Kinh tế xanh, tăng trưởng xanh là hướng chiến lược phát triển bền vững của Nghệ An trong bối cảnh mới

Ngày 26/11, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề "Kinh tế xanh ở Nghệ An – Giải pháp phát triển bền vững và an toàn trong bối cảnh mới", nhằm đánh giá thực trạng, cơ hội và thách thức trong quá trình phát triển kinh tế xanh của tỉnh.

LỒNG GHÉP TĂNG TRƯỞNG XANH VÀO CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ – XÃ HỘI

Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050, đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành, xác định tăng trưởng xanh là quá trình thay đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế dựa trên công nghệ tiên tiến và hạ tầng hiện đại.

Điều này không chỉ giúp sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm phát thải khí nhà kính mà còn thúc đẩy xóa đói giảm nghèo và tăng trưởng bền vững.

Tăng trưởng xanh bao gồm 6 nội dung chính: sản xuất và tiêu dùng bền vững, xanh hóa thị trường và hoạt động sản xuất kinh doanh, xây dựng hạ tầng bền vững, cải tổ thuế và ngân sách xanh, đầu tư và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái, xây dựng và thực hiện các chỉ số hiệu quả sinh thái.

Kinh tế xanh Việt Nam đã có những bước chuyển dịch tích cực. Chỉ số Tăng trưởng xanh (GGI) của Việt Nam đã tăng từ 39,4 năm 2005 lên 56,46 năm 2022, xếp thứ 73 trên thế giới. Chỉ số Phát triển bền vững năm 2024 đạt 73,32 điểm, xếp thứ 54/166 quốc gia. Năm 2021, nền kinh tế xanh Việt Nam tạo ra hơn 7,2 tỷ USD, chiếm khoảng 2% GDP, đồng thời tạo hơn 500.000 việc làm xanh.

Trên cơ sở định hướng quốc gia, Nghệ An – trung tâm vùng Bắc Trung Bộ – đã sớm xác định tăng trưởng xanh là hướng chiến lược. Ngày 01/11/2023, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3560/QĐ-UBND về Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, lồng ghép tăng trưởng xanh vào chương trình phát triển kinh tế – xã hội, nhấn mạnh yêu cầu “tăng trưởng xanh gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng”.

Trong thực tiễn, Nghệ An đã đạt được nhiều kết quả đáng chú ý. Ngành công nghiệp chuyển từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng xanh có chọn lọc, thu hút nhiều dự án công nghệ cao, hình thành mô hình công nghiệp sạch. Về năng lượng, tỉnh Nghệ An nổi lên với tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt trong khu vực Bắc Trung Bộ.

Nông nghiệp triển khai nhiều mô hình hữu cơ, sinh thái và tuần hoàn, bảo vệ đất, nước, đa dạng sinh học. Dịch vụ và du lịch chú trọng phát triển sản phẩm du lịch biển, sinh thái và cộng đồng, gắn với bảo tồn di sản văn hóa và môi trường. Công tác bảo vệ rừng tự nhiên, phục hồi hệ sinh thái, phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững, bao gồm thí điểm tín chỉ carbon rừng, cũng đạt những bước tiến đáng ghi nhận.

 PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH ĐỐI MẶT NHIỀU THÁCH THỨC

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, trong quá trình chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh, Nghệ An vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Hệ thống cơ chế, chính sách và phối hợp về tăng trưởng xanh chưa đồng bộ; hạ tầng kỹ thuật phục vụ bảo vệ môi trường còn hạn chế; nguồn vốn cho các dự án xanh chưa đáp ứng nhu cầu đầu tư hạ tầng, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, nhận thức xã hội về tiêu dùng xanh, bảo vệ tài nguyên chưa sâu rộng, trong khi các ngành công nghiệp truyền thống vẫn chủ yếu sử dụng công nghệ cũ, tiêu hao năng lượng và phát thải cao...

Tại hội thảo, các diễn giả, nhà khoa học đã trao đổi, phân tích nhiều vấn đề trọng tâm như cơ sở khoa học về tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh để Nghệ An xây dựng định hướng phát triển kinh tế xanh đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Các chuyên gia cũng đánh giá thực trạng, cơ hội và thách thức trong các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp xanh, năng lượng tái tạo, công nghiệp sạch, khu công nghiệp xanh, du lịch xanh, đô thị xanh; liên kết, hợp tác; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ tăng trưởng xanh.

Hội thảo đã đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quá trình tăng trưởng xanh, nhằm giúp Nghệ An hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, thịnh vượng và an toàn trong bối cảnh mới. Đồng thời, hội thảo cũng gợi mở hướng nghiên cứu, xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển bền vững, giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu.