Dấu ấn kinh tế thế giới tuần 5-11/10/2025: Căng thẳng Mỹ - Trung bất ngờ tăng nhiệt, đỉnh lịch sử mới của giá vàng và bạc

Trong một thế giới đầy bất định, giới đầu tư tiếp tục đổ xô mua kim loại quý để tìm kiếm một “hầm trú ẩn” an toàn.

Dưới đây là những thông tin và sự kiện kinh tế nổi bật trong tuần từ ngày 5-11/10/2025 do VnEconomy điểm lại:

Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế quan bổ sung 100% lên hàng Trung Quốc từ ngày 1/11

Ngày 10/10, ông Trump bất ngờ tuyên bố sẽ áp thêm thuế quan 100% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc “ngoài bất kỳ thuế quan nào đang áp”, có hiệu lực từ ngày 1/11.Ông Trump cũng nói rằng từ ngày 1/11, Mỹ sẽ áp biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với “bất kỳ và tất cả phần mềm quan trọng”.

Trong một bài đăng trước đó cùng ngày, ông Trump cũng phát tín hiệu sẽ hủy bỏ cuộc gặp dự kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) ở Hàn Quốc vào cuối tháng 11.

Trung Quốc siết kiểm soát xuất khẩu đất hiếm

Động thái trên của ông Trump được cho là nhằm trả đũa việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát đất hiếm. Bộ Thương mại Trung Quốc hôm 9/10 tuyên bố từ ngày 1/12, các thực thể nước ngoài sẽ phải xin giấy phép xuất khẩu các sản phẩm có chứa thành phần từ 0,1% trở lên là đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc, hoặc được sản xuất bằng công nghệ chiết tách, tinh luyện, sản xuất nam châm hoặc tái chế đất hiếm của Trung Quốc.

Giá vàng thế giới lần đầu vượt 4.000 USD/oz, giá bạc cũng cao chưa từng thấy

Giá vàng thế giới đã lập kỷ lục mọi thời đại trong phiên ngày thứ Tư tuần này, với giá vàng giao ngay đạt hơn 4.059 USD/oz, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử vượt mốc 4.000 USD/oz. Sau đó, giá vàng giảm mạnh trong phiên ngày thứ Năm vì áp lực chốt lời và việc Israel và Hamas đạt thỏa thuận ngừng bắn ở dải Gaza. Phiên ngày thứ Sáu, giá vàng lại tăng bùng nổ qua mốc 4.000 USD/oz sau tuyên bố thuế quan của Tổng thống Trump. Cả tuần, giá vàng tăng khoảng 3,4%.

Hôm thứ Năm, giá bạc đạt mức cao kỷ lục 51,22 USD/oz. Giá kim loại quý này đã tăng 70% trong năm nay.

Chứng khoán Mỹ: Sau chuỗi phiên lập kỷ lục là bán tháo

Đầu tuần này, thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục xu hướng lập kỷ lục của thời gian gần đây, khi cơn sốt cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI) tiếp tục thúc đẩy nhà đầu tư mua cổ phiếu bất chấp định giá cổ phiếu lên cao. Tuy nhiên, phiên ngày thứ Sáu, tin về việc ông Trump sẽ áp thuế quan mới lên Trung Quốc đã đẩy thị trường giảm mạnh.

Chỉ số S&P 500 đóng cửa phiên ngày thứ Sáu với mức giảm hơn 2,7%, mạnh nhất từ hôm 10/4 - thời điểm sau khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng gây chấn động.

Giá dầu thô đương đầu áp lực giảm từ nhiều phía

Giá dầu thô Brent giao sau tại thị trường London đóng cửa tuần này ở mức gần 63 USD/thùng, thấp nhất kể từ đầu tháng 6.

Ngoài mối lo về thuế quan, giá dầu còn đương đầu áp lực giảm vì OPEC+ liên tục nâng sản lượng. OPEC+ là liên minh giữa Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và một số thành viên ngoài khối gồm Nga. Cuối tuần trước, nhóm này tuyên bố sẽ tăng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày từ tháng 11.

Tuần này, sức ép giảm giá dầu cũng lớn hơn khi Israel và Hamas đạt thỏa thuận ngừng bắn ở dải Gaza. Tình hình Trung Đông lắng dịu có thể làm giúp giảm rủi ro gián đoạn nguồn cung dầu từ khu vực sản xuất dầu hàng đầu thế giới này.

Tổng thống Trump tính hỗ trợ 10 tỷ USD cho nông dân Mỹ

Chính quyền Tổng thống Trump đang cân nhắc một gói hỗ trợ trị giá 10 tỷ USD cho ngành nông nghiệp Mỹ để giúp ngành này vượt qua những thách thức do chiến tranh thương mại gây ra. Khó khăn chồng chất mà nông dân Mỹ đang phải đối mặt không chỉ đến từ chi phí gia tăng và sự trả đũa từ các nước đối tác thương mại, mà còn từ tình trạng thiếu hụt lao động liên quan đến chính sách nhập cư và giá nông sản giảm mạnh.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, chi phí sản xuất nông nghiệp của nước này sẽ lên tới 467,4 tỷ USD trong năm 2025, tăng 12 tỷ USD so với năm trước. Bên cạnh đó, số liệu từ các tòa án Mỹ cho thấy số vụ phá sản trong ngành nông nghiệp nước này đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2021 trong nửa đầu năm nay.

Đồng yên rớt giá mạnh vì chủ trương của lãnh đạo đảng cầm quyền

Kết thúc phiên giao dịch tại thị trường châu Á ngày 10/10, đồng yên giao dịch ở mức khoảng 152,7 yên đổi 1 USD, gần mức thấp nhất kể từ giữa tháng 2/2025 và giảm 3,5% so với mức chốt của tuần trước, đánh dấu tuần giảm mạnh nhất kể từ tháng 10 năm ngoái. Đồng yên rớt giá mạnh từ khi bà Sanae Takaichi trở thành Chủ tịch mới của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền trong cuộc bầu lãnh đạo đảng vào cuối tuần trước.

Trên cương vị này, bà Takaichi có thể sẽ trở thành thủ tướng mới của Nhật. Bà là một người ủng hộ mạnh mẽ chính sách kinh tế Abenomics - bộ chính sách bao gồm cả nới lỏng tài khóa và tiền tệ để kích thích tăng trưởng - của cố Thủ tướng Shizo Abe và là một đồng minh thân cận của ông Abe trong thời gian ông cầm quyền.

Chính phủ Mỹ đóng cửa tuần thứ hai, chưa có dấu hiệu sắp mở cửa trở lại

Đến ngày thứ Sáu, Chính phủ Mỹ đã đóng cửa ngày thứ 10 liên tiếp. Hôm thứ Năm, Thượng viện Mỹ thất bại lần thứ 7 trong việc thông qua một dự luật ngân sách tạm thời để chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ. Hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy hai đảng Cộng hòa và Dân chủ sẽ nhượng bộ nhau về vấn đề này.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Russell Vought - quan chức cấp cao nhất phụ trách vấn đề ngân sách của chính quyền ông Trump - cho biết với tình trạng đóng cửa chính phủ tiếp diễn, việc sa thải công chức liên bang “đã bắt đầu”.

WTO nâng dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu 2025

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 7/10 nâng dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm 2025 lên 2,4% từ 0,9% đưa ra hồi tháng 8. Một trong những lý do dẫn tới việc WTO nâng dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm nay là sự gia tăng mạnh mẽ của khối lượng thương mại trong nửa đầu năm, với mức tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, tổ chức này cũng cảnh báo rằng triển vọng cho năm 2026 có thể không mấy khả quan, với dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm tới chỉ đạt 0,5% do những tác động tiêu cực từ hàng rào thuế quan gia tăng.

WB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc

Ngân hàng Thế giới (WB) ngày 7/10 nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc - một động thái mang tới sự lạc quan sau nửa năm những thay đổi trong chính sách thuế quan của Mỹ khiến nền kinh tế toàn cầu rung lắc mạnh.

Trong dự báo cập nhật về triển vọng kinh tế khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, định chế có trụ sở ở Washington DC nhận định nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ tăng trưởng 4,8% trong năm nay, cao hơn nhiều so với mức dự báo tăng 4% đưa ra vào tháng 4. Con số dự báo mới này gần hơn với mục tiêu tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) khoảng 5% mà Bắc Kinh đặt ra cho năm nay.

Tuy nhiên, tuyên bố thuế quan mới nhất của ông Trump có thể lại khiến triển vọng kinh tế Trung Quốc xấu đi.

Mỹ can thiệp tỷ giá giúp Argentina

Bộ Tài chính Mỹ ngày 9/10 có một động thái chưa từng có là can thiệp vào thị trường ngoại hối Argentina, nhằm hỗ trợ Tổng thống Javier Milei trong việc bảo vệ tỷ giá đồng peso. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thông báo Mỹ đã "mua trực tiếp đồng peso Argentina" nhằm tăng cường giá trị của đồng tiền này, sau khi Chính phủ Argentina phải “đốt” một lượng lớn dự trữ ngoại hối để bảo vệ tỷ giá đồng nội tệ trong những tuần gần đây.

Động thái này diễn ra khi Tổng thống Milei - người được coi là đối tác quan trọng nhất của Tổng thống Trump tại Mỹ Latin - đối mặt với cuộc khủng hoảng niềm tin trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào ngày 26/10.

Mexico hoãn kế hoạch tăng thuế với hàng Trung Quốc và một số nước châu Á

Theo một tuyên bố ngày 9/10 của Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, Quốc hội nước này sẽ tạm hoãn việc phê duyệt đề xuất tăng thuế quan đối với gần 1.500 sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc và một số nước châu Á khác.

Đề xuất trên được bà Sheinbaum đệ trình lên Hạ viện Mexico vào đầu tháng 9, theo đó tăng thuế quan lên tới 50% đối với ô tô, quần áo, dệt may, sản phẩm nhựa, thép và nhiều sản phẩm khác. Việc đưa ra đề xuất này được cho là một nỗ lực của bà Sheinbaum nhằm xoa dịu Mỹ, trong khi việc tạm hoãn phê duyệt đề xuất được cho là tránh làm mếch lòng Trung Quốc.