TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Những lưu ý khi xuất khẩu lao động sang Séc
Xuất khẩu lao động vào Séc không quá khó, nhưng vì chưa có mức chuẩn về phí môi giới nên người lao động đang chịu nhiều thiệt thòi
Hiện tại, nhiều nhà máy công trường ở Cộng hoà Séc đang thiếu nguồn nhân lực. Thị trường lao động Séc mở ra nhiều cơ hội thuận lợi, thế nhưng làm thế nào để các doanh nghiệp Việt Nam khai thác hiệu quả và duy trì được sự ổn định đang là vấn đề cần được quan tâm tìm hiểu.
Theo nhận định của Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), nếu làm tốt, các doanh nghiệp có thể đem được hàng vạn lao động sang thị trường này. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng cung ứng lao động, các doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề có thể xảy ra rủi ro cho cả doanh nghiệp và người lao động.
Những điểm cần chú ý khi ký hợp đồng
Theo Hiệp hội Xuất khẩu lao động, trước hết, các doanh nghiệp phải phối hợp với các cá nhân và tổ chức môi giới hợp đồng, tìm hiểu kỹ nhu cầu tiếp nhận lao động nước ngoài của chủ nhà máy, công trường... ở nước sở tại, công việc người lao động sẽ làm và đặc biệt là chủ sử dụng phải có giấy phép tiếp nhận lao động nước ngoài và được cơ quan chức năng của Cộng hoà Séc cho phép người lao động nhập cảnh vào Séc làm việc.
Trước đây cũng đã có một vài công ty thông qua môi giới người Việt ký được hợp đồng cung ứng lao động với chủ, được Đại sứ quán Việt Nam xác nhận điều kiện khả thi hợp đồng, nhưng lại bị ách tắc trong khâu làm visa nhập cảnh lao động nên phải huỷ bỏ hợp đồng, doanh nghiệp tốn kinh phí, người lao động bị thiệt thòi khoản tiền đã đầu tư học ngoại ngữ và làm các thủ tục.
Thứ hai, doanh nghiệp cần phải chú ý đến hợp đồng, phải đảm bảo lợi ích kinh tế cho người lao động. Điều này đòi hỏi trước khi ký hợp đồng mỗi doanh nghiệp phải cùng với đối tác môi giới khảo sát cụ thể về việc làm, điều kiện lao động, yêu cầu về tay nghề với từng loại công việc trong xí nghiệp bạn.
Đồng thời, cần tìm hiểu thông tin về mức lương cho từng công việc, những khoản người lao động được hỗ trợ, để khi đến Cộng hoà Séc, người lao động yên tâm làm việc cho chủ xí nghiệp, không bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc bất hợp pháp. Hiện nay đang có một vài công ty khoán trắng việc làm này cho môi giới người Việt nên chắc chắn sẽ xảy ra rủi ro cho người lao động và cả doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ biểu thuế để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Pháp luật Cộng hoà Séc quy định thuế thu nhập cá nhân được thu theo năm tài chính, cuối năm quyết toán một lần. Mức nộp tối thiểu là 12% đối với người có tiền lương hàng tháng dưới 121.200 Kuron (sau khi đã khấu trừ tiền bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế). Chủ sử dụng lao động căn cứ vào bảng lương của từng người trích nộp cho Nhà nước theo biểu thuế quy định cho từng mức thu nhập. Khi quyết toán tiền thuế, những lao động phải nuôi con sẽ được Nhà nước Séc xét giảm và được nhận lại khoản tiền này.
Về chế độ đóng bảo hiểm các loại, Cộng hoà Séc quy định, với bảo hiểm xã hội, người lao động phải nộp 8% tiền lương/tháng, chủ sử dụng nộp thêm cho người lao động 26% lương/tháng. Đối với bảo hiểm y tế, mỗi tháng người lao động nộp 4,5% tiền lương, chủ sử dụng lao động nộp thêm cho người lao động 9% lương/tháng.
Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ về khoản phí môi giới
Theo ông Nguyễn Xuân Vui, Giám đốc Trung tâm xuất khẩu lao động Airsenco, việc khai thác và xuất khẩu lao động vào Séc không quá khó, nhưng vì chưa có mức chuẩn về phí môi giới nên người lao động hiện phải chịu nhiều thiệt thòi.
Chính vì điều này nên Hiệp hội Xuất khẩu lao động có khuyến cáo doanh nghiệp không nên xuất khẩu lao động bằng bất cứ giá nào, mà cần phải cân nhắc kỹ về khoản phí môi giới, sao cho tổng tiền lương cơ bản (do khoản thu nhập làm thêm giờ không xác định được) trong thời hạn của một hợp đồng trừ đi các khoản phải chi để được xuất cảnh và các khoản chi thực tế ở nước ngoài, số dư còn lại (thu nhập ròng) được người lao động chấp nhận ít nhất phải bằng hoặc cao hơn 1/2 mức lương tối thiểu trong hợp đồng.
Việc người lao động nghiêm túc thực hiện hợp đồng lao động ký kết với chủ sử dụng cũng rất quan trọng. Trong khâu tuyển chọn và giáo dục định hướng cho người lao động, doanh nghiệp cần thông tin đầy đủ và cụ thể mức thu nhập của người lao động theo hợp đồng, các khoản chi phí (không nên gộp mọi khoản chi phí thành cụm từ khi phí xuất cảnh), mặt khác cần ngăn ngừa cá nhân hoặc tổ chức môi giới trong nước lợi dụng để thu tiền của người lao động.
Tìm hiểu, phát hiện và loại trừ những lao động muốn đến Cộng hoà Séc vì động cơ khác, giáo dục cho người lao động hiểu rõ muốn được gia hạn hợp đồng làm việc lâu dài ở nước bạn họ phải thực hiện tốt hợp đồng lao động, chấp hành đúng luật pháp của Cộng hoà Séc.
Theo nhận định của Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), nếu làm tốt, các doanh nghiệp có thể đem được hàng vạn lao động sang thị trường này. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng cung ứng lao động, các doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề có thể xảy ra rủi ro cho cả doanh nghiệp và người lao động.
Những điểm cần chú ý khi ký hợp đồng
Theo Hiệp hội Xuất khẩu lao động, trước hết, các doanh nghiệp phải phối hợp với các cá nhân và tổ chức môi giới hợp đồng, tìm hiểu kỹ nhu cầu tiếp nhận lao động nước ngoài của chủ nhà máy, công trường... ở nước sở tại, công việc người lao động sẽ làm và đặc biệt là chủ sử dụng phải có giấy phép tiếp nhận lao động nước ngoài và được cơ quan chức năng của Cộng hoà Séc cho phép người lao động nhập cảnh vào Séc làm việc.
Trước đây cũng đã có một vài công ty thông qua môi giới người Việt ký được hợp đồng cung ứng lao động với chủ, được Đại sứ quán Việt Nam xác nhận điều kiện khả thi hợp đồng, nhưng lại bị ách tắc trong khâu làm visa nhập cảnh lao động nên phải huỷ bỏ hợp đồng, doanh nghiệp tốn kinh phí, người lao động bị thiệt thòi khoản tiền đã đầu tư học ngoại ngữ và làm các thủ tục.
Thứ hai, doanh nghiệp cần phải chú ý đến hợp đồng, phải đảm bảo lợi ích kinh tế cho người lao động. Điều này đòi hỏi trước khi ký hợp đồng mỗi doanh nghiệp phải cùng với đối tác môi giới khảo sát cụ thể về việc làm, điều kiện lao động, yêu cầu về tay nghề với từng loại công việc trong xí nghiệp bạn.
Đồng thời, cần tìm hiểu thông tin về mức lương cho từng công việc, những khoản người lao động được hỗ trợ, để khi đến Cộng hoà Séc, người lao động yên tâm làm việc cho chủ xí nghiệp, không bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc bất hợp pháp. Hiện nay đang có một vài công ty khoán trắng việc làm này cho môi giới người Việt nên chắc chắn sẽ xảy ra rủi ro cho người lao động và cả doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ biểu thuế để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Pháp luật Cộng hoà Séc quy định thuế thu nhập cá nhân được thu theo năm tài chính, cuối năm quyết toán một lần. Mức nộp tối thiểu là 12% đối với người có tiền lương hàng tháng dưới 121.200 Kuron (sau khi đã khấu trừ tiền bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế). Chủ sử dụng lao động căn cứ vào bảng lương của từng người trích nộp cho Nhà nước theo biểu thuế quy định cho từng mức thu nhập. Khi quyết toán tiền thuế, những lao động phải nuôi con sẽ được Nhà nước Séc xét giảm và được nhận lại khoản tiền này.
Về chế độ đóng bảo hiểm các loại, Cộng hoà Séc quy định, với bảo hiểm xã hội, người lao động phải nộp 8% tiền lương/tháng, chủ sử dụng nộp thêm cho người lao động 26% lương/tháng. Đối với bảo hiểm y tế, mỗi tháng người lao động nộp 4,5% tiền lương, chủ sử dụng lao động nộp thêm cho người lao động 9% lương/tháng.
Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ về khoản phí môi giới
Theo ông Nguyễn Xuân Vui, Giám đốc Trung tâm xuất khẩu lao động Airsenco, việc khai thác và xuất khẩu lao động vào Séc không quá khó, nhưng vì chưa có mức chuẩn về phí môi giới nên người lao động hiện phải chịu nhiều thiệt thòi.
Chính vì điều này nên Hiệp hội Xuất khẩu lao động có khuyến cáo doanh nghiệp không nên xuất khẩu lao động bằng bất cứ giá nào, mà cần phải cân nhắc kỹ về khoản phí môi giới, sao cho tổng tiền lương cơ bản (do khoản thu nhập làm thêm giờ không xác định được) trong thời hạn của một hợp đồng trừ đi các khoản phải chi để được xuất cảnh và các khoản chi thực tế ở nước ngoài, số dư còn lại (thu nhập ròng) được người lao động chấp nhận ít nhất phải bằng hoặc cao hơn 1/2 mức lương tối thiểu trong hợp đồng.
Việc người lao động nghiêm túc thực hiện hợp đồng lao động ký kết với chủ sử dụng cũng rất quan trọng. Trong khâu tuyển chọn và giáo dục định hướng cho người lao động, doanh nghiệp cần thông tin đầy đủ và cụ thể mức thu nhập của người lao động theo hợp đồng, các khoản chi phí (không nên gộp mọi khoản chi phí thành cụm từ khi phí xuất cảnh), mặt khác cần ngăn ngừa cá nhân hoặc tổ chức môi giới trong nước lợi dụng để thu tiền của người lao động.
Tìm hiểu, phát hiện và loại trừ những lao động muốn đến Cộng hoà Séc vì động cơ khác, giáo dục cho người lao động hiểu rõ muốn được gia hạn hợp đồng làm việc lâu dài ở nước bạn họ phải thực hiện tốt hợp đồng lao động, chấp hành đúng luật pháp của Cộng hoà Séc.
