Tại phiên họp, các ý kiến thống nhất việc xem xét, điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong điều kiện hiện nay để kịp thời góp phần bình ổn thị trường trong bối cảnh nguồn cung xăng dầu khan hiếm, giá dầu thô có xu hướng tăng cao; góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội sau dịch Covid-19; bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân, doanh nghiệp, Nhà nước.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết.

Cụ thể, xăng giảm 2.000 đồng/lít, từ 4.000 đồng/lít xuống 2.000 đồng/lít; Dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn giảm 1.000 đồng/lít, từ 2.000 đồng/lít xuống 1.000 đồng/lít; Mỡ nhờn giảm 1.000 đồng/kg, từ 2.000 đồng/kg xuống 1.000 đồng/kg; Dầu hỏa giảm 700 đồng/lít, từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; Nhiên liệu bay giữ như mức hiện hành đang được giảm là 1.500 đồng/lít theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của UBTVQH.

Mức điều chỉnh áp dụng từ 1/4 đến 31/12/2022. Từ ngày 1/1/2023, mức thuế này sẽ thực hiện theo quy định hiện hành tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

GIẢM THUẾ ĐỂ “KÌM” GIÁ BÁN LẺ XĂNG DẦU

Trước đó, theo tờ trình của Chính phủ được Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày nêu rõ, với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2022 sẽ tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch Covid-19 là năm 2019, khi đó, với mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất thì dự kiến số thu thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm cả năm khoảng 29.035 tỷ đồng/năm, từ đó tác động làm giảm thu ngân sách Nhà nước (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) cả năm khoảng 31.938 tỷ đồng/năm (số giảm thu NSNN bình quân tháng là 2.661,6 tỷ đồng/tháng).

Nếu tính giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/4/2022 thì số giảm thu NSNN (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) sẽ khoảng 23.954 tỷ đồng.

Tuy nhiên, việc giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu trong nước liên tục tăng trong thời gian qua và được dự báo là có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới sẽ có tác động làm tăng thu NSNN, đặc biệt là nguồn thu từ dầu thô. Qua đó, sẽ bù đắp số giảm thu do việc giảm mức thuế BVMT theo phương án trên.

Tác động đến giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất sẽ góp phần trực tiếp làm giảm giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn (bao gồm cả thuế GTGT) tương ứng là 2.200 đồng/lít đối với xăng; 1.100 đồng/lít đối với dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn; 1.100 đồng/kg đối với mỡ nhờn; 770 đồng/lít đối với dầu hỏa.

Tác động đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI), lạm phát và tăng trưởng kinh tế, việc giảm thuế BVMT đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm giá bán, từ đó làm hạn chế sự gia tăng chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, ổn định lạm phát, góp phần làm giảm chỉ số CPI.

Tuy nhiên, do thuế BVMT là số tuyệt đối, CPI là số tương đối nên tác động của việc giảm thuế BVMT đến CPI giảm dần khi giá xăng dầu tiếp tục tăng lên so với hiện hành; giảm 0,61% CPI nếu giá xăng dầu tăng 10% so với mức hiện hành; giảm 0,56% CPI nếu giá xăng dầu tăng 20% so với mức hiện hành; giảm 0,52% CPI nếu giá xăng dầu tăng 30% so với mức hiện hành.

CHIA SẺ KHÓ KHĂN VỚI NGƯỜI DÂN VÀ DOANH NGHIỆP

Trình bày báo cáo thẩm tra Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh, việc giảm thuế là chính sách hỗ trợ, thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước với người dân, doanh nghiệp trong bối cảnh vừa phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19, vừa bị ảnh hưởng bởi biến động trên thị trường thế giới hiện nay, góp phần kiềm chế lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.

Việc điều chỉnh vẫn đảm bảo trong khung mức thuế BVMT quy định tại Luật thuế BVMT nên vẫn  bảo đảm nguyên tắc phù hợp với mức độ gây tác động xấu đến môi trường của hàng hóa.

Trong ngắn hạn, sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn khó có khả năng tăng cao hơn so với thời điểm trước dịch vì nền kinh tế-xã hội vẫn còn đối mặt nhiều nguy cơ tiềm ẩn do tình hình dịch bệnh vẫn còn phức tạp. Do đó, về cơ bản, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng dầu trong năm 2022 sẽ không làm ảnh hưởng đến mục tiêu BVMT của chính sách thuế BVMT do mức gia tăng tiêu thụ xăng dầu sẽ không quá lớn.

Đồng thời, việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn không vi phạm cam kết quốc tế về môi trường mà Việt Nam là thành viên; không làm tăng phát thải khí nhà kính và không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện cam kết đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050 do việc thực hiện giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là có thời hạn đến hết ngày 31/12/2022.

Góp ý thảo luận tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, việc giảm thuế bảo vệ môi trường xăng dầu đáp ứng nhu cầu cấp thiết, kịp thời. Tuy nhiên trong dài hạn, nên sử dụng các công cụ như thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt… để điều hành giá xăng dầu.

Để góp phần giảm áp lực về nguồn cung xăng dầu trên thị trường trong nước, cơ quan của Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tăng cường công tác quản lý, kịp thời kiểm tra và có biện pháp xử lý phù hợp, đảm bảo các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu trong nước sử dụng đúng quy định đối với lượng xăng dầu dự trữ thương mại của doanh nghiệp.

Trong điều hành giá xăng dầu, Chính phủ cần nghiên cứu khả năng giảm chu kỳ điều hành giá để cập nhật hơn với biến động của thị trường thế giới. Về lâu dài, ngoài việc trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu bằng tiền, Chính phủ cần nghiên cứu khả năng bổ sung công cụ cho Quỹ bằng hiện vật (xăng dầu) để đa dạng hóa các công cụ có thể sử dụng tham gia điều tiết, hỗ trợ cho mục tiêu bình ổn thị trường xăng dầu trong nước.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, giá xăng, dầu trong nước cũng phải theo giá xăng dầu thế giới. Người dân mong muốn giá xăng giảm, giá điều hành xăng, dầu công khai minh bạch. Điều lo ngại là xăng, dầu tăng, các mặt hàng khác cũng tăng theo giá xăng, dầu nhưng khi xăng, dầu giảm thì các mặt hàng khác lại không giảm.