Tổng thống Htin Kyaw của Myanmar, một người bạn thân của bà Aung San Suu Kyi, ngày 21/3 bất ngờ tuyên bố sẽ về hưu.

Theo tin từ hãng thông tấn AP, tuyên bố đăng trên trang Facebook cá nhân của ông Htin Kyaw nói rằng nhà lãnh đạo 71 tuổi muốn được nghỉ ngơi. Tuyên bố được đưa ra sau khi có những thông tin báo chí nói rằng ông Htin Kyaw ở trong tình trạng sức khỏe kém và phải ra nước ngoài trị bệnh ít nhất 2 lần trong vòng 1 năm qua.

Tuyên bố cũng nói sau khi Tổng thống Htin Kyaw nghỉ hưu, vị trí này sẽ có người thay thế sau muộn nhất 7 ngày, phù hợp với quy định của Hiến pháp Myanmar.

Ông Htin Kyaw trở thành Tổng thống Myamar vào tháng 3/2016. Ông là Tổng thống được dân bầu đầu tiên, lãnh đạo Chính phủ dân sự đầu tiên của Myanmar kể từ cuộc đảo chính quân sự 1962.

Sau khi ông Htin Kyaw trở thành Tổng thống, bà Suu Kyi - thủ lĩnh phong trào dân chủ ở Myanmar - nắm vai trò là nhà lãnh đạo thực sự của nước này, dù chỉ giữ chức vụ Ủy viên Quốc vụ. Hiến pháp do quân đội soạn thảo của Myanmar quy định không cho phép người có con hoặc chồng/vợ là người nước ngoài được làm Tổng thống, trong khi người chồng quá cố và hai con trai của bà Suu Kyi đều là công dân Anh.

Bởi vậy, ông Htin Kyaw trên cương vị Tổng thống như một sự thay mặt cho bà Suu Kyi - người còn kiêm nhiệm cương vị Ngoại trưởng. Bà Suu Kyi từng nói công khai và được người dân Myanmar ủng hộ rằng bà sẽ "đứng trên Tổng thống".

Ông Htin Kyaw được biết đến như một người trung thành với bà Suu Kyi hơn là một thành viên tích cực thuộc Đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) của bà, dù vợ ông là con gái của một trong những thành viên sáng lập đảng này. Ông từng lĩnh án tù vì giúp bà Suu Kyi có một chuyến đi ra khỏi Yangon trong thời gian bà bị quản thúc dưới thời chính phủ quân sự. Ông cũng đứng đầu một quỹ từ thiện được đặt tên theo tên mẹ thân sinh bà Suu Kyi.

Myanmar có hai Phó tổng thống, và theo quy định Hiến pháp, Phó tổng thống Myint Swe, 66 tuổi, sẽ giữ cương vị quyền Tổng thống sau khi ông Htin Kyaw nghỉ hưu. Ông Myint Swe là Phó tổng thống được quân đội đề cử, từng là một vị tướng quyền lực trong quân đội Myanmar.

Khi lưỡng viện Quốc hội Myanmar bỏ phiếu để bầu Tổng thống mới, ba ứng cử viên sẽ bao gồm ông Myint Swe, Phó tổng thống Henry Van Thio, và một ứng cử viên khác do Hạ viện để cử.

Đa số áp đảo của NLD trong Quốc hội Myanmar đã giúp ông Htin Kyaw trúng cử Tổng thống trong cuộc bỏ phiếu vào năm 2016. Theo dự báo của giới quan sát, dù lần này người được NLD đề cử là ai, thì người đó cũng có nhiều khả năng trở thành Tổng thống mới của Myanmar.