Xoài Úc trên đất Khánh Hòa

Những trái xoài 

Úc

to tròn, đỏ hồng, ngọt lịm trông rất bắt mắt đang có mặt ở các siêu thị châu Âu, nhìn nó không ai nghĩ những trái xoài này có xuất xứ từ tỉnh Khánh Hòa của Việt Nam. Thế nhưng, trên mảnh đất khô cằn này rất thích hợp với giống xoài có nguồn gốc từ Australia.

Theo số liệu của Tổ chức Nông l

ư

ơng

 Quốc tế (FAO), trên thế giới có 87 nước trồng xoài nhiều nhất với tổng diện tích hơn 2,3 triệu ha, tổng sản lượng hàng năm khoảng 15 triệu tấn. Ấn Độ có trên 1 triệu ha xoài, chiếm 70% sản lượng của thế giới, riêng Việt Nam có khoảng 30.000 ha xoài, ngoài ĐBSCL, Khánh Hòa là vựa xoài thứ hai của cả nước.

Xoài Australia bén rễ đất Khánh Hòa

Hiện nay, giống cây ăn quả được Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa nhân giống chủ yếu là giống xoài Australia. Xoài Australia du nhập vào Khánh Hòa từ năm 2003, qua 3 năm thử nghiệm cho kết quả rất tốt.

Trái xoài Australia trồng tại Khánh Hòa cho chất lượng ngon hơn cả trái xoài được trồng ngay trên quê hương Kangaroo của nó. Năm 2006, vườn xoài Australia có diện tích 10 ha của Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa cho vụ thu hoạch đầu tiên.

Theo ông Trương Vi, kỹ sư nông nghiệp phụ trách kỹ thuật của Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao, giống xoài Australia được nhập vào Khánh Hòa từ năm 2003, ở dạng hom được Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao cấy ghép với gốc xoài địa phương để bán ra cho bà con nông dân trong tỉnh với giá 12.000 đ/cây. Hiện có hai giống xoài Australia được trồng trong tỉnh Khánh Hòa, đó là giống Kensingtonprise (KP) và Mangiferaindica (R2E2).

Năm 2005 là vụ thu hoạch xoài Australia đầu tiên của bà con, với năng suất từ 30 – 40kg/cây. Giống xoài KP trồng ở Cam Ranh cho trái chín ửng hồng trông rất bắt mắt, trọng lượng bình quân từ 0,8-1,1 kg/trái. Trái tròn, hạt mỏng, thịt xoài khi chín không nhão, vỏ dày tiện cho việc vận chuyển đi xa, chất lượng thịt xoài rất ngon. Giá bán tại vườn khoảng 10.000 đồng/kg.

Vẫn theo ông Vi, sở dĩ giống xoài Australia chịu được khí hậu, thổ nhưỡng và phát triển tốt lại cho trái có chất lượng thơm ngon hơn khi trồng tại Australia là do phần lớn giống xoài trồng ở Australia đều có nguồn gốc từ Ấn Độ, khả năng chống chịu nắng hạn rất cao, rất phù hợp với vùng đất Khánh Hòa.

Hiện nay, giống xoài Australia đã được trồng đại trà trong tỉnh. Xoài Australia ở Khánh Hòa đã được xuất khẩu đi châu Âu, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á... Vào vụ hè thu hoạch xoài thứ hai, xoài Australia cũng cho trái trĩu quả như vụ đầu, tỷ lệ đậu trái cao, chất lượng trái ngon, màu sắc đẹp đáp ứng yêu cầu cao của khách hàng châu Âu.

Tại Khánh Hòa, xoài Australia được trồng chủ yếu ở vùng đất Cam Ranh, ngoài 10 ha của Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao và 50 ha của Cty nông sản EMU (Australia) tại xã Khánh Trung (Khánh Vĩnh) trong dự án 100 ha của Cty, xoài Australia cũng được bà con nông dân trong vùng trồng khoảng 70 ha. Hiện EMU đang trồng tiếp 50 ha theo kế hoạch ban đầu.

“Cha đẻ” của cây xoài Australia ở Khánh Hòa

Khi nói đến xoài Australia, mọi người nghĩ ngay đến người đàn ông Australia khoảng 60 tuổi, tên là John Ed.Morton - Chủ tịch Hiệp hội Cây ăn quả bang Queesland (Australia) - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Nông sản EMU, một người đã gắn bó cả cuộc đời với cây xoài Australia ở bang Queesland.

Khi đến Việt Nam, ông John Ed.Morton đã tìm gặp ông Nguyễn Minh Châu - Viện trưởng Viện cây ăn quả miền Nam và được ông Châu cho lời khuyên: “Với đặc tính của giống xoài Australia thì vùng đất Cam Ranh, Khánh Hòa là thích hợp nhất”.

Cuối năm 2002, John Ed.Morton đến Suối Dầu, tỉnh Khánh Hòa tìm hiểu thổ nhưỡng, khí hậu và trình bày ý muốn được trồng thử nghiệm giống xoài Australia và mong sự hợp tác giúp đỡ từ phía chính quyền địa phương. Đầu năm 2003 trở lại Khánh Hòa, John Ed.Morton bắt tay vào việc khảo sát điều kiện đất đai, khí hậu. Trong vòng 6 tháng, vườn xoài Australia rộng 9 ha với hai giống xoài nổi tiếng thế giới là Kensingtonprise (KP) và Mangiferaindica (R2E2) tại Suối Dầu đã ra đời.

Với mục tiêu đầu tư lâu dài tại Khánh Hòa, EMU có một chiến lược phát triển bài bản, từ khâu giống đến công nghệ chăm sóc, thu hoạch. Ông Võ Lâm Phi, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cho biết: “Cam Ranh có nhiều vườn xoài trên 100 tuổi, nhưng bà con chưa có kinh nghiệm trồng cây ăn trái với mục đích xuất khẩu. Hơn nữa, giống xoài địa phương đã thoái hóa. Khi còn là Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách nông nghiệp, tôi đã tới vườn xoài Australia tại Suối Dầu. Tôi luôn mong muốn thay giống, cải tạo vườn xoài cổ thụ ở Cam Ranh nên động viên gia đình ông Jonh Ed.Morton mở rộng đầu tư tại Khánh Hòa”.

Ngoài trái lớn, cả hai giống xoài Australia đều có những ưu điểm như: tỷ lệ đậu trái cao, màu sắc đẹp, hạt nhỏ, tỷ lệ xơ thấp, độ ngọt cao, cơm dẻo khi chín, có mùi thơm đặc trưng, vỏ dày, những đặc điểm này rất thuận lợi cho khâu bảo quản để xuất khẩu. Kỹ thuật trồng xoài được áp dụng theo quy trình Australia. Công đoạn thu hoạch, bao gói cũng theo đúng nguyên tắc, nhằm đảm bảo xoài thương phẩm không bị đốm đen, ruồi đụt quả và nhiễm bệnh...

Doanh nghiệp EMU có một phòng đào tạo, chuyên hướng dẫn nông dân trồng xoài theo công nghệ sạch. Ông Trương Văn Dưỡng, nông dân ở xã Cam Đức, cho biết: “Từ khi giống xoài Australia theo ông John vào Khánh Hòa, bà con được ông hướng dẫn cách trồng còn giúp bao tiêu sản phẩm xuất khẩu với giá cả hợp lý, chúng tôi rất phấn khởi, vì bây giờ đã có hướng làm ăn mới”.

Sau 6 năm trồng trên đất Khánh Hòa, cây xoài Australia tỏ ra rất thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng nơi đây. Xoài Australia được thị trường các nước châu Âu rất ưa chuộng. Tuy mới thu hoạch vài vụ đầu nhưng EMU đã thu mua và xuất khẩu chính ngạch nhiều lô xoài tươi sang nhiều thị trường như: Singapore, Malaysia, Hongkong.

Song song với việc mở rộng diện tích, phát triển xoài công nghiệp theo hướng công nghệ sạch, EMU đang hoàn thiện đầu tư xây dựng nhà máy chế biến và đóng gói xoài hiện đại tại Cam Đức, năng lực bao tiêu vùng nguyên liệu lên tới 5.000 ha. Ngoài xử lý sau thu hoạch, bao gói dán nhãn xuất khẩu trái tươi, nhà máy này còn chế biến kem xoài làm nguyên liệu cho công nghiệp chế biến nước quả, xoài xắt lát sấy khô xuất khẩu. Từ đó, mở ra cơ hội cho cây xoài Australia và tiềm năng xuất khẩu xoài ở Khánh Hòa.