Chiều 31/10, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2024 và nhiều nội dung quan trọng khác.

KIẾN NGHỊ SỚM TĂNG LƯƠNG TỐI THIỂU CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho biết bên cạnh những kết quả rất đáng trân trọng, năm 2023, có 5/15 chỉ tiêu Quốc hội giao chưa đạt. Trong 5 chỉ tiêu chưa đạt của năm 2023, chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội ước đạt 3,77-4,76 (chỉ tiêu Quốc hội giao là 5,0-6,0%).

Ông Nghĩa nêu rõ, đây là năm thứ 3 liên tiếp chúng ta không đạt chỉ tiêu này. Điều đáng lo ngại là tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân đang có xu hướng giảm: Giai đoạn 3 năm 2021-2023, chỉ đạt 4,36-4,69%, thấp hơn mức bình quân 6,26% của 3 năm 2016-2018.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá bổ sung nguyên nhân, xác định trách nhiệm và có giải pháp quyết liệt đối với chỉ tiêu này.

Bên cạnh những mặt tích cực, nền kinh tế có độ mở quá cao, nếu không có những giải pháp chính sách tốt, sẽ đem đến nhiều hệ lụy, như nền kinh tế trở nên dễ bị tổn thương, nhạy cảm với các biến động từ bên ngoài.

Do đó, đại biểu đề nghị quan tâm đến 3 nhóm giải pháp. Thứ nhất, tăng cầu trong nước, phát triển thị trường nội địa. Tiếp tục giảm thuế, phí, lệ phí cho người dân và doanh nghiệp. Ông Nghĩa nhất trí kéo dài thời gian giảm thuế VAT đến hết 30/6/2024.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Hội đồng tiền lương quốc gia tiến hành thương lượng sớm để tăng lương tối thiểu cho người lao động bảo đảm thực hiện từ 1/7/2024 cùng thời điểm với việc thực hiện cải cách tiền lương trong khu vực công.

Thứ hai, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Theo Báo cáo của Chính phủ gửi đến Kỳ họp thứ 5, thủ tục hành chính của nhiều ngành, lĩnh vực còn rườm rà, phức tạp, gây khó khăn, tăng chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Thứ ba, vị Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội đề nghị tăng cường liên kết vùng. Đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng, trình Quốc hội ban hành luật hoặc nghị quyết về phát triển vùng, tăng cường liên kết vùng làm cơ sở pháp lý cho việc thể chế hóa các quan điểm của Đảng trong 6 nghị quyết nêu trên vào cuộc sống.

Một vấn đề được đại biểu đưa ra, đó là sau gần 80 năm độc lập và qua gần 40 năm đổi mới, điều kiện kinh tế xã hội, thế và lực của nước ta được nâng lên tầm cao mới nhưng thời giờ làm việc của người lao động khu vực tư không giảm trong khi thời giờ làm thêm đã tăng lên gấp 3 lần.

"Người lao động cần được quan tâm, chia sẻ và phải được thụ hưởng tốt hơn từ những thành quả phát triển". Ông Nghĩa nói và đề nghị Chính phủ xem xét trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ/1 tuần xuống 44 giờ/1 tuần, tiến tới 40 giờ/1 tuần như trong khu vực công (đã được thực hiện từ 1999). Đây cũng là xu hướng tiến bộ của đa số quốc gia trên thế giới.

CẢI THIỆN, TĂNG NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG LÀ CON ĐƯỜNG NGẮN NHẤT ĐƯA NỀN KINH TẾ PHỤC HỒI 

Tham gia ý kiến tại phiên họp, đại biểu Đại biểu Trần Văn Khải, đoàn Hà Nam cơ bản nhất trí với nội dung của báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2024.

Tuy nhiên, đại biểu cho biết, trong 3 năm vừa qua, chúng ta đều chưa hoàn thành chỉ tiêu về năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực. Báo cáo của Chính phủ cũng chưa làm rõ được nguyên nhân, giải pháp cho vấn đề này.

Đại biểu nêu rõ, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục xác định, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến lược, là yếu tố quyết định đẩy mạnh phát triển ứng dụng khoa học công nghệ, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, bảo đảm phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững.

Thời gian vừa qua, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, thực trạng về nguồn nhân lực và năng suất lao động ở nước ta sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng XIII còn nhiều tốn tại, hạn chế, chưa có chuyển biến rõ nét, chưa thực sự là động lực, đột phá trong phát triển kinh tế xã hội, cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa bám sát nhu cầu thị trường…

Tuy xác định nguồn nhân lực chất lượng cao là chìa khóa cho phát triển kinh tế xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hiện nay, nguồn nhân lực chất lượng cao của chúng ta vẫn còn thiếu hụt. Đại biểu cho rằng cần có chính sách đột phá, khắc phục những tồn tại, hạn chế đang là rào cản với sự phát triển nhân lực chất lượng cao.

Đại biểu kiến nghị báo cáo của Chính phủ cần phân tích, làm rõ hơn nữa thực trạng, khó khăn, nguyên nhân, trách nhiệm và đề xuất giải pháp cụ thể, khả thi trong việc phát triển nhân lực chất lượng cao, cải thiện năng suất lao động. Quốc hội cần sớm có giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách pháp luật về lao động, phát triển nguồn lực lao động, năng suất lao động, trên cơ sở đó ban hành Nghị quyết chuyên đề của Quốc hội ban hành chính sách đặc thù, đột phá, định hướng, đặt mục tiêu, lộ trình, lĩnh vực, nguồn vốn đầu tư nhằm thực hiện thành công chủ trương của Đảng.

Thống nhất với nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế xã hội năm 2024, đại biểu Huỳnh Thanh Phương, đoàn Tây Ninh đề nghị quan tâm cải thiện, tăng năng suất lao động, bởi đó là con đường ngắn nhất đưa nền kinh tế phục hồi và phát triển bền vững. Ngoài ra, đề nghị Chính phủ cần có giải pháp căn cơ để xây dựng văn hóa, hình ảnh con người Việt Nam trong thời kỳ hiện nay. Văn hóa phải đặt ngang hàng với kinh tế.