Trên thị trường tài chính Mỹ, sự phân ly với Trung Quốc đang ngày càng rõ rệt khi gần đây một số lãnh đạo ngân hàng lớn của Mỹ bị Quốc hội nước này triệu tập và Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) có động thái siết chặt quy định đối với doanh nghiệp Trung Quốc muốn niêm yết tại Mỹ.

Nhưng với Phố Wall, Trung Quốc vẫn là nguồn lợi nhuận quan trọng. Thực tế này khiến các ngân hàng Mỹ đứng trước những quyết định khó khăn.

Hồi tháng 7, ông Jamie Dimon, CEO của ngân hàng JPMorgan Chase và ông Brian Moynihan, CEO ngân hàng Bank of America, cùng bị một ủy ban đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện Mỹ triệu tập.

Theo nguồn tin của tờ báo Nikkei Asia, các nhà lập pháp Mỹ đang tìm câu trả lời về sự tham gia của hai nhà băng hàng đầu nước này trong hoạt động bảo lãnh IPO cho nhà sản xuất pin Trung Quốc CATL trên sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông. CATL hiện là nhà cung cấp pin xe điện lớn nhất thế giới.

“Dù CATL có mối liên hệ trực tiếp với quân đội Trung Quốc nhưng các CEO của JPMorgan Chase và Bank of America vẫn không hợp tác với Ủy ban", một tuyên bố của ủy ban nói trên chỉ trích ông Dimon và ông Moynihan, đồng thời yêu cầu hai vị CEO này phải có câu trả lời trước ngày 8/8.

Theo bà Zongyuan Zoe Liu, thành viên cấp cao tại Council on Foreign Relations, dù thời hạn này đã qua, hai vị CEO sẽ vẫn ổn nếu “họ không đưa ra bất kỳ tuyên bố công khai quan trọng nào. Các ngân hàng đang xử lý mọi việc theo đúng trách nhiệm của họ”.

Vụ việc bắt đầu từ tháng 1 năm nay, khi Bộ Quốc phòng Mỹ đưa CATL vào danh sách công ty quân sự của Trung Quốc. Các công ty Mỹ được khuyến cáo không giao dịch với các công ty trong danh sách này.

Trong một lá thư gửi ông Dimon, ủy ban đặc biệt trên của Hạ viện Mỹ nói rằng nếu JPMorgan tiếp tục bảo lãnh IPO của CATL, việc đó sẽ đồng nghĩa hỗ trợ cho một công ty có liên quan tới quân đội Trung Quốc và gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia Mỹ.

Hồi tháng 4 năm nay, ủy ban yêu cầu JPMorgan Chase và Bank of America rút khỏi thương vụ IPO của CATL tại Hồng Kông. Tuy nhiên, hai ngân hàng này vẫn tiếp tục hỗ trợ CATL, khiến ủy ban phải tăng cường điều tra và yêu cầu triệu tập hai CEO.

“Tất nhiên, Quốc hội có quyền triệu tập bất kỳ công ty hay cá nhân nào nếu họ cảm thấy có lý do chính đáng để làm như vậy”, ông Gerard Cassidy, giám đốc tại công ty RBC Capital Markets, cho biết. “Nhưng việc Quốc hội triệu tập lãnh đạo của các ngân hàng lớn nhất đất nước vì hoạt động kinh doanh của họ trên thị trường vốn có phải là một hoạt động thường ngày không? Câu trả lời là không”.

Theo ông Victor Shih, giám đốc Trung tâm Trung Quốc thế kỷ 21 tại Đại học California San Diego, áp lực từ chính quyền đối với các ngân hàng Mỹ hiện tăng lên đáng kể so với trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.

Các cơ quan quản lý cũng chịu áp lực từ Quốc hội. Hồi tháng 5, các nhà lập pháp đã gửi thư cho Chủ tịch SEC Paul Atkins và kêu gọi cơ quan này hủy niêm yết các công ty có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ.

“Những công ty này không chỉ là các thực thể thương mại và còn là công cụ trong chiến lược lớn hơn của Trung Quốc, đó là nhằm cản trở các lợi ích của Mỹ. SEC phải hành động quyết đoán để bảo vệ các nhà đầu tư Mỹ và an ninh quốc gia”, nghị sĩ John Moolenaar, đồng chủ tịch Ủy ban Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc, viết trong thư.

Một tháng sau đó, SEC có thông báo đề nghị công chúng bình luận về việc có nên thay đổi định nghĩa về “nhà phát hành tư nhân nước ngoài" hay không. Định nghĩa này đi kèm với các yêu cầu công bố thông tin và các điều chỉnh khác. Theo các nhà phân tích, động thái của SEC dường như nhằm hủy niêm yết của các công ty Trung Quốc cũng như hạn chế doanh nghiệp niêm yết mới.

Hiện tại, các ngân hàng lớn của Mỹ vẫn chưa quyết định rút khỏi hoặc giảm đáng kể hoạt động kinh doanh liên quan tới Trung Quốc. Theo dữ liệu của công ty Dealogic, trong nửa đầu năm nay, thị trường IPO Hồng Kông đã huy động được 3,99 tỷ USD, vượt qua Nhật Bản và tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.

Hồi tháng 5, ông Dimon được cho là đã gặp gỡ một số quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Theo ông Shih, hiện vẫn phải chờ xem liệu căng thẳng Mỹ - Trung Quốc có ảnh hưởng tới ngành tài chính Mỹ trong thời gian tới hay không.

“Ngành tài chính chắc chắn có ảnh hưởng lớn đến chính quyền của Tổng thống Trump”, ông Shih nói. “Tôi cho rằng chính quyền ông Trump sẽ không muốn can thiệp quá sâu về mặt quản lý vào hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc của các doanh nghiệp tài chính”.

Mặt khác, Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - Trung Quốc cảnh báo rằng nguy cơ bị hủy niêm yết tại Mỹ có thể thôi thúc các công ty Trung Quốc chuyển sang IPO nhiều hơn tại Hồng Kông. Điều này sẽ làm giới hạn các cơ hội cho nhà đầu tư Mỹ.