Dư luận gần đây một lần nữa lại nêu lên hiện tượng có một số doanh nghiệp sử dụng sữa bột hoàn nguyên nhưng lại ghi nhãn là sữa tươi để đánh lừa người tiêu dùng.

Bà Mai Kiều Liên - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam - Vinamilk, đã có cuộc trao đổi với chúng tôi xung quanh những thông tin liên quan đến sản phẩm sữa tươi mà doanh nghiệp này đang sản xuất.

Bà có thể cho biết những khác biệt giữa sữa hoàn nguyên và sữa tươi nguyên chất?

Sự khác biệt cơ bản giữa sữa hoàn nguyên và sữa tươi nguyên chất như sau:

Sữa tươi nguyên chất là sản phẩm được chế biến từ 100% nguyên liệu sữa bò tươi. Sữa hoàn nguyên là sản phẩm được chế biến từ sữa bột được bổ sung nước.
 
Các doanh nghiệp được lợi gì khi dùng sữa hoàn nguyên để chế biến và ghi nhãn là sữa tươi để bán?

Các doanh nghiệp được lợi rất nhiều trong việc dùng sữa hoàn nguyên để chế biến vì những lý do sau đây:

Thứ nhất, doanh nghiệp không phải tốn chi phí nào trong việc đầu tư, trang bị hệ thống bảo quản khi thu mua sữa tươi, đào tạo, huấn luyện con người,… tốn kém rất rất nhiều chi phí. Nếu không đầu tư hệ thống trạm thu mua, các bồn trữ lạnh, con người để kiểm tra chất lượng sữa đầu vào,… thì sữa tươi sẽ bị hỏng ngay khi  không được bảo quản trong vòng 3 giờ sau khi vắt sữa.

Thứ hai, nhanh chóng, tiện lợi dễ sản xuất chỉ cần mua sữa bột về pha chế. Nếu tính theo giá sữa nguyên liệu sữa bột nhập khẩu hiện nay là 2.000 USD/tấn, thì giá nguyên liệu cho 1 lít là khoảng 5.000 đồng/lít, trong khi đó giá mua nguyên liệu sữa tươi trung bình Vinamilk thu mua là 7.200 đồng/lít, thì việc mua sữa bột pha chế sẽ lợi được hơn 30% so với khi mua sữa bò tươi.

Có thông tin cho rằng, sản lượng sữa bò tươi thu mua từ các trang trại, các hộ nông dân chăn nuôi bò trong nước hiện nay chỉ mới đáp ứng được một phần nhỏ, khoảng trên dưới 30% nhu cầu của thị trường, lấy đâu ra mà nhiều sữa để sản xuất sữa tươi nguyên chất, điều này có hợp lý?

Tổng sản lượng thu mua sữa tại Việt Nam chỉ đáp ứng đủ 30% nhu cầu của thị trường, nên hiểu rỏ ở đây cung cấp 30% là tổng các sản phẩm sữa: sữa đặc, sữa bột, kem, sữa chua,…chứ không phải chỉ riêng cung cấp cho sản xuất sữa tươi.

Việc ghi trên nhãn sữa tươi nguyên chất trên sản phẩm là hoàn toàn chính xác và hợp lý với Vinamilk, vì lượng thu mua hàng ngày của Vinamilk trên cả nước trung bình 330 tấn/ngày.

Trong 6 tháng đầu năm 2009, tổng sản lượng thu mua của Vinamilk đạt 64,1 triệu lít, tương đương 457,2 tỷ đồng, trong đó lượng sản xuất dành cho sữa tươi nguyên chất đạt 23,6 triệu lít, phần còn lại 40,5 triệu lít chúng tôi dành cho sản xuất các sản phẩm khác như: sữa đặc có đường, sữa chua, kem,…

Với lượng thu mua ngày càng cao, Vinamilk hoàn toàn có đủ năng lực để sản xuất sản phẩm sữa tươi nguyên chất cho thị trường đúng như những gì Vinamilk cam kết và công bố chất lượng sản phẩm như đã ghi trên nhãn.

Để làm rõ hơn câu trả lời này, cần phải tính đến yếu tố địa phương. Được biết Vinamilk có cả một hệ thống nhà máy sữa trải dài từ Nam ra Bắc, và con số thống kê cho biết riêng ở miền Bắc, sản lượng sữa bò tươi trong nước ở đây hiện chỉ đủ để cung cấp cho một nhà máy nhỏ hoạt động, khoảng 80 tấn/ngày. Vậy, các nhà máy sữa của Vinamilk ở khu vực này như Vinamilk Hà Nội, Thanh Hóa có đủ nguyên liệu sữa tươi để sản xuất. Nếu thiếu thì bù bằng cách nào?

Hiện nay Vinamilk có đủ khả năng để sản xuất sữa tươi, có kế hoạch và giải pháp để đáp ứng cho nhu cầu trong tương lai. Bên cạnh hệ thống thu mua sữa tươi rộng khắp cả nước, Vinamilk còn đầu tư cả hệ thống nông trại chăn nuôi bò sữa công nghệ cao của chính mình với qui mô hàng ngàn con/trại, đặc biệt là tại các vùng lượng sản xuất sữa tươi nguyên liệu còn thấp ở khu vực phía Bắc.

Các trang trại bò sữa công nghiệp tại Tuyên Quang, Nghệ An và Thanh Hóa, với các hệ thống trang trại này, chúng tôi có nguồn cung cấp ổn định, chủ động lượng sữa bò tươi cho các nhà máy chế biến của công ty.

Như tôi đã nói ở trên lượng thu mua của chúng tôi đủ để sản xuất các sản phẩm sữa tươi và khu vực nào thiếu chúng tôi sẽ điều sang để kịp thời để sản xuất cho thị trường. Hệ thống nhà máy của Vinamilk  được phân bố rộng khắp trên cơ sở vùng nguyên liệu và đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ nên chúng tôi rất dễ dàng điều phối khi thiếu nguyên liệu sữa tươi để sản xuất.

Chúng tôi có mạng lưới thu mua sữa tươi khắp cả nước, đồng thời các nhà máy sản xuất và các kho hàng được rải đều từ Nam đến Bắc nên việc cung cấp sữa tươi tiệt trùng, chúng tôi đảm bảo điều phối đủ trong toàn quốc, đặc biệt là miền Bắc và miền Trung.

Với áp lực của dư luận, của người tiêu dùng và cả của luật pháp, chắc chắn sắp tới nhiều doanh nghiệp sản xuất sữa nước sẽ sử dụng sữa bò tươi nguyên chất để sản xuất sữa tươi. Và lúc ấy, cạnh tranh trong thu mua nguyên liệu sẽ rất khốc liệt. Vinamilk làm thế nào để giữ được nguồn sữa bò tươi mình đang có nhằm bảo đãm cho nhu cầu sản xuất sữa tươi nguyên chất?

Chúng tôi đã và đang tập trung đầu tư phát triển trang trại chăn nuôi bò sữa với quy mô công nghiệp của mình, như ở Tuyên Quang, Nghệ An, Thanh Hóa, Lâm Đồng, với quy mô công nghiệp, trang bị hệ thống vắt sữa tự động hiện đại, quản lý hệ thống đàn hiện đại nhất Đông Nam Á, những con bò yếu sẽ tự động bị loại ra không cho vào hệ thống vắt sữa, và chuẩn bị đầu tư tiếp các trang trại ở Bình Định và Sóc Trăng, tổng chi phí đầu tư hơn 200 tỷ đồng và theo kế hoạch sẽ tiếp tục đầu tư là 400 tỷ đồng, nâng tổng đàn bò lên 10.000 con.

Đây không chỉ là nơi cung cấp sữa tươi nguyên liệu chất lượng cao mà còn là hạt nhân thúc đẩy phát triển chăn nuôi bò sữa tại các hộ nông dân trong khu vực.

Hiện nay chúng tôi đã ký hợp đồng thu mua trực tiếp với hơn 5.000 hộ nông dân, hỗ trợ tư vấn thú y, kỹ thuật chăm sóc dinh dưỡng cho bò, hỗ trợ các phương tiện nhằm giúp bà con chăn nuôi có hiệu quả như: hỗ trợ mua máy vắt sữa, dụng cụ vệ sinh bầu vú, cung cấp tín dụng mua con giống và thiết bị, xây dựng chuồng trại.

Bên cạnh đó, Vinamilk còn phối hợp với các Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn, Hội nông dân địa phương xây dựng hỗ trợ hộ chăn nuôi bò sữa một cách đồng bộ và hiệu quả và cũng phối hợp với chi cục thú y các địa phương kiểm tra, xác nhận, tiêm phòng dịch bệnh cho bò.

Các hoạt động này đã góp phần nâng cao sản lượng sữa bình quân và chất lượng sữa cho ra tốt hơn nhiều. Đây cũng là yếu tố gắn kết người chăn nuôi bò sữa với công ty trên tinh thần đôi bên cùng có lợi và cùng nhau phát triển.

Bà có những kế hoạch nào trong tương lai, để đáp ứng lượng sữa tươi cung cấp cho thị trường Việt Nam?

Từ trước đến nay, Vinamilk luôn chủ động phát triển ngành chăn nuôi bò sữa trong nước để cung cấp nguồn nguyên liệu sữa, thay thế dần nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Để đáp ứng cho nhu cầu sử dụng sữa tươi ngày càng tăng của người Việt Nam, Vinamilk đang thực hiện kế hoạch tăng nguồn đầu tư hệ thống trang trại chăn nuôi bò sữa và phát triển hệ thống chăn nuôi bò sữa hợp đồng cung cấp nguyên liệu, dự kiến lượng sữa tươi nguyên liệu nội địa đáp ứng  hơn 50% nhu cầu nguyên liệu sản xuất của Vinamilk.

Trong đó 50%  từ hệ thống các trang trại của Vinamilk và 50% còn lại sẽ thu mua từ các hộ bà con nông dân, khi đó Vinamilk sẽ chủ động được nguồn nguyên liệu trong nước mà không cần phụ thuộc nguồn nguyên liệu nước ngoài.