IMF giục Trung Quốc giảm phụ thuộc vào xuất khẩu

“Với tư cách là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc quá lớn để tạo ra nhiều tăng trưởng từ xuất khẩu, tiếp tục phụ thuộc vào xuất khẩu và làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu”, hãng tin CNBC dẫn lời bà Georgieva phát biểu trước báo giới ngày 10/12.

Bà Georgieva nhấn mạnh rằng Trung Quốc cần đẩy nhanh kế hoạch đã có hàng thập kỷ nhằm dịch chuyển khỏi mô hình dựa vào xuất khẩu để tăng trưởng kinh tế, và sự dịch chuyển đó sẽ “có lợi cho Trung Quốc và toàn bộ nền kinh tế thế giới”. Bà nói rằng sự thay đổi như vậy sẽ giúp các quốc gia khác “không còn phải tìm cách hạn chế hàng xuất khẩu từ Trung Quốc”.

Những phát biểu trên được người đứng đầu IMF đưa ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tăng cao trong năm nay, đồng thời châu Âu và các quốc gia như Mexico ngày càng lo ngại trước làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. Theo số liệu mới được công bố trong tuần này, thặng dư thương mại của Trung Quốc trong 11 tháng đầu năm nay đã lập kỷ lục hơn 1 nghìn tỷ USD.

Từ đại dịch Covid-19 tới nay, tiêu dùng của Trung Quốc duy trì tình trạng ảm đạm, một phần do cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài gây áp lực lên tâm lý của các hộ gia đình.

Bà Georgieva cho biết IMF ước tính rằng Trung Quốc sẽ phải tiêu khoảng 5% tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này trong 3 năm tới để giải quyết triệt để các vấn đề trong lĩnh vực bất động sản. Bà nói mục tiêu này có thể đạt được nếu Trung Quốc kết hợp với siết chặt kiểm soát chính sách tài khóa và công nghiệp.

Bà cũng khuyến nghị các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc cần chủ động hơn trong việc hoàn tất các dự án nhà ở đã bán trước và quyết đoán hơn trong việc để cho các doanh nghiệp bất động sản yếu kém tự giải thể. “Chúng ta gọi đó là những công ty ‘xác sống’. Hãy để cho ‘xác sống’ ra đi”, bà nói.

Theo bà Georgieva, phân tích của IMF cho thấy tăng chi tiêu cho hỗ trợ xã hội, nhất là ở các vùng nông thôn, có thể giúp tăng tiêu dùng thêm 3 điểm phần trăm GDP của Trung Quốc trong trung hạn. Bà lưu ý Bắc Kinh cần có các biện pháp chính sách cụ thể, nhưng nhấn mạnh các lực lượng thị trường cần đóng một vai trò lớn hơn, nhất là trong sự phát triển công nghệ của Trung Quốc và vấn đề tỷ giá đồng nhân dân tệ.

“Chúng tôi muốn chứng kiến là tỷ giá đồng nhân dân tệ do thị trường quyết định, phản ánh đúng các yếu tố nền tảng”, bà nói.

Trong một báo cáo công bố cùng ngày, IMF nói rằng mức lạm phát thấp hơn ở Trung Quốc so với ở các nước đối tác thương mại “đã dẫn tới sự mất giá của tỷ giá hối đoái thực đồng nhân dân tệ, làm xuất khẩu của Trung Quốc mạnh hơn và làm gia tăng thặng dư tài khoản vãng lai của Trung Quốc”.

Báo cáo của IMF nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2026 lên 4,5%, trên cơ sở cho rằng Bắc Kinh sẽ triển khai thêm các biện pháp kích thích và thuế quan thấp hơn so với dự báo ban đầu. Con số dự báo tăng trưởng GDP này cao hơn 0,3 điểm phần trăm so với dự báo mà IMF đưa ra hồi tháng 10. Ngoài ra, IMF cũng nâng dự báo tăng trưởng nền kinh tế thứ hai thế giới năm 2025 thêm 0,2 điểm phần trăm lên 5%.

IMF nhận định tốc độ lạm phát ở Trung Quốc năm tới sẽ tăng lên 0,8%, từ 0% trong năm nay.

Cùng ngày, số liệu thống kê mới được công bố của Trung Quốc cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái, cao nhất gần 2 năm.

Theo IMF, việc Trung Quốc dịch chuyển sang mô hình tăng trưởng dựa nhiều hơn vào xuất khẩu “đòi hỏi các biện pháp kích thích kinh tế cấp bách và mạnh mẽ hơn”.

Hồi tháng 10, các nhà lãnh đạo Trung Quốc công bố các mục tiêu phát triển cho 5 năm tới bao gồm nỗ lực lớn hơn để thúc đẩy tiêu dùng trong nước và thiết lập khả năng tự chủ về công nghệ. Tuần này, Bắc Kinh sẽ tiến hành hội nghị công tác kinh tế trung ương hàng năm để thảo luận về kế hoạch kinh tế cho năm tới.

Bà Georgieva cùng các quan chức IMF khác vừa kết thúc chuyến thăm Trung Quốc 10 ngày để tiến hành cuộc rà soát hàng năm của định chế này về kinh tế Trung Quốc, được biết đến là hoạt động Tham vấn Điều IV. Trong chuyến thăm, bà đã có các cuộc thảo luận với Thủ tướng Lý Cường, Phó thủ tướng Hà Lập Phong, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) Phan Công Thắng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Lam Phật An, và Bộ trưởng Bộ Thương mại Vương Văn Đào.

Trong cuộc gặp với bà Georgieva và 9 người đứng đầu các tổ chức kinh tế quốc tế lớn khác tại Bắc Kinh hôm 9/12, Thủ tướng Lý Cường kêu gọi tăng cường hợp tác và nói Trung Quốc có khả năng đạt được các mục tiêu kinh tế năm nay.