Thị trường chứng khoán khắc nghiệt, nhiều cổ phiếu rơi sâu từ đỉnh không chỉ khiến nhà đầu tư cá nhân mà hàng loạt lãnh đạo doanh nghiệp cũng bị buộc phải bán giải chấp cổ phiếu.

LÀN SÓNG BÁN GIẢI CHẤP CỔ PHIẾU CỦA LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP

Sáng nay, 7/11, Công ty CP Chứng khoán Tân Việt - TVSI thông báo sẽ bắt đầu bán giải chấp cổ phiếu đối với ông Nguyễn Văn Đạt - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt (PDR). Số lượng cổ phiếu PDR của ông Đạt dự kiến bị bán giải chấp là 750.000 cổ phiếu. Cùng với đó, TVSI cũng sẽ bán giải chấp 720.000 cổ phiếu PDR thuộc sở hữu của Công ty TNHH Phát Đạt Holdings. 

Trước đó, ngày 3/11, ông Nguyễn Thiện Tuấn - Chủ tịch Hội đồng quản trị DIC Corp - đã bán ra hơn 3,04 triệu cổ phiếu vào phiên 27 và 28/10. Lý do là công ty chứng khoán bán giải chấp. Ông Nguyễn Hùng Cường - Phó chủ tịch Hội đồng quản trị DIC Corp - DIG (con trai của ông Nguyễn Thiện Tuấn) đã bán gần 1,38 triệu cổ phiếu trong ngày 30/10 và 1/11, cũng do công ty chứng khoán bán giải chấp.

Trong ngày 4/11, Công ty Cổ phần Chứng Khoán Mirae Asset (Việt Nam) công bố thông tin về việc bán giải chấp 2,8 triệu cổ phiếu DIG thuộc sở hữu của ông Nguyễn Thiện Tuấn. Thời gian dự kiến bán giải chấp kể từ ngày 4/11/2022 đến khi đảm bảo đủ tỷ lệ theo quy định về giao dịch ký quỹ.

Trước đó, do bị giải chấp cổ phiếu, ông Nguyễn Tuấn Anh, thành viên HĐQT độc lập của Công ty CP Phát triển nhà Bà Rịa - Vũng Tàu (HDC) bán 105.000 cổ phiếu và Công ty CP Đầu tư Thiên Anh Minh, tổ chức liên quan ông Nguyễn Tuấn Anh bán 105.000 cổ phiếu từ ngày 25 - 26/10. 

Ông Nguyễn Khánh Hưng - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư LDG cuối tháng 10 cũng bị buộc bán ra 713.000 cổ phiếu LDG thông qua phương thức khớp lệnh trong ngày 28/10. Lý do là công ty chứng khoán bán giải chấp cổ phiếu. Sau giao dịch tỷ lệ sở hữu của ông Hưng giảm từ 11,29% về còn 11% vốn điều lệ, tức từ trên 27,1 triệu cổ phiếu LDG về còn 26,4 triệu đơn vị.

Vào ngày 24/10, ông Đinh Văn Thanh, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) cũng bị Chứng khoán VPS bán giải chấp 24.500 cổ phiếu của doanh nghiệp xây dựng.

VÌ ĐÂU NÊN NỖI?

Làn sóng bán giải chấp cổ phiếu lãnh đạo diễn ra chủ yếu ở các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng. Nguyên nhân do thị giá cổ phiếu bất động sản giảm mạnh trong hai tháng gần đây hệ lụy của áp lực đáo hạn trái phiếu tăng lên và những thông tin bắt bớ một số lãnh đạo tập đoàn lớn như Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh thời gian qua cũng ảnh hưởng lớn đến tâm lý nhà đầu tư.

Thống kê cho thấy, trong tháng 10 vừa qua, hiệu suất của nhóm cổ phiếu ngành bất động sản giảm 13,84%, giảm mạnh hơn so với mức sụt giảm của Vn-Index là 9,20% và chỉ đứng sau nhóm năngg lượng, công nghiệp và vật liệu. 

Hầu hết các cổ phiếu bị bán giải chấp nêu trên đều có mức sụt giảm mạnh so với thị trường và so với các cổ phiếu trong nhóm bất động sản trong hai tháng gần đây.

Cụ thể, thị giá DIG giảm 64% từ đỉnh đạt được hồi tháng 8/2022, phiên sáng 7/11 DIG chất sàn dư bán 11,3 triệu cổ phiếu. Thị giá PDR cũng giảm 37% trong vòng hai tháng, đang dư bán 11,1 triệu cổ phiếu giá sàn. Thị giá HDC giảm 47%; HBC giảm 50%; LDG giảm 67% từ đỉnh đạt được cách đây 2 tháng.

Kết quả kinh doanh của nhóm này cũng cho thấy nhiều doanh nghiệp kinh doanh không mấy sáng sủa, dư nợ cao. Báo cáo tài chính quý 3/2022 của DIC Corp cho thấy, doanh thu thuần quý 3 giảm 21,34% so với cùng kỳ năm ngoái chỉ còn 423 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ âm 996 tỷ đồng trong khi năm ngoái có lãi 43 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu bất động sản giảm 134,2 tỷ đồng tương ứng giảm 37,51%, doanh thu cung cấp dịch vụ giảm 64,37% trong khi đó chi phí tài chính lại tăng 169,73% dẫn đến lợi nhuận sau thuế giảm mạnh.

Trên bảng cân đối kế toán, tổng tài sản của DIG tại thời điểm 30/09/2022 gần 15.829 tỷ đồng, giảm 6% so với đầu năm. Trong đó, tiền mặt và các khoản phải thu còn hơn 2.064 tỷ đồng và hơn 6.662 tỷ đồng giảm lần lượt 45% và 12% so với đầu năm.

Giá trị hàng tồn kho tăng 46%, lên gần 5.630 tỷ đồng, chủ yếu do chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tại dự án Khu đô thị di lịch sinh thái Đại Phước tăng đột biến từ hơn 182 tỷ đồng cuối năm trước lên hơn 1.319 tỷ đồng.

Nợ phải trả của DIG tại thời điểm cuối tháng 9 giảm 9% so với đầu năm, còn 8.309 tỷ đồng. Trong đó, nợ vay 5.302 tỷ đồng tăng 8%, chiếm 64% tổng nợ phải trả. Trong đó, tổng vay nợ trái phiếu của DIG tại ngày 30/09/2022 hơn 3.417 tỷ đồng. Số dư bao gồm 3 lô trái phiếu của DIG sẽ đáo hạn vào tháng 9 và tháng 11/2024. 

Tương tự, tại LDG, trong quý 3, doanh thu thuần của LDG ghi nhận 6,8 tỷ đồng, giảm 94% so với cùng kỳ. Do kinh doanh dưới giá vốn, dẫn đến LDG lỗ gộp gần 200 triệu đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi hơn 68 tỷ đồng. Lỗ từ hoạt động kinh doanh chính tuy nhiên LDG lại ghi nhận doanh thu tài chính tăng đáng kể nhờ đó công ty báo lãi ròng 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, kết quả này giảm 84% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng năm 2022, doanh thu thuần và lãi ròng của Công ty lần lượt giảm 42% và 55% so với cùng kỳ, còn 146 tỷ đồng và 20 tỷ đồng.

Tổng tài sản của LDG ghi nhận gần 7.842 tỷ đồng tại thời điểm 30/09/2022, tăng 10% so với đầu năm. Trong đó, gần 70% là các khoản phải thu với hơn 5.467 tỷ đồng, tăng 15%. Tiền và tương đương tiền của Công ty lại giảm mạnh 81%, còn 14 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả của LDG tại thời điểm cuối tháng 9 là 4.533 tỷ đồng, tăng 19% so với đầu năm. Chiếm tỷ trọng cao nhất là phải trả khác với 2.144 tỷ đồng (tăng 60%), tương đương 47%.

Thị trường bất động sản vẫn đang chịu áp lực lớn. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM cho biết, do “tắc” nguồn vốn tín dụng, “tắc” nguồn vốn “trái phiếu”, “tắc” cả nguồn “vốn huy động từ khách hàng”, nên một số Tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản “đói vốn” nên phải vay vốn ngoài xã hội với lãi suất rất cao, đầy “rủi ro”, hoặc phải bán bớt tài sản, dự án hoặc bán sản phẩm bất động sản, nhà ở với chiết khấu sâu (thậm chí đến 40% giá hợp đồng) tạo cơ hội cho khách hàng mua với giá rẻ.

Điều đáng nói, thị trường đã phản ứng thái quá với việc bán giải chấp cổ phiếu của lãnh đạo tại một số doanh nghiệp. Nhiều cổ phiếu doanh nghiệp kinh doanh tốt, dòng tiền ổn định nhưng vẫn bị bán bất chấp. Hệ lụy của nhóm bất động sản kích hoạt tâm lý tiêu cực cho cả thị trường dẫn đến nhiều phiên không có quá tin xấu nhưng Vn-Index lao dốc, mua bán cạn kiệt, thanh khoản chỉ chưa đạt 10.000 tỷ đồng. 

Do đó, theo giới chuyên môn, nhà đầu tư chỉ nên nhận diện rủi ro này ở những doanh nghiệp có tỷ lệ vay nợ cao, có liên quan tới phát hành trái phiếu chất lượng thấp, chứ không nên đánh đồng tất cả các doanh nghiệp trên thị trường.

"Hiện việc giải chấp quy mô lớn bởi cầm cố cổ phiếu có liên quan tới lãnh đạo là những doanh nghiệp có tỷ lệ vay nợ cao hoặc có dư nợ trái phiếu lớn. Nhà đầu tư là nâng cao năng lực phân tích của mình, cả về năng lực phân tích cơ bản doanh nghiệp tới phân tích đồ thị kỹ thuật và diễn biến giá giao dịch trên sàn. Đặc biệt là phân tích được năng lực tài chính của doanh nghiệp mà mình dự định đầu tư", Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng khuyến cáo.