Chi ngân sách năm 2020: Tồn tại chi sai chế độ, "còng lưng" vay nợ lãi cao nhưng số dư quỹ rất lớn
Trâm Anh
15/06/2022, 17:49
Rà soát lại chi ngân sách nhà nước năm 2020 cho thấy còn có trường hợp chi không đúng chế độ, vượt tiêu chuẩn cũng như trong khi ngân sách phải đi vay, trả nợ lãi cao để bù đắp bội chi nhưng số dư tại các quỹ rất lớn..., Uỷ ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu cần quản lý chặt chẽ...
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.
Ngày 15/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, biểu quyết thông qua Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.
Với 453/457 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 90,96% tổng số đại biểu Quốc hội, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.
LẬP DỰ TOÁN THU CHƯA SÁT THỰC TẾ, NỢ ĐỌNG THUẾ VẪN LỚN
Trước khi tiến hành biểu quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và tại hội trường, ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội; Ủy ban Thường vụ Quốc hội có báo cáo tiếp thu, giải trình về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, công tác lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020 còn nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm chưa được khắc phục; kỷ luật, kỷ cương tài chính quốc gia chưa nghiêm.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung đánh giá vào dự thảo Nghị quyết tại Điều 1 về các kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế nổi lên trong công tác lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.
Đồng thời, không liệt kê các cơ quan, đơn vị vi phạm, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân vi phạm trong dự thảo Nghị quyết mà nêu tại Điều 3 dự thảo Nghị quyết: "Yêu cầu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, kiểm điểm rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế này".
Về thu ngân sách nhà nước năm 2020, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế; chú trọng hơn trong công tác dự báo và lập dự toán thu sát khả năng thực hiện.
"Các địa phương khi lập dự toán thu tiền sử dụng đất cần bám sát kế hoạch, quy hoạch sử dụng, đấu giá quyền sử dụng đất từng thời kỳ; dự báo sự phát triển của thị trường bất động sản, khả năng đấu giá đất tại địa phương hàng năm sát thực tế", Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng bổ sung Điểm a Khoản 2 và Khoản 4 Điều 3 dự thảo Nghị quyết đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế được đại biểu Quốc hội nêu về nợ đọng thuế thực tế vẫn còn rất lớn, tình trạng trốn thuế vẫn diễn ra phức tạp.
VAY HƠN 436.000 TỶ BÙ ĐẮP BỘI CHI VÀ TRẢ NỢ GỐC
Về chi ngân sách nhà nước năm 2020, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đưa vào dự thảo Nghị quyết tại Điều 1, Điều 3 đề nghị Chính phủ cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế công tác lập kế hoạch vốn đầu tư phát triển không sát dẫn đến phải hủy bỏ vốn nước ngoài lớn; công tác giao kế hoạch vốn còn chậm, dự toán chi đầu tư phát triển phải điều chỉnh nhiều lần; quyết toán các dự án đầu tư còn chậm.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đưa vào dự thảo Nghị quyết các tồn tại, hạn chế được đại biểu Quốc hội nêu về còn nhiều hạn chế trong chi thường xuyên chưa được chấn chỉnh; còn có trường hợp chi không đúng chế độ, vượt tiêu chuẩn, định mức nhưng chưa được khắc phục tại Điều 1 và yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục.
Đồng thời, đề nghị Chính phủ kịp thời báo cáo bổ sung các nội dung đại biểu Quốc hội yêu cầu để thông tin đầy đủ đến đại biểu Quốc hội; tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc khắc phục các tồn tại, hạn chế.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, số chi chuyển nguồn 2020 lớn, có xu hướng gia tăng, chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi ngân sách nhà nước, số chi chuyển nguồn ngân sách trung ương và chi bổ sung có mục tiêu cho các địa phương lớn hơn số vay bù đắp bội chi.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tiếp thu yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế. Theo đó, tăng cường kiểm soát, quản lý chặt chẽ các khoản chi chuyển nguồn và kết dư ngân sách địa phương.
"Trường hợp phát hiện các khoản quyết toán chi chuyển nguồn không đúng quy định hoặc đến hết thời gian chỉnh lý quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 chưa thực hiện thì xuất toán, cắt giảm, hủy bỏ, thu hồi về ngân sách nhà nước", ông Nguyễn Phú Cường nêu rõ.
Ngoài ra, có ý kiến cho rằng, trong điều kiện ngân sách phải đi vay, trả nợ lãi cao để bù đắp bội chi nhưng số dư tại các quỹ rất lớn; đề nghị báo cáo công khai Quốc hội việc huy động các khoản vốn vay và sử dụng các khoản vốn vay này.
Sau quyết toán, bội chi ngân sách 2020 trên 216.405 tỷ đồng, tương đương khoảng 9,3 tỷ USD, khoảng 3,44% GDP, không gồm kết dư ngân sách địa phương. Mức thâm hụt này thấp hơn nhiều mức Quốc hội cho phép điều chỉnh là 368.300 tỷ đồng, khoảng 5,41% GDP.
Cũng trong năm 2020, Chính phủ vay hơn 436.059 tỷ đồng (tương đương hơn 18,6 tỷ USD) để bù đắp bội chi và trả nợ gốc. Trong đó, 82% nguồn bù đắp bội chi ngân sách trung ương là vay trong nước; còn lại là vay từ nước ngoài.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo bổ sung vào dự thảo Nghị quyết giao Chính phủ rà soát, kiểm soát chặt chẽ việc huy động, quản lý các khoản vốn vay bù đắp bội chi, chi trả nợ gốc, trả nợ lãi, tạm ứng chi ngân sách nhà nước.
Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo công khai với Quốc hội việc huy động các khoản vốn vay và sử dụng các khoản vốn vay này bảo đảm công khai, minh bạch, sử dụng hiệu quả nguồn lực.
Nghị quyết của Quốc hội cũng nêu rõ, Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong điều kiện dịch Covid-19 bùng phát phải thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, giãn cách xã hội, thiên tai, bão lũ xảy ra nghiêm trọng ở nhiều địa phương, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng trưởng trên nhiều lĩnh vực chậm lại… nhưng tổng thu ngân sách đạt 98,2% dự toán, thu nội địa vượt 0,2% dự toán. Trong đó, tỷ trọng thu nội địa đạt 85,6% tăng so với năm trước, nợ thuế giảm 0,63%.
Bội chi ngân sách được điều hành quản lý chặt chẽ thấp hơn dự toán Quốc hội giao. Tỷ lệ nợ công đã giảm. Kỳ hạn nợ được kéo dài, chi phí huy động giảm đã góp phần cũng cố an toàn, an ninh tài chính quốc gia, giúp tạo dư địa để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, ứng phó kịp thời với dịch bệnh.
Lãi suất trái phiếu Chính phủ "ngóng" tiến độ giải ngân vốn đầu tư công
16:06, 14/06/2022
Việt Nam tăng 9 bậc xếp hạng về công khai minh bạch ngân sách
16:56, 09/06/2022
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải nguyên nhân của chậm giải ngân vốn đầu tư công
Thuế TP. Hà Nội nêu điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt được khấu trừ thuế
Kể từ ngày 1/7/2025, điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng được siết chặt khi hóa đơn trên 5 triệu đồng đều phải thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, đi cùng với đó là sự linh hoạt hơn cho doanh nghiệp nhờ cơ chế ủy quyền thanh toán cho người lao động…
Bộ Tài chính dự kiến doanh thu phí bảo hiểm 2025 giảm 3,29% so với 2022
Bộ Tài chính cho biết tăng trưởng thị trường bảo hiểm Việt Nam giai đoạn 2022–2025 có dấu hiệu chậm lại, các chỉ tiêu chủ yếu chỉ tăng khoảng 10%. Do đó, bộ sẽ trình Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2025 theo thủ tục rút gọn…
Ngân hàng Nhà nước bơm ròng 15.463 tỷ đồng, lãi suất liên ngân hàng biến động nhẹ
Ngày 25/8/2025, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục sử dụng kênh thị trường mở (OMO) để hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, với tổng khối lượng trúng thầu trên kênh cầm cố đạt 32.615,18 tỷ đồng...
Thu thuế quan có thể giúp Mỹ giảm 4 nghìn tỷ USD thâm hụt ngân sách
Ước tính mới nhất cho thấy hiệu ứng tăng thu ngân sách của thuế quan sẽ bù đắp gần như hoàn toàn hiệu ứng gây thâm hụt ngân sách từ đạo luật chi tiêu và giảm thuế “lớn lao và đẹp đẽ” (OBBBA) của ông Trump...
Giải pháp tài chính toàn diện cho doanh nghiệp tư vấn du học và xuất khẩu lao động
Với các gói tài chính ưu đãi, doanh nghiệp và du học sinh, lao động Việt Nam có thêm cơ hội học tập, lập nghiệp và phát triển nơi xứ người.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: