Phía sau điệp khúc cổ tức ngân hàng bằng cổ phiếu

Minh Đức

11/04/2017, 16:18

Nhiều ngân hàng triền miên trả cổ tức bằng cổ phiếu, vì quá hụt hơi sau tăng trưởng

Áp lực tăng vốn và điệp khúc tranh thủ nguồn lực cổ đông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu dự kiến sẽ chưa dừng lại.
Áp lực tăng vốn và điệp khúc tranh thủ nguồn lực cổ đông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu dự kiến sẽ chưa dừng lại.

Các ngân hàng thương mại cổ phần đang bước vào mùa đại hội đồng cổ đông thường niên. Các kế hoạch chi trả cổ tức đã thông qua, dự kiến trình phần lớn đều tiếp tục tranh thủ nguồn lực của cổ đông, qua trả bằng cổ phiếu.

Mỗi ngân hàng có các giải trình cụ thể, chung quy đều nhằm gia tăng nguồn lực tài chính, tăng vốn điều lệ để đáp ứng yêu cầu kinh doanh, bảo đảm an toàn hoạt động. Vậy yêu cầu này tổng thể như thế nào?

Trên bình diện toàn hệ thống, tăng vốn điều lệ là yêu cầu bắt buộc đối với các thành viên. Những đôi chân trở nên nhỏ đi, không củng cố tương ứng để đỡ những cơ thể lớn lên với tốc độ nhanh hơn nhiều.

Tập hợp dữ liệu của toàn hệ thống trong vòng 5 năm trở lại đây cho thấy, một mặt các ngân hàng thương mại đã nỗ lực nhưng khó khăn trong tăng vốn điều lệ và buộc phải tranh thủ nguồn lực cổ đông; mặt khác, yêu cầu cạnh tranh và phát triển, có yếu tố khách quan từ đặc điểm nhu cầu của nền kinh tế, khiến năng lực vốn điều lệ hụt hơi nhanh chóng.

Nhìn lại cả quá trình, trong 5 năm qua (2012 - 2016), quy mô tổng tài sản của hệ thống đã mở rộng nhanh chóng, từ 5,085 triệu tỷ đồng cuối 2012 lên 8,503 triệu tỷ đồng cuối 2016, tương ứng với tốc độ tăng trưởng tới 67,2%.

Trong khi đó, cùng mốc so sánh, tổng quy mô vốn điều lệ chỉ tăng được từ 392.152 tỷ đồng lên 488.424 tỷ đồng, chỉ tăng được 24,52%. Tốc độ tăng trưởng quy mô vốn điều lệ toàn hệ thống đã hụt hơi rất nhiều so với quy mô tăng tổng tài sản.

Sự hụt hơi trên dẫn tới thực tế, thậm chí là cảnh báo cục bộ ở một số khối ngân hàng thương mại: tỷ lệ an toàn vốn (CAR) suy giảm, đáng cảnh báo ở khối ngân hàng thương mại nhà nước.

Cụ thể, cuối 2012, CAR bình quân toàn hệ thống ở mức 13,75%, đến cuối 2016 giảm xuống còn 12,84%. Dù giảm không mạnh nhưng tách theo từng khối cho thấy mức độ ảnh hưởng của sự hụt hơi trên: cùng mốc so sánh, khối ngân hàng thương mại nhà nước giảm từ 10,28% xuống còn 9,92%, mà trong đó một phần vừa được kê lên từ vay mượn lượng lớn trái phiếu dài hạn; của khối ngân hàng thương mại cổ phần giảm từ 14,01% xuống còn 11,08%.

Những so sánh và dữ liệu trên mang tính tương đối, do việc thống kê có phần khác biệt khi nảy sinh “ngân hàng 0 đồng”, hoặc chưa tính những trường hợp âm vốn điều lệ những năm gần đây. Mặt khác, một số tham chiếu để tính CAR hiện nay so với trước đây có thay đổi nhất định theo các khuôn khổ chuẩn mực mới của Ngân hàng Nhà nước, hoặc qua các thời kỳ.

Dù vậy, sự hụt hơi của vốn điều lệ so với quy mô hoạt động, tổng tài sản của toàn hệ thống đã và đang là áp lực chính, góp phần dẫn tới điệp khúc cổ tức ngân hàng bằng cổ phiếu những năm qua và hiện nay.

Trong đó, có một yếu tố khách quan. Đặc điểm nguồn vốn cho phát triển kinh tế Việt Nam là dựa quá nhiều vào hệ thống các tổ chức tín dụng. Và quy mô tín dụng cũng mở rộng nhanh hơn nhiều so với quy mô tăng vốn của các nhà băng khi nhìn lại 5 năm qua.

Cụ thể, từ năm 2012 đến 2016, dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế đã mở rộng từ 3,09 triệu tỷ đồng lên tới 5,50 triệu tỷ đồng, tức tăng trưởng tới 78,11%, và vượt xa tốc độ tăng trưởng chỉ 24,54% của vốn điều lệ hệ thống qua 5 năm nói trên.

Theo đó, áp lực tăng vốn và điệp khúc tranh thủ nguồn lực cổ đông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu dự kiến sẽ chưa dừng lại.

Và riêng năm nay, áp lực đó càng nổi bật hơn ở khối ngân hàng thương mại cổ phần có tỷ lệ sở hữu Nhà nước lớn như Vietcombank, BIDV và VietinBank. Nhưng, liệu cổ đông Nhà nước có chấp thuận nhận cổ tức bằng cổ phiếu hay không, để giúp ngân hàng tăng vốn?

Câu trả lời, hiện vẫn còn phải chờ kết quả các đại hội dự kiến diễn ra vào cuối tháng này.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Bài viết mới nhất

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

VnEconomy Interactive

VnEconomy Interactive

Interactive là một sản phẩm báo chí mới của VnEconomy vừa được ra mắt bạn đọc từ đầu tháng 3/2023 đã gây ấn tượng mạnh với độc giả bởi sự mới lạ, độc đáo. Đây cũng là sản phẩm độc quyền chỉ có trên VnEconomy.

Bài viết mới nhất

Trợ lý thông tin kinh tế Askonomy - Asko Platform

Trợ lý thông tin kinh tế Askonomy - Asko Platform

Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là generative AI, phát triển mạnh mẽ, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã tiên phong ứng dụng công nghê để mang đến trải nghiệm thông tin đột phá với chatbot AI Askonomy...

Bài viết mới nhất

Công nghệ lượng tử là tương lai

Công nghệ lượng tử là tương lai

Các ngân hàng trung ương đang nắm nhiều vàng hơn trái phiếu chính phủ Mỹ

Các ngân hàng trung ương đang nắm nhiều vàng hơn trái phiếu chính phủ Mỹ

Vinh danh 10 doanh nhân Việt Nam tiêu biểu
Hành trình Đất nước Đổi mới - Hội nhập - Vươn tầm

Vinh danh 10 doanh nhân Việt Nam tiêu biểu Hành trình Đất nước Đổi mới - Hội nhập - Vươn tầm

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy