinh tế tập trung hơn vào việc nâng cao chất lượng và sự công bằng trong phát triển kinh tế.
MỘT SỐ ĐIỂM MỚI VỀ ĐỊNH HƯỚNG ƯU TIÊN KINH TẾ
Báo cáo chính trị của Đại hội và dự kiến bộ máy lãnh đạo chủ chốt sau Đại hội 20 cho thấy một số điểm nhấn mới về mặt chủ trương phát triển kinh tế và xu hướng chính sách kinh tế trọng tâm của Trung Quốc so với ĐH 19.
Một là, “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” và “thịnh vượng chung” sẽ là chủ trương điều hướng phát triển kinh tế của Trung Quốc trong giai đoạn tới.
“Hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” là một khái niệm mới lần đầu tiên được nêu rõ trong báo cáo Đại hội 20 với 6 đặc trưng cụ thể: (i) hiện đại hóa XHCN do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo; (ii) hiện đại hóa với dân số khổng lồ; (iii) hiện đại hóa vì sự thịnh vượng chung cho tất cả mọi người; (iv) hiện đại hóa kết hợp hài hòa giữa văn minh vật chất và văn minh tinh thần; (v) hiện đại hóa trong đó con người và thiên nhiên cùng tồn tại hài hòa; (vi) hiện đại hóa theo con đường phát triển hòa bình.
Tờ Globaltimes (2022) trong bài “China expounds indigenous way to achieve modernization, to navigate nation’s economy toward fairer, innovative growth” cho biết, “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” được xác định là sứ mệnh cốt lõi của Đảng cộng sản Trung Quốc trên hành trình mới của kỷ nguyên mới và sẽ được thúc đẩy toàn diện nhằm thực hiện “sự trẻ hóa vĩ đại của đất nước Trung Quốc”. Bên cạnh đó, trong bài viết “Pursuing Chinese-style modernization”, Taylor (2022) đã nhận định, “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” sẽ đóng vai trò là động lực chính cho các sáng kiến chính sách quan trọng trong 5 năm tới và xa hơn nữa của nước này.
Yang Zhicheng, nhà nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Bắc Kinh về Tư tưởng Tập Cận Bình về Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới, khi phân tích nội hàm của “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” đã nhấn mạnh, đây là con đường hiện đại hóa dựa trên sở hữu công cộng đối với tư liệu sản xuất, lấy con người làm trung tâm và một nền hiện đại hóa trong đó tất cả người dân đều thịnh vượng, khác với kiểu hiện đại hóa lấy tư bản làm trung tâm, hiện đại hóa phân cực, hiện đại hóa vật chất như phương Tây. Tuy nhiên, Taylor (2022) cho rằng “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” sẽ đòi hỏi một quá trình hiện đại hóa dựa trên cơ sở “tự cung tự cấp, an ninh quốc gia và sự thịnh vượng chung”. Liệu mô hình này có thể giải quyết được các vấn đề tồn đọng mà hiện đại hóa phải đối mặt cũng như các vấn đề kinh tế nổi cộm của Trung Quốc hay không còn tùy thuộc vào cách thức hiện thực hóa nó cũng như các biện pháp triển khai cụ thể của Trung Quốc.
Bên cạnh đó, “thịnh vượng chung”, một trong những chính sách kinh tế và xã hội quan trọng nhất được ban hành trong thời gian vừa qua ở Trung Quốc, sẽ là chủ trương mang tính định hướng việc thực thi các chính sách và mục tiêu “hiện đại hóa kiểu Trung Quốc” trong giai đoạn tới.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 45 phát hành ngày 07-11-2022. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Thủ đô ngàn năm văn hiến đã khắc sâu trong lịch sử dân tộc như một biểu tượng thiêng liêng của ý chí độc lập, tự do và khát vọng hòa bình, đồng thời là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, trí tuệ, bản lĩnh và khí phách của dân tộc Việt Nam...
Việt Nam và Bhutan: Hợp tác Đối tác Chiến lược hướng tới tương lai bền vững
Mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và Bhutan ngày càng được khẳng định qua chuyến thăm của Quốc vương Bhutan Jigme Khesar Namgyel Wangchuck và Hoàng hậu đến Việt Nam..
Bão số 5 Kajiki hướng vào đất liền, các tỉnh Bắc Trung Bộ khẩn trương ứng phó
Chiều 22/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, chủ trì cuộc họp trực tiếp và trực tuyến với các địa phương ven biển từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế để bàn giải pháp ứng phó áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5 – Kajiki.
Triển lãm Thành tựu đất nước mở cửa cho Nhân dân tham quan từ ngày 28/8
Triển lãm Thành tựu đất nước với chủ đề 80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc, sẽ giới thiệu, trưng bày những thành tựu nổi bật của đất nước trong 80 năm xây dựng và phát triển trên các lĩnh vực. Triển lãm sẽ mở cửa cho Nhân dân vào tham quan từ ngày 28/8 tới đây...
Quốc vương Bhutan và Hoàng hậu kết thúc chuyến thăm tới Việt Nam
Quốc vương Bhutan Jigme Khesar Namgyel Wangchuck bày tỏ vui mừng lần đầu tiên sang thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, nhấn mạnh Bhutan coi Việt Nam là một trong những đối tác ưu tiên hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á, mong muốn tăng cường hợp tác nhiều mặt, chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: