Ngày 4/1/2022, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai chủ trì cuộc họp khẩn với các bộ, ngành, địa phương về tình hình thiên tai tại các tỉnh miền Trung và các biện pháp khắc phục.

PHÚ YÊN CHỊU THIỆT HẠI NẶNG NHẤT

Theo Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, do ảnh hưởng của không khí lạnh và vùng áp thấp, các tỉnh Trung Bộ từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa đã có mưa to từ 100-200 mm (tập trung trong ngày 31/3). Mưa lớn kèm theo dông lốc, gió giật mạnh, sóng lớn tại các tỉnh ven biển từ Thừa Thiên Huế - Phú Yên.

Dự báo, từ ngày 1/4 đến ngày 2/4, ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên tiếp tục có mưa lớn, trong đó từ Hà Tĩnh - Quảng Ngãi mưa phổ biến từ 150-250 mm/đợt, có nơi trên 300 mm/đợt; trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Theo báo cáo nhanh từ các địa phương, 2 người mất tích do lốc xoáy khi trên ghe ra lồng bè nuôi tôm hùm để cho tôm ăn (xã An Hòa Hải, huyện Tuy An, Phú Yên). Hiện nay đã tìm thấy 1 thi thể người mất tích.

Là địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất, ông Trần Hữu Thế, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cho biết đây là đợt thiên tai trái mùa đặc biệt.

"Dòng chảy ngầm hiện có sức phá hoại lớn hơn cả các cơn bão mà Phú Yên từng gặp phải. Thậm chí từng có cơn bão cấp 10, 11 hay hơn, nhưng cũng không có thiệt hại lớn như thế này đối với nuôi trồng hải sản. Bình thường, trong các cơn bão thì khi đưa xuống độ sâu 10-15m nước thì các lồng bè tương đối an toàn, nhưng trong đợt này, lồng bè của người dân đưa xuống độ sâu hơn 10m nước nhưng vẫn bị xoáy, có nhiều lồng bị đánh bật lên bờ", ông Thế thông tin.

Thiệt hại về sản xuất nông nghiệp tại Phú Yên, theo ông Thế, ước tính năng suất lúa mất khoảng 30%. Phú Yên có 2 nhà sập đổ; 37 nhà tốc mái, hư hỏng tại Thừa Thiên Huế và Phú Yên.  Tổng thiệt hại ban đầu do thiên tai ước tính khoảng 171 tỷ đồng.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đề xuất Trung ương tổ chức đoàn công tác tới địa phương để kiểm tra, khảo sát cụ thể, bởi bao nhiêu năm nay ở miền Trung, đầu mùa khô lại có đợt mưa lớn như này.

"Theo kinh nghiệm dân gian, khoảng 60 năm thì thiên tai lớn như này xuất hiện trở lại, chúng ta cần nghiên cứu kỹ càng và có biện pháp ứng phó phù hợp" ông Bửu đề xuất.

Mặc dù có những năm bão rất lớn, bà con vẫn vào neo đậu bình thường nhưng năm nay, gió mới cấp 7, cấp 8, nhưng có xoáy lốc, làm chìm nhiều tàu thuyền. Riêng Bình Định có 55 phương tiện đánh bắt thủy sản bị chìm.

Theo ông Bửu, đây là hiện tượng thời tiết lạ, do đó, các bộ, ngành cần nghiên cứu để dự báo, khuyến cáo, hỗ trợ cho các địa phương cảnh báo cho người dân.

PHẢI KHẨN TRƯƠNG TIÊU ÚNG

Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường), ông Trần Hồng Thái nhìn nhận đây là đợt mưa dị thường, vượt kỷ lục trong nhiều năm (khi so sánh các đợt mưa trong tháng 3). Do dông lốc nên dòng chảy ngầm làm cho các lồng bè bị ảnh hưởng, vì vậy Tổng cục Khí tượng thủy văn sẽ tiến hành nghiên cứu thêm về vấn đề này.

"Tổng cục vừa thực hiện xong bản tin cảnh báo dông lốc, trong ngày hôm nay và ngày mai sẽ gửi các địa phương, yêu cầu các đài khí tượng thủy văn các tỉnh cập nhật vào bản tin dự báo thiên tai", ông Trần Hồng Thái thông tin thêm.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, nêu rõ: Đây là  đợt thiên tai bất thường, bởi ngay đầu mùa khô đã có trận mưa lớn kỷ lục, nhưng không bất ngờ bởi chúng ta có dự báo, cảnh báo rất sớm. 

"Các địa phương đã phản ứng rất nhanh. Điều đáng tiếc nhất là vẫn xảy ra thiệt hại về người (2 người mất tích), vẫn do nguyên nhân là cho tôm hùm ăn, mặc dù đã được cảnh báo liên tục", Thứ trưởng nói. 

Nhấn mạnh việc các địa phương phải cương quyết, khi gió đã dự báo lên cấp 8, dứt khoát không để người dân ở lại lồng bè, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cũng cho rằng, đây cũng là đợt mưa vàng cho các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên khi bước vào mùa khô hạn. 

Ông Nguyễn Hoàng Hiệp lưu ý, phải điều hành các hồ chứa linh hoạt, vừa bảo đảm an toàn, vừa bảo đảm tích nước cho mùa khô. Về lâu dài, cần thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ đã xây dựng Chương trình tổng thể phòng chống thiên tai quốc gia, trong tháng 5/2022, sẽ trình Chính phủ. Trong đó sẽ có chương trình riêng cho khu vực miền Trung và Tây nguyên.

Các địa phương cho biết, hiện đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ người dân như tiêu úng cho lúa, trục vớt tàu thuyền…

Chủ trì cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh: “Phải huy động toàn bộ lực lượng hỗ trợ người dân khắc phục, giảm thiệt hại ở mức thấp nhất. Khẩn trương tiêu nước, nước rút đến đâu thu hoạch lúa đến đấy. Triển khai lực lượng xung kích kiểm tra, rà soát các khu dân cư có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động tổ chức di dời, sơ tán người dân.

Yêu cầu các địa phương và các cơ quan liên quan phải ứng trực thường xuyên, bảo đảm vận hành an toàn, linh hoạt, hiệu quả các hồ đập. Đây là cơ hội tích nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, sản xuất điện, nhưng Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh nguyên tắc bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hồ đập.

"Các địa phương không được chủ quan, bám sát các dự báo, chỉ đạo của Thường trực Ban Chỉ đạo để triển khai tiếp các giải pháp. Khẩn trương căn cứ vào tình hình thực tế, các quy định hiện hành để hỗ trợ kinh phí cho người dân khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sản xuất, ổn định đời sống. Tinh thần là làm kịp thời, chính xác, không để xảy ra tiêu cực. Phải thật công tâm, khách quan", Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh.