Lo lộ lọt dữ liệu khi triển khai ngân hàng mở

Kỳ Phong

08/10/2024, 08:00

Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) đánh giá hệ sinh thái ngân hàng mở (open banking) tại Việt Nam vẫn còn đang trong giai đoạn sơ khai, đối mặt với nhiều thách thức như an toàn bảo mật và chưa nhất quán trong phát triển dịch vụ….

Cần kiểm soát rủi ro dữ liệu khi triển khai ngân hàng mở.

Tại một hội thảo mới đây, các chuyên gia cho rằng ngân hàng mở đang trở thành một xu hướng quan trọng trong lĩnh vực tài chính tại Việt Nam. Ngân hàng mở cho phép người tiêu dùng chia sẻ dữ liệu tài khoản của họ với các bên thứ ba một cách an toàn, mở ra cánh cửa cho các giải pháp tài chính cá nhân hóa và hiệu quả hơn. Bằng cách kết nối các tài khoản ngân hàng khác nhau trong một giao diện duy nhất, người tiêu dùng có thể quản lý tài chính, thanh toán trực tuyến và tại cửa hàng một cách nhanh chóng, tiện lợi.

Đối với các doanh nghiệp, ngân hàng mở là công cụ giúp tối ưu hóa quy trình thanh toán, giảm thiểu chi phí vận hành và tăng khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế số. Đặc biệt, việc tích hợp các dịch vụ tài chính tiên tiến như thanh toán trả góp hay mua trước trả sau (BNPL) sẽ giúp người tiêu dùng tận dụng tối đa các lợi ích mà Ngân hàng mở mang lại, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử và hệ sinh thái số.

"Tại Việt Nam mặc dù chưa có tiêu chuẩn dữ liệu, tiêu chuẩn kỹ thuật API chung cho ngân hàng mở nhưng nhiều ngân hàng đã chủ động mở một phần dữ liệu của mình với bên thứ ba, triển khai API tương đối phổ biến", ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), cho biết.

Theo ông, thời gian qua, các ngân hàng đã triển khai các Cổng API mở (Open API Portal) cho phép các bên thứ ba đăng ký kết nối, sử dụng API để phát triển các sản phẩm, dịch vụ tài chính - ngân hàng đổi mới sáng tạo như VietinBank iConnect (2019), BIDV Open API (2023), OCB API Developer Portal...

Cùng đó, nhiều ứng dụng mobile banking, ví điện tử của các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã cho phép khách hàng tiếp cận, sử dụng đầy đủ các tiện ích, dịch vụ ngân hàng mọi lúc, mọi nơi như vấn tin, chuyển tiền, thanh toán hoá đơn, gửi tiết kiệm, vay tín chấp, mở, khóa, đóng thẻ, tài khoản, thiết lập hạn mức. Hàng loạt dịch vụ trên cổng dịch vụ công quốc gia và cả những dịch vụ ngoài ngân hàng (beyond banking) như gọi xe, gọi đồ ăn, giao hàng, mua sắm trực tuyến, mua vé xem phim, vé máy bay, đặt phòng khách sạn, tour du lịch đều có thể thực hiện thông qua app kết nối với các đơn vị cung ứng dịch vụ.

Bà Winnie Wong, Giám đốc Quốc gia của MasterCard Việt Nam, Campuchia và Lào, đánh giá thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh và hệ sinh thái các công ty công nghệ đa dạng là 2 điều kiện lý tưởng giúp Việt Nam phát triển ngân hàng mở.

“Theo Ngân hàng Nhà nước, trong 6 tháng đầu năm 2024 toàn hệ thống đã ghi nhận 8 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, trong đó thanh toán qua internet tăng 50%, thanh toán qua thiết bị di động tăng 60% và giao dịch qua mã QR tăng vọt 104%. Ngoài ra, Việt Nam có khoảng 70.000 công ty công nghệ cung cấp dịch vụ số và 18.000 công ty phần mềm hợp tác với bên thứ ba. Nhờ đó, tiềm năng mở rộng dịch vụ ngân hàng thông qua ngân hàng mở của Việt Nam trở nên rất lớn”, bà Winnie Wong đánh giá.

VnEconomy — Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước.

"Ngân hàng Nhà nước đang trong quá trình nghiên cứu ban hành Thông tư quy định về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở trong ngành ngân hàng. Hiện, dự thảo Thông tư đang được đăng tải lấy ý kiến rộng rãi. Trong đó, cho phép bên thứ ba truy cập thuận tiện và an toàn dữ liệu của ngân hàng và dữ liệu của khách hàng khi được sự chấp thuận của chủ sở hữu dữ liệu; tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng Fintech cung cấp các dịch vụ sáng tạo, đổi mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng để theo kịp với sự phát triển trên toàn thế giới về cung cấp dịch vụ ngân hàng".

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước.

Mặc dù có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp nhưng ông Phạm Anh Tuấn cho biết việc phát triển hệ sinh thái ngành ngân hàng hướng tới mô hình ngân hàng mở còn đối mặt với một số khó khăn, thách thức.

Thứ nhất, thách thức về an toàn bảo mật. Ngân hàng mở tạo điều kiện cho các kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu giữa ngân hàng truyền thống và các Bigtech, Fintech, các bên cung ứng dịch vụ thứ ba khác,... tiềm ẩn rủi ro mở rộng bề mặt tấn công mạng (surface area attack) cho các đối tượng gian lận, lừa đảo. Theo báo cáo tổng kết tình hình An ninh mạng Việt Nam năm 2023 do Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc Gia Việt Nam NCS thực hiện cho thấy, năm 2023 đã ghi nhận 13.900 vụ tấn công mạng vào các tổ chức tại Việt Nam, trung bình mỗi tháng xảy ra 1.160 vụ, tăng 9,5% so với năm 2022. Các mục tiêu chịu nhiều cuộc tấn công nhất trong năm qua là các cơ quan chính phủ, hệ thống ngân hàng, tổ chức tài chính, hệ thống công nghiệp và các hệ thống trọng yếu khác. Theo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an), số lượng và hình thức các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Năm 2023, tổng số tiền người dân bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt trên mạng khoảng 8.000 - 10.000 tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với năm 2022.

Thứ hai, thách thức về công tác quản trị dữ liệu. Trong quan hệ hợp tác cung ứng dịch vụ cho khách hàng, các bên thứ ba/Fintech không chịu nhiều quy định quản lý, kiểm soát chặt chẽ như các ngân hàng do đó có thể tiềm ẩn rủi ro lộ, lọt dữ liệu hoặc sử dụng dữ liệu khách hàng sai mục đích. Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), một trong những nguyên nhân của việc lộ, lọt thông tin cá nhân cũng đến từ việc chia sẻ cho bên thứ ba.

Thứ ba, thách thức về tiêu chuẩn chung. Việc kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu giữa ngành ngân hàng và các ngành, lĩnh vực khác chủ yếu được thực hiện theo cơ chế song phương với đa dạng các tiêu chuẩn khác nhau. Do đó, việc triển khai mở rộng kết nối, phát triển hệ sinh thái của các ngân hàng sẽ tốn kém về nguồn lực do đồng thời phải duy trì nhiều tiêu chuẩn khác nhau.

Cấp thiết xây dựng bộ tiêu chuẩn chung cho ngân hàng mở

17:04, 19/08/2024

Ngân hàng mở ngóng chờ khung pháp lý và hạ tầng chung

09:00, 29/05/2024

Gỡ bỏ rào cản để ngân hàng mở phát triển

07:00, 11/12/2023

Đọc thêm

Thuế TP. Hà Nội nêu điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt được khấu trừ thuế

Kể từ ngày 1/7/2025, điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng được siết chặt khi hóa đơn trên 5 triệu đồng đều phải thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, đi cùng với đó là sự linh hoạt hơn cho doanh nghiệp nhờ cơ chế ủy quyền thanh toán cho người lao động…

Bộ Tài chính dự kiến doanh thu phí bảo hiểm 2025 giảm 3,29% so với 2022

Bộ Tài chính cho biết tăng trưởng thị trường bảo hiểm Việt Nam giai đoạn 2022–2025 có dấu hiệu chậm lại, các chỉ tiêu chủ yếu chỉ tăng khoảng 10%. Do đó, bộ sẽ trình Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2025 theo thủ tục rút gọn…

Ngân hàng Nhà nước bơm ròng 15.463 tỷ đồng, lãi suất liên ngân hàng biến động nhẹ

Ngày 25/8/2025, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục sử dụng kênh thị trường mở (OMO) để hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, với tổng khối lượng trúng thầu trên kênh cầm cố đạt 32.615,18 tỷ đồng...

Giải pháp tài chính toàn diện cho doanh nghiệp tư vấn du học và xuất khẩu lao động

Với các gói tài chính ưu đãi, doanh nghiệp và du học sinh, lao động Việt Nam có thêm cơ hội học tập, lập nghiệp và phát triển nơi xứ người.

Bên trong Big 5 MB: Cách làm đặc biệt giúp “cỗ máy ngân hàng” tăng trưởng thần tốc hơn cả startup

Trong thế giới tài chính, tốc độ và sự sáng tạo đang dần thay thế những quy trình cứng nhắc. Câu chuyện của những "gã khổng lồ" tăng trưởng như startup không còn là một mục tiêu, mà là một thực tế đang định hình lại toàn bộ cuộc chơi. Bí quyết nào đã giúp MB làm được điều đó?

Diễn đàn Năng lượng Việt Nam năm 2025

Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…

Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả

Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...

Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn

Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…

Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’

Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...

Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam

Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...