Với riêng ca khúc Stand by Me của Ben E. King, giọng ca huyền thoại vừa qua đời hôm 30/4 ở tuổi 76, đã trở thành bất tử.

Stand By Me là bài hát về tình yêu vĩnh cửu, không chỉ trong ca từ, mà còn ngoài đời thực, chính là mối tình giữa King và vợ, Betty King. Một tình yêu mạnh mẽ bền vững vượt qua những thử thách của thời gian.

Mê hoặc từ John Lennon đến Muhammad Ali

Mới một tháng trước, Cơ quan Đăng ký Ghi âm Quốc gia (Mỹ) bổ sungStand By Me vào danh sách của họ để bảo tồn như một “giá trị văn hóa, lịch sử và đáng chú ý về mặt thẩm mỹ”.

Ben E. King, người qua đời một tháng sau đó, đã phát biểu với CBS News: “Đây là một trong những khoảnh khắc trọng đại nhất của cuộc đời tôi”. Lời tuyên bố không hề quá lời, kể cả với con người đã đóng góp cho dòng nhạc soul và R&B một vài ca khúc tuyệt vời. Sự công nhận cuối đời này là điểm chốt lại đầy xứng đáng cho một cuộc đời phi thường.

Chỉ Stand By Me đã đủ đưa Ben E. King trở thành bất tử. Ảnh hưởng của bài hát đã tràn ngập trong nền văn hóa kể từ khi phát hành vào năm 1961.

Ngoài thành công của chính bản thu từ King, còn phải kể đến nguồn cảm hứng gần như vô tận mà Stand By Me đã truyền cho những nghệ sĩ và các nhân vật vĩ đại cùng thời, trong đó có ca sĩ John Lennon, võ sĩ quyền Anh Muhammad Ali và nhà văn Stephen King.

John Lennon đã thu âm lại Stand By Me và phát hành thành đĩa đơn vào năm 1975. Muhammad Ali, người nổi tiếng hơn với những cú đấm uy lực chứ không phải giọng ca trời phú, cũng từng hát lại Stand By Me. Bản thu được phát lần đầu trong một phim tài liệu của kênh thể thao ESPN và đưa vào album đầu tay I Am The Greatest! của Ali vào năm 1963.

Tổng cộng, hơn 400 nghệ sĩ cả trong lẫn ngoài giới âm nhạc đã thu âm phiên bản Stand By Me của chính họ, đến tận vài thập kỷ sau khi King lần đầu thu âm bản gốc. Các bản hát lại cũng nhiều lần lọt vào các bảng xếp hạng âm nhạc, như bản của Lennon lên đến thứ 20, thậm chí bản của Ali cũng suýt có mặt trong top 100 đĩa đơn của Billboard.

Tác gia Anh Stephen King, người cùng họ với tác giả bài hát, đã viết nên tiểu thuyết ngắn The Body, để rồi được chuyển thể thành bộ phim nổi tiếng cùng tên vào năm 1986.

Trên giấy, Stand By Me có vẻ là một bài hát đơn giản, và King viết nó với một ý định đơn giản: dành tặng người phụ nữ anh yêu, Betty Nelson. Các ca khúc pop ít khi là tấm gương phản chiếu trung thực cuộc sống của người nghệ sĩ tạo ra nó, nhưng trường hợp này lại như vậy.

Và sẽ mộc mạc hơn, đồng thời cảm động hơn, nếu biết 5 thập kỷ sau khi bài hát ra đời, cũng là khoảng 5 thập kỷ từ khi họ kết hôn, Nelson (sau khi kết hôn đã đổi họ thành Betty King) vẫn hát ca khúc này tặng lại cho người chồng đã sáng tác nó. “Nếu bầu trời sụp đổ và núi non vỡ vụn, trôi ra biển khơi. Anh sẽ không khóc. Anh sẽ không rơi một giọt nước mắt. Chỉ cần em vẫn ở bên anh”.

 

Ban đầu, King sáng tác ca khúc này cho ban nhạc The Drifters (Những kẻ lang thang) mà ông là một thành viên chủ chốt. Nhưng ban nhạc đã gạt ca khúc này đi.

Sau đó, King rời khỏi The Drifters và tạo dựng sự nghiệp riêng từ năm 1960, khi anh 23 tuổi và đang là giọng ca quan trọng nhất của ban nhạc. Trong một buổi thu âm ca khúc đơn ca đầu tiên của mình,Spanish Harlem, King sớm hoàn thành công việc và còn thừa chút thời gian.

Các nhà sản xuất huyền thoại Jerry Leiber và Mike Stoller, những người làm album cho anh, đã hỏi King có còn ca khúc nào chưa thu âm không. King nói còn Stand By Me, và chơi giai điệu của bài hát bằng cây đàn piano. Leiber và Stoller thích bài hát này, họ gọi các nhân viên phòng thu trở lại để ghi âm Stand By Me ngay lúc đó.

Mặc dù vậy, về sau cả 3 người, King cùng 2 nhà sản xuất, đều được ghi tên là đồng tác giả bài hát. Theo ký ức không đồng nhất của Stoller trong 2 cuộc phỏng vấn khác nhau, lúc thì cả ba cùng sáng tác bài hát, cùng hoàn thiện giai điệu và ca từ, lúc thì King đã sáng tác sẵn và đưa cho 2 nhà sản xuất.

Với Drifters, King đã để lại cho đời những ca khúc như There Goes My Baby, Save the Last Dance for Me, This Magic Moment và khoảng 20 ca khúc có mặt trong Billboard Hot 100 khác. Cho đến gần cuối đời, ông vẫn tiếp tục thu âm và lưu diễn không mệt mỏi. Nhưng như một số phận, Stand By Me sẽ mãi gắn liền với tên tuổi ông từ năm 23 tuổi đến cả sau khi qua đời.

Thể thao văn hóa