Phát triển Hệ sinh thái số Việt: Khi "luật chơi" còn lúng túng
Vụ kiện giữa VinaSun và Grab thời gian qua không chỉ đơn giản là sự xung đột giữa một doanh nghiệp taxi truyền thống với một hãng taxi công nghệ
"Vụ kiện thu hút nhiều sự chú ý của dư luận giữa VinaSun và Grab thời gian qua không chỉ đơn giản là sự xung đột giữa một doanh nghiệp taxi truyền thống với một hãng taxi công nghệ hoạt động xuyên biên giới, mà về bản chất, đó là sự va chạm của các mô hình kinh doanh truyền thống với mô hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ".
Đưa ra quan điểm trên tại Hội thảo và Triển lãm Ngày Internet Việt Nam - Internet Day 2018 chủ đề "Internet và Hệ sinh thái số Việt Nam" sáng 5/12 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thành Hưng cho rằng, đây chính là một minh chứng việc chúng ta đang còn lúng túng về môi trường pháp lý cũng có thể gọi là "luật chơi" trong việc thúc đẩy và phát triển hệ sinh thái số tại Việt Nam.
Theo Thứ trưởng Hưng, với quy mô dân số xấp xỉ 95 triệu người, xếp 15 thế giới, trong đó tỉ lệ sử dụng Internet chiếm hơn 60%, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 16 trên thế giới về số lượng người sử dụng Internet. Một thống kê đáng chú ý là thời gian sử dụng Internet trung bình của người Việt lên tới gần 7 tiếng/ngày. Điều này đã chứng minh rằng người Việt Nam đã dành lượng thời gian đáng kể cho các hoạt động trên không gian mạng phục vụ các nhu cầu khác nhau.
Vì vậy, theo ông Hưng, việc phát triển hệ sinh thái số phục vụ người dân Việt Nam là hướng đi lâu dài, cần thiết, tạo ra nhiều giá trị cho xã hội và người dân Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt hiện nay đã đủ năng lực và khát khao để làm chủ công nghệ, làm chủ thị trường trong nước, thậm chí là mang sản phẩm tiến ra khu vực nếu nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ chính sách, từ thị trường cũng như người dùng.
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng cho rằng, sự phát triển bùng nổ của công nghệ nói chung, Internet nói riêng đã mang đến các mô hình kinh doanh mới. Việt Nam trở thành một điểm đến thu hút rất nhiều doanh nghiệp công nghệ nước ngoài vào đầu tư kinh doanh, hoạt động xuyên biên giới.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng, mặc dù các cơ quan quản lý đã có những nỗ lực để điều chỉnh, song cần thừa nhận rằng có một độ trễ nhất định của chính sách, khi mà thực tiễn diễn biến quá nhanh và chính sách không thể theo kịp. Đây là vấn đề chung không chỉ ở Việt Nam mà là vấn đề chung của các nước trên thế giới, trong đó có cả các quốc gia phát triển.
Vậy phải làm thế nào để doanh nghiệp truyền thống, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có thể tồn tại và cạnh tranh bình đẳng với các nhà cung cấp dịch vụ dựa trên công nghệ?- ông Hưng đặt câu hỏi và cho rằng, không có cách nào khác ngoài việc chúng ta phải xây dựng một luật chơi công bằng và bình đẳng, với hiệu lực đủ mạnh để tất cả các người chơi đều phải tuân thủ.
Hiện hệ sinh thái số trên thế giới cũng như tại Việt Nam đang thay đổi từng ngày và sẽ dịch chuyển sang các hình thái khác. Sẽ có những yếu tố buộc các loại hình dịch vụ này phải thay đổi để tồn tại, cạnh tranh và phát triển. Theo Thứ trưởng Hưng, có hai yếu tố đóng vai trò chính cho sự thay đổi này trong thời gian sắp tới là AI (trí tuệ nhân tạo) và Privacy.
AI là công nghệ, các doanh nghiệp buộc phải ứng dụng AI để tăng sức cạnh tranh, thay đổi sản phẩm của mình nhanh hơn nữa để thu hút khách hàng; Privacy lại liên quan đến con người và xã hội, đến chính sách. Các doanh nghiệp nội địa muốn sống sót, phát triển để chiếm lĩnh thị trường nội địa và xa hơn nữa là vươn ra khu vực thì không thể không quan tâm đến hai yếu tố này.
Để xây dựng hệ sinh thái số Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng khẳng định, doanh nghiệp trong nước vẫn cần đóng vai trò nòng cốt trong việc thực thi. Các sản phẩm và dịch vụ do doanh nghiệp trong nước phát triển cần đáp ứng nhu cầu thực tiễn của Việt Nam, mang lại lợi ích chung cho xã hội và được đông đảo người dân đón nhận. Các doanh nghiệp lớn cần dẫn dắt thị trường, tạo nền tảng cho các doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tham gia, cùng phát triển.
"Trong thời gian tới, cả ba phía cơ quan quản lý, hiệp hội và doanh nghiệp cần cởi mở, chia sẻ, trao đổi và thảo luận nhiều hơn, để cùng đồng hành và cùng hướng tới sứ mệnh phục vụ quốc gia, người dân Việt Nam. Các doanh nghiệp trong nước cũng cần chung tay, liên kết lại để hướng tới những mục tiêu chung, nghĩ cho những cái chung. Điều đó sẽ giúp chúng ta nâng tầm nội lực của chính mình, vì cái chung đạt được thì cái riêng cũng sẽ được đáp ứng", vị Thứ trưởng nêu quan điểm.