Thanh tra Chính phủ vừa có Thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh Yên Bái trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2015-2020; công tác quản lý, sử dụng đất đai và công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2010-2020. Thông báo đã nêu rõ những thiếu sót, vi phạm tại một số dự án khu nhà ở đô thị, khu nhà ở, khu công nghiệp và dự án sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

DUYỆT DỰ ÁN NHƯNG KHÔNG BỐ TRÍ ĐƯỢC VỐN ĐẦU TƯ

Cụ thể, với dự án khu du lịch sinh thái hồ Đầm Hậu, UBND tỉnh Yên Bái đã phê duyệt không đúng quy định đồ án quy hoạch 1/2000 diện tích khu sân golf 160ha (vượt 60ha). Đến nay, UBND tỉnh đã ban hành các quyết định điều chỉnh quy mô sân golf từ 160ha xuống còn 135 ha cho phù hợp với quy định.

Dự án này chưa được Bộ Kế hoạch - Đầu tư thẩm định; Quy hoạch chi tiết của dự án do UBND huyện Trấn Yên phê duyệt chưa phù hợp với quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/2000 được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, Công ty Cổ phần sân Golf Ngôi sao Yên Bái đã thực hiện khởi công xây dựng công trình từ năm 2015 khi chưa có mặt bằng xây dựng, chưa có giấy phép xây dựng. 

Ngoài ra, việc thực hiện thu hồi 177,78 ha/170,3ha (vượt 7,48ha) đã dẫn đến thực hiện chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư vượt 8.137 triệu đồng so với tổng mức đầu tư tiểu dự án giải phóng mặt bằng đã được UBND tỉnh phê duyệt nhưng không báo cáo người quyết định đầu tư xem xét quyết định điều chỉnh.

Đối với dự án đầu tư xây dựng thủy điện Ngòi Hút 2 có diện tích 26,3 ha, UBND huyện Văn Yên chỉ định gói thầu khai thác gỗ với khối lượng theo thiết kế 1.737,565m³ tròn, giá trị gói thầu 2.600 triệu đồng khi chưa được phê duyệt kế hoạch đấu thầu là chưa đúng quy định.

Về công tác quản lý xây dựng tại địa phương, Thanh tra Chính phủ cho biết chất lượng khảo sát, lập, thẩm định phê duyệt dự án còn hạn chế, phải thực hiện điều chỉnh dự án bổ sung, cắt giảm hạng mục, tăng giảm khối lượng. Trong đó, có thể kể đến trường hợp của dự án đầu tư xây dựng công trình đường tránh ngập thành phố Yên Bái được điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư từ 114.154 triệu đồng lên 995.784 triệu đồng; thay đổi phương án thiết kế hạng mục cầu nhà khách bằng xây dựng cống hộp, trong khi hạng mục cầu đã thi công một phần khối lượng móng cầu với giá trị 1.950 triệu đồng, làm lãng phí chi phí đầu tư.

Tương tự, dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp phía Nam tỉnh Yên Bái được phê duyệt điều chỉnh tăng tổng vốn đầu tư từ 236.568 triệu đồng lên 2.009.339 triệu đồng nhưng không bố trí được nguồn vốn để thực hiện, không điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư. Trong đó, chi phí tư vấn đầu tư đã thanh toán là 2.160 triệu đồng, làm lãng phí chi phí đầu tư.

Dự án đầu tư xây dựng công trình đường tránh ngập thành phố Yên Bái, gói thầu số 4 ký hợp đồng và tạm ứng 15 tỷ, sau 14 tháng mới khởi công; gói thầu số 15 ký hợp đồng, tạm ứng 30 tỷ, sau 7 tháng mới khởi công do không có mặt bằng thi công là chưa đúng quy định.

Bên cạnh đó, việc lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình cũng chưa tuân thủ đúng pháp luật: phê duyệt kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng không có kết quả, phê duyệt cả chi phí xây lắp một số hạng mục công trình trong khi chưa giải phóng mặt bằng, chi phí tư vấn đầu tư nhưng phân bổ trong chi phí khác, áp dụng đơn giá, định mức không phù hợp với trị giá 215.620 triệu đồng (ở dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp phía Nam tỉnh Yên Bái).

"Việc duyệt chi phí về thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường tại 3 dự án do Sở giao thông Vận tải làm chủ đầu tư; 10 dự án do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư; 7 dự án do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư với tổng số tiền 13,09 tỷ đồng là chưa đúng quy định về Luật Xây dựng cũng như quy định tại các thông tư của Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính", Thanh tra Chính phủ nhận định.

CẦN LÀM RÕ TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC ĐƠN VỊ, CÁ NHÂN

Việc lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu và tổ chức thực hiện đấu thầu của Yên Bái cũng chưa sát với thực tế về khả năng cân đối nguồn vốn, mặt bằng thi công, thời gian thực hiện các dự án. Ví như ở gói thầu số 7 dự án đầu tư xây dựng công trình đường nối quốc lộ 37 với đường cao tốc Nội Bài  - Lào Cai phải hủy kết quả đấu thầu do không cân đối được vốn đầu tư; Dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp phía Nam thực hiện chia các gói thầu có giá trị từ 5- 20 tỷ đồng để thực hiện đấu thầu với thời gian thực hiện từ 270 - 300 ngày chưa tương ứng với quy mô gói thầu…

Tại các dự án đầu tư thứ cấp tại khu công nghiệp phía Nam, việc cấp giấy phép xây dựng đối với 9/19 dự án được cấp phép xây dựng còn thiếu đơn, thiết kế bản vẽ thi công. Trong khi đó, 10 dự án đã đi vào hoạt động sản xuất và 10 dự án đang đầu tư xây dựng thì chưa được cấp giấy phép xây dựng do chưa được giao đất.

Dự án nhà máy gạch sông Hồng Yên Bái do Công ty cổ phần đầu tư phát triển công nghiệp Sông Hồng làm chủ đầu tư đã đi vào hoạt động từ năm 2016 nhưng chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất, chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp phép xây dựng, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền thuê đất, tiền thuê hạ tầng là vi phạm Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật xây dựng;

Dự án nhà máy luyện ngang-  thép Cửu Long có diện tích sử dụng đất 28 ha chưa được cấp giấy phép xây dựng, chậm tiến độ…

Năm 2013, UBND tỉnh Yên Bái đã ban hành quyết định quy định đơn giá cho thuê hạ tầng đối với 22 nhà đầu tư đã hoàn thành đi vào hoạt động nhưng không thực hiện thu tiền thuê hạ tầng giai đoạn2013 - 2018, UBND tỉnh và các sở, ngành không đôn đốc, xử lý tồn tại, vướng mắc trong thực hiện quyết định trên; chưa thực hiện thu nộp đầy đủ tiền thuê đất, thuê hạ tầng giai đoạn 2019 – 2020 với số tiền nợ đọng là 8.161 triệu đồng…

Tại Kết luận thanh tra, Thanh tra chính phủ đề nghị UBND tỉnh Yên Bái có biện pháp khắc phục những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất nêu trên; Rà soát, đôn đốc các chủ đầu tư dự án thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với tiền thuê đất và các khoản thuế còn phải nộp về ngân sách nhà nước, có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật đối với trường hợp không chấp hành; Kiểm tra, rà soát xử lý số tiền 8.137 triệu đồng đã chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư vượt so với tổng mức đầu tư tiểu dự án giải phóng mặt bằng đã được UBND tỉnh phê duyệt và việc chậm tiến độ của dự án…

Thanh tra chính phủ cũng đề nghị UBND tỉnh Yên Bái tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ để xảy ra một số tồn tại, thiếu sót đã nêu trong kết luận thanh tra và có hình thức xử lý theo quy định của pháp luật...