Báo cáo mới nhất của Viện kế toán Công chứng Vương quốc Anh và xứ Wales (ICAEW) cho biết, tăng trưởng kinh tế của toàn khu vực Đông Nam Á dự kiến sẽ chậm lại trong 6 tháng cuối năm 2018 và đầu 2019. 

Theo đó, tăng trưởng của khu vực dự kiến sẽ giảm nhẹ xuống 5,1% trong năm nay so với 5,2% của năm 2017 và sẽ tiếp tục giảm xuống 4,8% trong năm 2019 do nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc giảm nhẹ và sự gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc ảnh hưởng đến xuất khẩu và đầu tư của doanh nghiệp.

Bà Sian Fenner, Cố vấn kinh tế ICAEW kiêm Trưởng Chuyên gia kinh tế Châu Á của Đại học kinh tế Oxford, nhìn nhận: "Trong bối cảnh khó khăn toàn cầu tăng, trong đó có sự leo thang căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, cũng như áp lực tăng do đồng USD mạnh lên và việc Mỹ nâng lãi suất, chúng tôi dự kiến tăng trưởng kinh tế toàn khu vực sẽ tiếp tục giảm nhẹ trong 6 tháng cuối năm 2018 và sang đến năm 2019. Đây sẽ là diễn biến trong bối cảnh lực cầu nhập khẩu của Trung Quốc giảm nhẹ và các hình thức bảo hộ thương mại tăng".

Tăng trưởng kinh tế giảm trong quý 2/2018 ở phần lớn các nền kinh tế Đông Nam Á, với mức tăng trưởng GDP bình quân khu vực giảm nhẹ xuống 5,2% so với cùng kỳ, từ mức 5,4% của quý trước. 

Ngoài ra, dù số liệu thương mại khu vực mới đây cho thấy lực cầu bên ngoài được duy trì phần nào, nhưng các chỉ số trước mắt cho thấy đà xuất khẩu suy giảm trong mấy tháng tới, trong đó tổng chỉ số PMI của Đông Nam Á sẽ giảm nhẹ xuống mức 50,9 điểm trong tháng 7 so với 51,1 của tháng 6.

Tuy nhiên, Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục đạt kết quả vượt trội trong khu vực với mức GDP sẽ đạt 6,7% trong năm 2018 và 6,3% năm 2019. 

Trong khi đó, kinh tế Singapo dự kiến sẽ chậm lại thấy rõ, qua đó cho thấy sự phụ thuộc lớn của nước này vào xuất khẩu, chiếm khoảng 174% GDP.

Dự báo GDP Châu Á của ICAEW trong thời gian tới.

Tình hình xuất khẩu khó khăn

Các mức thuế quan của cả Mỹ và Trung Quốc cho thấy sự leo thang căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, được dự báo sẽ xấu đi với các mức thuế 25% và 10% áp dụng trên tổng giá trị hàng hóa 150 tỷ USD nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi Trung Quốc cũng đáp trả tương tự. 

Tuy Mỹ sẽ tiếp tục tập trung vào cuộc chiến thương mại với Trung Quốc nhưng việc Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến khu vực này.

Ông Mark Billington, Giám đốc khu vực của ICAEW tại Đông Nam Á, cho rằng, "nhiều nền kinh tế trong khu vực có quy mô nhỏ, có độ mở và phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, trong đó xuất khẩu nhiều sang Trung Quốc. 

Thêm vào đó là hàm lượng nhập khẩu cao của nhiều loại hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc, tức là một số nền kinh tế như Malaysia và Singapore đang gián tiếp xuất khẩu lượng lớn hàng hóa sang Mỹ thông qua Trung Quốc. Trước tình hình xuất khẩu khó khăn và trào lưu bảo hộ gia tăng, chúng tôi dự tính đà tăng trưởng chung của khu vực sẽ giảm nhẹ trong 6 tháng cuối năm 2018 và sang năm 2019".

Sức bền ngoại hối

Leo thang căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, đồng Nhân dân tệ giảm giá, và mới đây là cuộc khủng hoảng đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã dẫn đến việc các đồng tiền của thị trường mới nổi suy yếu so với đồng đô la Mỹ trong năm nay. Tuy nhiên, nhờ các nền tảng kinh tế vĩ mô cơ bản vững chắc mà các đồng tiền Châu Á vẫn giữ được giá trị và chỉ giảm nhẹ.

Trong thời gian tới, các đồng tiền của thị trường mới nổi nhiều khả năng sẽ biến động nhiều hơn do dự báo về đồng USD tiếp tục mạnh lên trong ngắn hạn, lãi suất của Mỹ tăng và sau nữa là tình hình tiền tệ thắt chặt trên toàn cầu.

Diễn biến giá dầu, chính sách thương mại mới của Mỹ, cũng như diễn biến của các sự kiện địa chính trị lớn như cấm vận Iran, bất ổn chính trị ở Châu Âu… sẽ càng làm tăng sự biến động này.

Ngược lại, theo báo cáo của ICAEW, phần lớn các đồng tiền Châu Á nhiều khả năng sẽ vấn tương đối mạnh so với các đồng tiền của thị trường mới nổi khác. Các đồng tiền Châu Á khó có thể có biến động lớn nào, và đến cuối năm 2018, những nền kinh tế có nền tảng mạnh dự kiến sẽ có đồng tiền tăng giá nhẹ so với đồng USD.