Khắc phục những điểm yếu còn tồn tại

Tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV cuối năm 2020, Quốc hội  đã quyết định kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế sẽ tiếp tục được thực hiện trong giai đoạn mới, để kế thừa phát triển những thành tựu đã đạt được. Cũng như giải quyết những thách thức bất cập của giai đoạn 2021-2025, đặc biệt khi Việt Nam phải đương đầu với những khó khăn trong nội tại nền kinh tế và từ các cú sốc bên ngoài.

Cụ thể, kế hoạch lần này đã thống nhất quan điểm cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng để đảm bảo ổn định vĩ mô, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với nhiều đột phá liên quan đến khoa học công nghệ.

Ở góc độ cơ quan tham mưu, theo chúng tôi Việt Nam cần phát triển nền kinh tế và sức cạnh tranh dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, cần đặc biệt ưu tiên các lĩnh vực, ngành nghề tạo ra đột phá, chuyển biến sang các ngành nghề khác. Gắn kết, tạo động lực phát triển kinh tế vùng, tạo ra lực đẩy cho vùng kinh tế đô thị cũng đã được đặt ra trong kế hoạch tái cơ cấu lần này.

Một trong năm nhiệm vụ trọng tâm của Kế hoạch 2021-2025 là tạo ra khuôn khổ thể chế và môi trường kinh doanh thuận lợi cho sự phát triển lực lượng doanh nghiệp. Bên cạnh những hỗ trợ trực tiếp, hỗ trợ thể chế cho doanh nghiệp là hỗ trợ quan trọng nhất. Khi tạo ra thể chế đúng, thể chế thuận lợi sẽ tạo môi trường cho doanh nghiệp phát triển vươn lên trong bối cảnh hiện nay.

Thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế về chiều sâu

4 bài toán cần giải để thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế. Đó là mô hình kinh tế tương lai, hướng đến phát triển kinh tế xanh và kinh tế số; nâng cao tương tác quốc gia, khả năng cạnh tranh, khả năng hợp tác, vị thế trong chuỗi giá trị và tương tác về nguồn lực lao động; tái cơ cấu kinh tế về chiều sâu, phân bổ lại nguồn lực phát triển ở tầm quốc gia, ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin; cải cách thể chế và môi tường kinh doanh hành động cụ thể từ phía Nhà nước để chào đón doanh nghiệp.

Để giải được các bài toán này, chúng ta cần tái cơ cấu nền kinh tế sau khủng hoảng bằng huy động nguồn lực nội tại. Trước hết là tận dụng nguồn lực về tài chính trong dân, lượng tiền bơm vào nền kinh tế nằm rải rác trong dân. Việc đẩy được lượng tiền này vào lại nền kinh tế là cực kì cấp bách cho việc phục hồi kinh tế.

Ngoài ra, sử dụng tích cực công cụ thuế và đòn bẩy tài chính để định hướng doanh nghiệp và người tiêu dùng trong tái cơ cấu chuyển dịch cơ cấu kinh tế cho Việt Nam. Đồng thời, tăng vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, chuyển đổi cơ cấu từ chiều rộng sang chiều sâu, từ thang giá trị thấp lên thang giá trị cao, thâm nhập thị trường khu vực và thế giới…

Tái cơ cấu đi liền nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2020, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt và đặt trọng tâm vào phát triển doanh nghiệp, tìm các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Mục tiêu đạt khoảng 1,3 - 1,5 triệu doanh nghiệp hoạt động vào năm 2025 là một quyết tâm lớn của Chính phủ trong giai đoạn tới. Để mang lại những đột phá mới trong tái cấu trúc nền kinh tế giai đoạn tới, cần tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Đồng thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung xây dựng cơ chế giám sát đối với tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước. Rà soát, hoàn thiện, bổ sung các cơ chế chính sách về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân cũng cần lưu ý, bao gồm việc rà soát toàn bộ các nghị định, văn bản pháp luật liên quan để ban hành văn bản hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc khó khăn theo thẩm quyền; bảo đảm rõ ràng, minh bạch, khả thi trong triển khai thực hiện.