Tổng Bí thư Tô Lâm: Ngành tòa án không ngừng phấn đấu để mọi phán quyết đều “thấu tình, đạt lý”

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh nói đến Tòa án là nói đến ý nghĩa thiêng liêng của công lý, công bằng; nói đến sự liêm chính, công minh; nói đến niềm tin và chỗ dựa của nhân dân. Đây là niềm tự hào, cũng là trách nhiệm rất lớn của ngành Tòa án nhân dân đối với đất nước.

Cùng với tiến trình phát triển của đất nước, vai trò, vị trí quan trọng của ngành Tòa án ngày càng được khẳng định. Chức năng, nhiệm vụ của Tòa án ngày càng được xác định rõ ràng. Mô hình tổ chức của ngành Tòa án ngày càng hoàn thiện. Đội ngũ thẩm phán và cán bộ ngành Tòa án ngày càng lớn mạnh. Cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn; công tác của ngành Tòa án ngày càng có nhiều tiến bộ.

Để thực hiện tốt trọng trách của mình, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị ngành Tòa án nhân dân cần nghiên cứu thực hiện tốt một số định hướng lớn sau:

Thứ nhất, phải luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng về đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ chiến lược, các chủ trương đột phá để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Làm tốt công tác tham mưu, phối hợp tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước và triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; về cải cách tư pháp và đổi mới xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển đất nước.

Luôn giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan Tư pháp nói chung, Tòa án nhân dân nói riêng. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch, bảo đảm ngành Tòa án nhân dân luôn phát triển không ngừng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội, đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của Nhân dân lên trên hết, trước hết trong mọi hoạt động.

Tòa án nhân dân phải là “pháo đài” chính trị - pháp lý vững chắc, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và sự nghiệp đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xét xử của Tòa án các cấp. Đây là nhiệm vụ trung tâm của ngành Tòa án, cũng là nhiệm vụ trung tâm của cải cách tư pháp.

Trong hoạt động xét xử phải lấy kết quả bảo vệ công lý, công bằng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân làm thước đo.

Phải thực hiện nghiêm các nguyên tắc xét xử đã được Hiến pháp và pháp luật quy định, nhất là bảo đảm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; xét xử công khai, minh bạch, trừ trường hợp luật định; mọi công dân đều bình đằng trước pháp luật; bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự.

Các vụ án, vụ việc dù tính chất, mức độ nào thì cũng không được phép để xảy ra oan, sai nghiêm trọng, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích của Nhà nước, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Ngành Tòa án phải không ngừng phấn đấu để mọi phán quyết đều “thấu tình, đạt lý” - nghiêm minh về pháp luật nhưng cũng giàu tính nhân văn, vừa bảo vệ kỷ cương phép nước, vừa giữ gìn sự ổn định, hài hòa trong xã hội, nuôi dưỡng niềm tin, khát vọng sống tốt đẹp trong Nhân dân; để Tòa án không chỉ là cơ quan xét xử, mà phải trở thành biểu tượng của công lý và niềm tin của Nhân dân, là điểm tựa vững chắc để người dân gửi gắm sự công bằng và lẽ phải.

Thứ ba, tăng cường tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng. Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn xét xử, xây dựng, ban hành các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Thông tư hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, tăng cường phát triển Án lệ. Lắng nghe ý kiến góp ý và chấp hành nghiêm túc sự giám sát của Nhân dân, của Quốc hội, Hội đồng nhân dân đối với hoạt động của Tòa án các cấp.

Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan trong hệ thống tư pháp như Viện Kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án, cũng như với các tổ chức bổ trợ tư pháp và các cơ quan có liên quan.

Thứ tư, đẩy mạnh hiện đại hóa và mở rộng hợp tác quốc tế trong công tác của ngành Tòa án. Tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, nhất là tập trung xây dựng và hoàn thiện các cơ sở dữ liệu của ngành Tòa án, kết nối liên thông, đồng bộ, thống nhất với dữ liệu của các cơ quan trong hệ thống chính trị…

Thứ năm, quan tâm làm tốt công tác xây dựng ngành, đặc biệt là xây dựng đội ngũ cán bộ, thẩm phán Tòa án nhân dân đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là nhân tố then chốt, quyết định đến chất lượng, hiệu quả các mặt công tác của ngành Tòa án.

Mỗi cán bộ Tòa án, đặc biệt là đội ngũ cán bộ thẩm phán cần nhận thức rõ vai trò, trọng trách của mình là những người được tin tưởng giao trọng trách “cầm cân, nảy mực” trong bảo vệ công lý, công bằng; được “nhân danh Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” để xét xử, tuyên án.

Mỗi phán quyết không chỉ thể hiện năng lực áp dụng pháp luật mà còn thể hiện bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội sâu sắc. Vì thế, yêu cầu đặt ra đối với thẩm phán và cán bộ Tòa án phải thật sự công minh, liêm chính, bản lĩnh, tinh thông pháp luật, am hiểu thực tiễn và có trái tim nhân ái…