Theo báo cáo cập nhật của Bộ Tài chính, trong tháng 4/2025, giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 48.206,1 tỷ đồng, tăng khá mạnh từ mức 80.306,8 tỷ đồng của quý 1/2025.

Lũy kế 4 tháng đầu năm, tổng vốn giải ngân đạt 128.512,9 tỷ đồng, tương đương 14,32% kế hoạch năm và 15,56% kế hoạch do Thủ tướng Chính phủ giao. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2024, khi lần lượt đạt 15,64% và 16,64%.

Xét theo nguồn vốn, giải ngân từ ngân sách địa phương đạt 17,2% kế hoạch Thủ tướng giao, cao hơn mức 16,56% cùng kỳ năm trước. Ngược lại, vốn ngân sách trung ương chỉ đạt 13,33%, thấp hơn nhiều so với mức 16,79% vào cùng kỳ 2024. Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia, tổng vốn giải ngân ước tính đạt 4.707,3 tỷ đồng, tương ứng 21,43% kế hoạch được giao. 

Tính đến hết tháng 4/2025, có 10 trong số 47 bộ, cơ quan trung ương và 35 trong 63 địa phương có tỷ lệ giải ngân vượt mức bình quân chung cả nước.

Một số đơn vị có tỷ lệ giải ngân trên 20% gồm: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (86,43%), Đài Tiếng nói Việt Nam (73,82%), Ngân hàng Chính sách xã hội (41,16%), Bộ Công an (27,24%) và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20,66%). 

Ở địa phương, những tỉnh có tỷ lệ giải ngân cao có thể kể đến như Phú Thọ (44,39%), Lào Cai (43,45%), Thanh Hóa (39,15%), Hà Nam (38,44%), Bắc Kạn (32,61%), Hà Tĩnh (31,88%), Tuyên Quang (31,08%), Hà Giang (30,64%) và Lâm Đồng (30,08%).

Tuy vậy, vẫn còn 9 bộ, cơ quan trung ương chưa giải ngân vốn đầu tư công, bao gồm: Văn phòng Chủ tịch nước, Thanh tra Chính phủ, Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Kiểm toán Nhà nước...

Bên cạnh đó, có 15 bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân dưới 5% như Văn phòng Chủ tịch nước, Thanh tra Chính phủ, Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Kiểm toán nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh…

Có 12 địa phương giải ngân dưới 10% như Khánh Hòa, Cao Bằng, Bình Dương, Đồng Nai, An Giang, Sóc Trăng, Quảng Trị….

Bộ Tài chính cũng chỉ ra 5 nguyên nhân chính đang cản trở tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Thứ nhất là các vướng mắc về cơ chế, chính sách. Luật Đất đai năm 2024 mới có hiệu lực với nhiều nội dung thay đổi, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng. Nhiều lĩnh vực cũng thiếu quy định cụ thể về định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn.

Thứ hai là tình trạng phân bổ vốn chậm. Tính đến ngày 26/4, vẫn còn khoảng 27.861,8 tỷ đồng (tương đương 3,37% kế hoạch Thủ tướng giao) chưa được phân bổ, chủ yếu do các dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư. Ngoài ra, một phần vốn không có nhu cầu sử dụng đang được đề nghị trả lại hoặc điều chuyển sang các dự án khác.

Thứ ba là những khó khăn trong tổ chức thực hiện. Việc sắp xếp lại bộ máy hành chính khiến nhiều dự án tạm dừng, kéo dài thời gian thẩm định. Công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng gặp trở ngại do chưa đạt thỏa thuận với người dân, giá vật liệu tăng cao, nguồn cung hạn chế và các vướng mắc về quy hoạch khoáng sản. Một số dự án cũng bị chậm do điều chỉnh chủ trương đầu tư khi vượt tổng mức đầu tư hoặc tăng chi phí đền bù.

Thứ tư là nguồn thu ngân sách địa phương từ sử dụng đất chưa đạt kỳ vọng, gây khó khăn cho việc phân bổ và giải ngân.

Thứ năm là những hạn chế trong triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia. Việc phân bổ vốn chậm và năng lực quản lý hạn chế ở cấp địa phương tiếp tục ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện, đặc biệt tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.