06:00 10/08/2022

Na Uy tính hạn chế xuất khẩu điện, châu Âu “sốt vó”

Điệp Vũ

Động thái của Na Uy báo hiệu một mùa đông càng khó khăn hơn đối với châu Âu, khi cả khu vực phải xoay sở với sự sụt giảm nguồn cung năng lượng Nga kể từ khi xảy ra chiến tranh Nga-Ukraine...

Một hồ thuỷ điện ở Na Uy - Ảnh: Bloomberg.
Một hồ thuỷ điện ở Na Uy - Ảnh: Bloomberg.

Na Uy dự kiến sẽ hạn chế xuất khẩu điện sang châu Âu nếu mực nước tại các nhà máy thuỷ điện của nước này tiếp tục giữ ở mức thấp. Thông tin này như một đòn giáng vào hy vọng rằng quốc gia vùng Bắc Âu này có thể giúp hỗ trợ các nước giềng giải quyết một phần vấn đề năng lượng trong mùa đông được dự báo là sẽ nhiều khó khăn sắp tới.

Theo tờ Financial Times, đối mặt với sức ép chính trị lớn do giá điện trong nước tăng cao dù nước này sở hữu tài nguyên thuỷ điện dồi dào, Chính phủ Na Uy ngày 8/8 quyết định ưu tiên việc làm đầy các hồ thuỷ điện khi mức nước giảm xuống dưới mức bình quân của mùa.

Na Uy là một trong những nước xuất khẩu điện lớn nhất ở châu Âu, thường bán điện qua đường cáp cho các nước Anh, Đức, Hà Lan và Đan Mạch. Động thái mới nhất của nước này báo hiệu một mùa đông càng khó khăn hơn đối với châu Âu, khi cả khu vực phải xoay sở với sự sụt giảm nguồn cung năng lượng Nga kể từ khi xảy ra chiến tranh Nga-Ukraine.

“Chính phủ sẽ đảm bảo rằng chúng ta sẽ có các sắp xếp để ưu tiên việc làm đầy các hồ thuỷ điện và an ninh cung cấp điện, đồng thời hạn chế xuất khẩu điện khi mức nước tại các hồ thuỷ điện giảm xuống mức rất thấp”, Bộ trưởng Bộ Dầu lửa và năng lượng Na Uy Terje Aasland phát biẻu trước các đảng chính trị ở nước này ngày 8/8.

Na Uy đã xuất khẩu điện trong suốt mùa hè năm nay, dù mức nước ở nhiều hồ thuỷ điện giảm xuống mức thấp lịch sử do thời tiết khô hạn trong mùa đông và mùa xuân.

Mức nước ở miền Nam Na Uy, khu vực xuất khẩu điện qua cáp nhiều nhất ở nước này, đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1996, chỉ đạt 49,3% so với mức bình quân của mùa là 74,4% - theo số liệu từ Ban quản trị Tài nguyên nước và năng lượng Na Uy.

Ông Aasland cho biết Chính phủ Na Uy sẽ quyết định chính xác cơ chế trong tuần tới, nhưng về cơ bản sẽ là khi mức nước tại các hồ thuỷ điện giảm xuống dưới mức bình quân mùa, việc xuất khẩu điện sẽ bị hạn chế. Ông nói thêm rằng việc chia khẩu phần điện, ban đầu áp dụng đối với đèn đường và nhà nghỉ trên núi, có thể sẽ được triển khai ở Na Uy. Tuy nhiên, ông cũng nói khả năng này là thấp dù nguồn cung điện đang thắt chặt.

Một số chính trị gia Na Uy đã kêu gọi dừng hoàn toàn việc xuất khẩu điện cho tới khi cuộc khủng hoảng năng lượng qua đi, nhằm xoa dịu sự bất bình của công chúng đối với việc giá điện trong nước tăng cao trong khi nhà nước thu kỷ lục từ việc xuất khẩu năng lượng. Cơ quan chức năng nước này nói rằng việc đó là không thể bởi Na Uy – dù không phải là một thành viên EU – là một phần của thị trường năng lượng ở châu Âu và có những thoả thuận về cung cấp điện qua đường cáp.

Nhu cầu điện ở nhiều nước châu Âu chủ yếu đi ngang hoặc giảm từ năm 1990 đến nay, nhưng tiêu thụ điện của Na Uy đã tăng khoảng 25% do nước này cắt giảm tiêu thụ năng lượng hoá thạch và khuyến khích sử dụng ô tô chạy bằng điện.

Các nước xuất khẩu điện lớn khác ở châu Âu, đặc biệt là Pháp, đang phải đối mặt với những vấn đề về sản xuất điện. Sản lượng điện từ các nhà máy điện hạt nhân của Pháp đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ do nhiều vấn đề, bao gồm tình trạng ăn mòn tại những nhà máy lâu năm.

Khả năng Na Uy hạn chế xuất khẩu điện sẽ đẩy cao lo ngại về an ninh nguồn cung năng lượng tại nhiều nước châu Âu trong mùa đông năm nay, bao gồm Anh. Một đường dây cáp dẫn điện chạy dưới biển nối giữa Anh với Na Uy đã di vào hoạt động từ năm ngoái, với công suất truyền tải 1,4 gigawatt, tương đương 2-3% nhu cầu điện dự báo của Anh trong mùa đông này.

Các nhà phân tích của công tư tư vấu Aurora Energy Researcy nói rằng Anh có thể phải duy trì vận hành các nhà máy nhiệt điện dự kiến đóng cửa từ tháng tới, để bù đắp cho sự thiếu hụt nguồn cung điện tử Na Uy. Và điều này sẽ dẫn tới giá bán lẻ điện ở Anh càng tăng cao hơn.