Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Thông tư hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Điểm đáng chú ý là dự thảo bổ sung thêm một số lĩnh vực ngành nghề chưa được hướng dẫn cụ thể trong Biểu thuế giá trị gia tăng hiện hành.

QUY ĐỊNH CHI TIẾT CHO TỪNG NGÀNH NGHỀ

Theo Bộ Tài chính, căn cứ Biểu thuế suất thuế giá trị gia tăng và Biểu thuế suất thuế thu nhập cá nhân tại dự thảo Thông tư xây dựng Biểu thuế bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với hộ, cá nhân kinh doanh theo 4 nhóm thuế suất quy định tại Luật và có hướng dẫn chi tiết các lĩnh vực ngành nghề.

Cụ thể Biểu thuế tại dự thảo Thông tư quy định, đối với phân phối, cung cấp hàng hoá sẽ có thêm các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền cho cá nhân kinh doanh, có tỷ lệ % tính thuế giá trị gia tăng là 1% và thuế suất thuế thu nhập cá nhân là 0,5%.

Hiện nay chưa có quy định cụ thể nên đang tạm thời căn cứ các quy định tại pháp luật thuế giá trị gia tăng để hướng dẫn đối với cá nhân. Theo đó các khoản thu nhập này không chịu thuế giá trị gia tăng nên sẽ bất hợp lý trong trường hợp áp dụng đối với cá nhân.

Dự thảo Thông tư còn quy định rõ, dịch vụ tắm hơi, massage, karaoke, vũ trường, bi-a, internet, game, may đo, giặt là, cắt tóc, làm đầu, gội đầu và dịch vụ sửa chữa máy vi tính, sửa các đồ dùng gia đình sẽ có mức thuế giá trị gia tăng là 5% và thuế thu nhập cá nhân là 2%.

Những hộ, cá nhân kinh doanh dịch vụ cho thuê tài sản như cho thuê nhà, đất, cửa hàng, nhà xưởng, kho bãi trừ dịch vụ lưu trú và cho thuê phương tiện vận tải, máy móc thiết bị không kèm theo người điều khiển có mức thuế giá trị gia tăng là 5% và thuế thu nhập cá nhân là 5%.

Dịch vụ vận tải hàng hóa, vận tải hành khách, dịch vụ ăn uống, dịch vụ sửa chữa và bảo dưỡng máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, ô tô, mô tô, xe máy… có mức thuế giá trị gia tăng là 3% và thuế thu nhập cá nhân là 1,5%...

HỘ KINH DOANH KHÔNG PHẢI LÀ HỘ GIA ĐÌNH

Theo Bộ Tài chính, nhiều ý kiến góp ý cho rằng, thay vì phải gọi tên cả cá nhân, nhóm và hộ kinh doanh như hiện nay thì chỉ cần xây dựng quy chế quản lý thuế cho hộ kinh doanh nói chung …

Tuy nhiên Bộ Tài chính nhấn mạnh, “hộ kinh doanh không phải là hộ gia đình”. Đây là hai khái niệm khác nhau hoàn toàn.

Theo quy định về đăng ký kinh doanh thì có quy định về khái niệm “hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập”. Tuy nhiên,  theo quy định của pháp luật thuế thì bất kỳ cá nhân, hộ gia đình nào có hoạt động kinh doanh cũng phát sinh nghĩa vụ thuế, (trừ một số thu nhập), không phân biệt có đăng ký kinh doanh theo hình thức hộ kinh doanh hay không có đăng ký kinh doanh.

Đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, các hoạt động kinh doanh của cá nhân không chỉ là mô hình hộ gia đình hoạt động độc lập trong phạm vi hẹp tại nơi sinh sống mà đã phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau như: hợp tác kinh doanh với tổ chức, tham gia trong chuỗi kinh tế chia sẻ, kinh doanh trên môi trường số, phạm vi hoạt động xuyên biên giới, không có địa điểm kinh doanh cố định.

Ngoài ra, đối với pháp luật thuế điều chỉnh đối với hoạt động kinh doanh của thể nhân thì chỉ bao gồm hai sắc thuế chính là thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, còn đối với hộ gia đình nếu không có hoạt động sản xuất kinh doanh thì chỉ có thể thuộc diện chịu thuế sửa dụng đất phi nông nghiệp.

Do đó, tại dự thảo Thông tư mới không dùng khái niệm “hộ gia đình” vì phạm vi của Thông tư chỉ điều chỉnh đối với hoạt động kinh doanh.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, theo pháp luật về thuế Thu nhập cá nhân thì có 10 khoản thu nhập thuộc diện chịu thuế với các mức thuế suất và cách tính thuế khác nhau, trong đó, duy nhất thu nhập từ tiền lương tiền công áp dụng theo biểu thuế luỹ tiến từng phần, còn các khoản thu nhập khác áp dụng theo thuế suất toàn phần.

Đối với hoạt động kinh doanh áp dụng theo biểu thuế toàn phần chi tiết theo từng lĩnh vực ngành nghề, trong đó ngành nghề kinh doanh cung cấp dịch vụ chịu thuế suất thuế Giá trị gia tăng 5%, thuế thu nhập cá nhân là 2%, như vậy tổng của hai loại thuế này là 7%.

Nếu so sánh mức thuế của cá nhân kinh doanh là 7% với mức thuế bậc cao nhất của cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công là 35% sẽ không phù hợp, bởi vì khoảng 90% cá nhân có thu nhập từ tiền lương tiền công chỉ ở mức bậc 1 là 5% và bậc 2 là 10%.

Ngoài ra,  mức thuế suất toàn phần đối với hoạt động kinh doanh của cá nhân cần phải tương đồng với  mức thuế suất của doanh nghiệp có cùng loại hình kinh doanh là phù hợp, không thể so sánh với thu nhập từ tiền lương, tiền công để áp dụng biểu luỹ tiến.

Quy định này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế về thuế thu nhập cá nhân và hướng tới mục tiêu xây dựng một chính sách thuế bình đẳng.