Cao tốc Bắc - Nam: “Chưa đủ thông tin thì yên tâm sao được”

"

Tôi là thành viên cơ quan thẩm tra, được cung cấp rất nhiều thông tin, nhưng vẫn cảm thấy chưa đầy đủ thông tin, như thế làm sao mình yên tâm được - Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Phùng Văn Hùng trao đổi xung quang dự án đường cao tốc Bắc - Nam.

Đây là dự án sẽ được trình Quốc hội xem xét ngay tại kỳ họp này và đã được Uỷ ban Kinh tế thẩm tra sơ bộ ngày 1/6 vừa qua.

Thưa ông, kết quả giám sát về các dự án BOT còn chưa được công bố nhưng kiểm toán đã chỉ ra nhiều sai phạm, dư luận  bức xúc cũng nhiều. Nhưng 17/20 dự án thành phần của cao tốc Bắc -  Nam lại được đề xuất làm theo hình thức BOT, thậm chí có thể còn được ưu đãi nhiều hơn, quan điểm của ông thế nào?

Đây là dự án rất quan trọng và đáng lẽ chúng ta phải làm từ lâu rồi cơ, chứ không phải đến bây giờ mới làm. Tôi nghĩ rằng đại biểu Quốc hội sẽ đồng ý rất cao việc triển khai, nhưng cá nhân tôi rất băn khoăn nếu chúng ta không làm theo quy trình rất chặt chẽ để đảm bảo rằng việc triển khai một dự án lớn như vậy được sự đồng thuận của xã hội và đảm bảo được hiệu quả.

Đúng là có 17 dự án thành phần trong tổng số 20 dự án thành phần của dự án này dự kiến được triển khai theo hình thức BOT. Các dự án BOT thời gian vừa qua, hiệu quả cũng tốt, nhưng cũng không ít vấn đề phát sinh, tạo bức xúc trong xã hội: về cơ chế chính sách, mức thu phí, thời gian hoàn vốn, phân lưu lượng giao thông giữa cao tốc với những đường có sẵn... một loạt vấn đề.

Tôi nghĩ rằng Nhà nước cũng đang cân nhắc hoàn thiện chính sách về BOT để đảm bảo hiệu quả nhưng cũng làm sao đảm bảo thu hút được nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.

Nhưng để hoàn thiện hệ thống chính sách rõ ràng không đơn giản, mà hiện nay như ông nói thì các dự án BOT đang có hàng loạt vấn đề?

Như thế thì  Bộ Giao thông Vận tải lần này cần giải trình cho các đại biểu Quốc hội được biết để đại biểu yên tâm với đề xuất này.

Thứ hai nữa là vấn đề thời gian, dự án này trình ra quá gấp. Đại biểu cần có điều kiện nghiên cứu sâu để đánh giá thì mới tham gia thảo luận được chứ. Mặc dù rất ủng hộ thì cũng phải có thời gian nghiên cứu, đánh giá được sâu thì mới tham gia thảo luận được tốt.

Đồng thời cũng phải cung cấp thông tin cho dư luận xã hội biết. Công trình lớn như vậy, tiêu tốn tới 10 tỷ USD (giai đoạn 1) thì dư luận phải biết, phải tạo sự đồng tình trong dư luận xã hội và sự ủng hộ của đại biểu Quốc hội. Tôi cho rằng thời gian quá gấp. 

Khi thảo luận ở tổ về chương trình xây dựng luật pháp lệnh, ông có nói hồ sơ những công trình lớn hay dự án luật thì hồ sơ phải gửi tới đại biểu trước 60 ngày khai mạc kỳ họp, nhưng đến nay hồ sơ dự án còn chưa đến tay đại biểu. Một dự án lớn thì phải qua quá trình chuẩn bị cẩn thận, vì sao lại trình gấp như vậy, thưa ông?

Tôi nghĩ rằng vì nó quan trọng nên đại biểu cũng ủng hộ, nhưng cần dành thời gian xem xét cho kỹ hơn. Quan điểm của tôi là kỳ này trình ra Quốc hội để đại biểu thảo luận cho ý kiến, cũng như dự án sân bay Long Thành cũng thảo luận và thông qua tại 2 kỳ họp, thì cao tốc Bắc Nam cũng vậy. 

Kỳ này trình ra Quốc hội để cung cấp thông tin cho đại biểu, đồng thời cung cấp thông tin cho dư luận xã hội. Tại kỳ họp sau thì trình để thông qua chủ trương đầu tư, có như vậy mới thu lượm được ý kiến các chuyên gia, các nhà quản lý, dư luận xã hội, như vậy mới xây dựng được một đề án hoàn thiện, và thời gian đó tiếp tục hoàn thiện chính sách về các dự án BOT giao thông.

Lúc đấy tôi tin rằng các đại biểu rất yên tâm và ủng hộ. Quan điểm của tôi là không thông qua trong kỳ họp này.

Ông được tham gia thẩm tra, đã được cung cấp nhiều tư liệu, thuận lợi hơn rất nhiều đại biểu khác, nhưng vẫn thấy chưa đủ thông tin?

Tôi làm ở cơ quan được cung cấp rất nhiều thông tin, nhưng cảm thấy chưa đầy đủ thông tin thì mình làm sao mình yên tâm được? Quan điểm của tôi, mặc dù chúng ta ủng hộ rất cao, nhưng quyết định trong 2 kỳ họp cũng là phải phối hợp quyết liệt lắm rồi để đẩy mạnh quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án, tranh thủ ý kiến tham gia của các chuyên gia, các nhà quản lý, dư luận xã hội... 2 kỳ họp theo tôi đã là rất gấp gáp, các cơ quan nhà nước cũng phải làm việc rất tích cực.

Ông vừa nói chính ông còn thiếu thông tin, vậy thông tin gì là thiếu nhất?

Thông tin về nguồn vốn. 17 dự án dự kiến triển khai theo hình thức BOT thì liệu có thu hút được vốn không, các nhà đầu tư có sẵn sàng không. Thứ nữa với sự tồn tại của Quốc lộ 1 cũng theo hình thức BOT, giờ lại có đường cao tốc nữa, thì cơ chế nào để chúng ta đảm bảo rằng việc thu hút được nguồn vốn là có cơ sở.

Tôi nghĩ rằng cần nghiên cứu để đánh giá và có cơ sở rất chặt chẽ.

Nhà đầu tư BOT đường 1 sẽ lo lắng vì bị cạnh tranh, vì lượng phương tiện cũng không tăng nhanh một sớm một chiều?

Đúng vậy. Và chúng ta phải tính toán sự gia tăng lưu lượng phương tiện là thế nào. Chúng ta phải đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư, lợi ích cho người dân, chỉ có thế mới đảm bảo triển khai có hiệu quả,

Trong điều kiện nợ công rất cao và ngân sách thì còn khó khăn thế này, Chính phủ gấp rút trình ra Quốc hội một số dự án rất lớn, cá nhân ông cảm thấy lo lắng?

Cái đó là cái lo chung của các đại biểu và Chính phủ phải giải trình, vì Chính phủ là người triển khai và đề xuất các công việc. Khi nào Chính phủ thấy yên tâm thì Chính phủ mới đệ trình, thế thì Chính phủ phải lan truyền được cái yên tâm đó đến đại biểu, giải trình để Quốc hội hiểu sâu hơn nữa, dư luận hiểu thấu đáo các vấn đề, như thế mới tạo được đồng thuận.

Thường vụ Quốc hội đề xuất đưa ra thảo luận ở kỳ này thôi, quyết định hay không là quyền của Quốc hội.