“Thuế quan nên giống như một viên đá tan chảy dần theo thời gian”, ông Bessent phát biểu trong một cuộc trả lời phỏng vấn với tờ báo Nikkei Asia tại văn phòng Bộ Tài chính Mỹ hôm thứ Năm tuần trước (ngày 7/8), cùng ngày thuế quan đối ứng có hiệu lực.

Đây là lần đầu tiên ông Bessent - người đứng đầu các cuộc đàm phán thương mại của Mỹ - nhận lời trả lời phỏng vấn độc quyền với một kênh truyền thông ngoài các đài truyền hình Mỹ.

Theo ước tính của Đại học Yale, với chính sách thuế quan mới, mức thuế quan trung bình của Mỹ hiện là 18,6%, cao nhất kể từ sau Thế chiến thứ hai.

Theo ông Bessent, mục tiêu chính của chính quyền ông Trump khi đưa ra thuế đối ứng là “tái cân bằng” tình trạng thâm hụt tài khoản vãng lai - hiện ở mức 1,18 nghìn tỷ USD năm 2024. Đây là con số lớn nhất trong số các nền kinh tế phát triển.

“Mức thâm hụt lớn như vậy có thể dẫn đến một cuôc khủng hoảng tài chính”, Bộ trưởng Tài chính Mỹ nhận định.

Tuy nhiên, việc vị Bộ trưởng ví thuế đối ứng giống như “một viên đá tan chảy dần” cho thấy khả năng Washington có thể sẽ giảm hoặc thậm chí dỡ bỏ thuế quan này.

"Nếu hoạt động sản xuất trở lại Mỹ, chúng tôi sẽ nhập khẩu ít hơn. Khi đó, chúng tôi sẽ tái cân bằng thương mại”, ông Bessent nói.

Về các cuộc đàm phán đang diễn ra với những đối tác thương mại chưa đạt thỏa thuận với Mỹ, ông cho biết phần lớn việc này sẽ hoàn tất vào cuối tháng 10.

Hiện tại, đàm phán với Trung Quốc là quan trọng nhất đối với Washington. Ông Bessent nhận xét việc đàm phán với Bắc Kinh rất khó vì đây là “một nền kinh tế phi thị trường và các nền kinh tế phi thị trường có mục tiêu khác nhau”. Ông cũng bày tỏ quan ngại về tình trạng sản xuất quá mức và việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới xuất khẩu một lượng khổng lồ hàng hóa với mức giá siêu thấp.

“Chúng tôi cho rằng việc sản xuất với mức giá thấp như vậy là một phần trong chương trình việc làm. Bắc Kinh đặt mục tiêu về việc làm và sản xuất cao hơn mục tiêu về lợi nhuận”, Bộ trưởng Tài chính Mỹ tiếp tục.

Ông Bessent cho biết chính quyền ông Trump sử dụng thuế quan như một cách để tăng nguồn thu thuế và bảo vệ các ngành trong nước trong nước, đồng thời như một công cụ đàm phán chính sách đối ngoại.

Chính quyền ông Trump đang dùng thuế quan để gây áp lực với Nga, buộc nước này chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Đáng chú ý nhất là đe dọa áp thuế quan bổ sung 25% với Ấn Độ nếu tiếp tục mua dầu Nga, nâng tổng thuế quan với hàng hóa từ nước này vào Mỹ lên 50%.

“Hiện tại, Tổng thống Trump muốn Ấn Độ ngừng mua dầu Nga”, ông Bessent cho biết.

Về phía Nhật Bản, sau đàm phán thương mại với Mỹ, Tokyo chấp nhận mức thuế quan 15% và cam kết thiết lập một gói đầu tư và cho vay trị giá 550 tỷ USD ở Mỹ. Năm ngoái, Mỹ thâm hụt thương mại hàn hóa khoảng 69 tỷ USD với Nhật Bản.

“Chính phủ Nhật đã đưa ra đề nghị rất hấp dẫn và tôi cho rằng theo thời gian, hai nước sẽ đạt được cân bằng thương mại”, ông Bessent cho biết. “Tôi không chắc có thể đạt được điều này vào cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Trump hay không nhưng tôi dám khẳng định rằng sẽ có sự cải thiện đáng kể”.

“Có lẽ Nhật Bản sẽ bắt đầu tiêu thụ hàng hóa nhiều hơn và chúng tôi sẽ sản xuất nhiều hơn”, trưởng ngành Tài chính Mỹ nhấn mạnh, đồng thời kêu gọi Nhật Bản thay đổi chính sách để thúc đẩy nhu cầu nội địa, thay vì dựa vào xuất khẩu.

Theo thỏa thuận, Washington sẽ giảm thuế quan với ô tô Nhật từ 27,5% xuống còn 15%. Đây là một điều khoản quan trọng với Tokyo nhưng đang bị chậm thực thi. Trả lời câu hỏi của Nikkei Asia về vấn đề này, ông Bessent cho biết thỏa thuận thương mại giữ Mỹ và Anh đã mất khoảng 50 ngày để đưa vào thực thi và đây là cơ sở tham chiếu duy nhất cho các thỏa thuận thương mại khác.

Nhật Bản và Mỹ công bố đạt thỏa thuận thương mại vào ngày 22/7 theo giờ miền Đông Mỹ. Như vậy, ô tô Nhật Bản có thể sẽ được giảm thuế quan vào giữa tháng 9.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn khác trên truyền hình, ông Bessent cho biết Mỹ sẽ đánh giá và xác minh tiến trình của các đàm phán thương mại hàng quý nhưng ông không xác nhận điều này với Nikkei Asia.

"Tôi không chắc chúng tôi sẽ tiến hành đánh giá hàng quý, nửa năm một lần hay một năm một lần để đảm bảo các nước thực hiện đúng phần của mình trong thỏa thuận thương mại”, ông nói.