Ngày 19/7/2024, tại Bến Tre, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND tỉnh Bến Tre tổ chức Hội nghị công bố Quyết định số 582/QĐ-TTg ngày 3/7/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống Cảng cá và Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

HỆ THỐNG CẢNG CÁ HIỆN MỚI ĐÁP ỨNG TIẾP NHẬN 50% SẢN LƯỢNG HẢI SẢN

Chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết Việt Nam có chiều dài bờ biển hơn 3.260km, với vùng đặc quyền kinh tế hơn 1 triệu km2 và hơn 3.000 hòn đảo ven bờ và hai quần đảo xa bờ là quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

Trong những năm qua, ngành thủy sản đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản hàng năm đạt khoảng 8,5-9 tỷ USD, trong đó xuất khẩu hải sản đạt 3-4 tỷ USD.

Đến nay, cả nước có 92/125 cảng cá đã được đầu tư, nâng cấp; trong đó, mới có 76 cảng cá trên địa bàn 26 tỉnh, thành phố được công bố mở theo Luật Thủy sản và Nghị định số 26/2019/NĐ-CP gồm: 3 cảng cá loại 1;  có 58 cảng cá loại 2; có 15 cảng cá loại 3, với tổng quy mô 9.298 lượt tàu/ngày.

Ngoài ra, có 83/146 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá được đầu tư, nâng cấp; trong đó, có 75 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố đủ điều kiện hoạt động, với sức chứa khoảng 50.000 tàu cá.

“Hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thuộc hệ thống kết cấu hạ tầng thủy sản, đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển bền vững ngành thủy sản, đặc biệt lĩnh vực khai thác thủy sản. Những năm qua, hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đã từng bước phát triển cả về số lượng và quy mô. Bước đầu, đáp ứng được mục tiêu phát triển theo quy hoạch được duyệt, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, góp phần hội nhập kinh tế quốc tế, chống đánh bắt bất hợp pháp (IUU) khắc phục cảnh báo "thẻ vàng" của Ủy ban Châu Âu đối với thủy sản Việt Nam”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Tuy nhiên, so với điều kiện thực tế, hệ thống cảng cá và khu neo đậu tàu cá nước ta còn nhiều mặt hạn chế nhất là quy mô, diện tích, kết cấu hạ tầng, dịch vụ kèm theo… sản lượng cá qua cảng mới chỉ trên dưới 50%.

Nhằm phát triển ngành thủy sản thành ngành kinh tế quan trọng của Quốc gia, việc lập Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu trú tránh bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 là cần thiết và Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lập quy hoạch này.

Đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 582 phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu trú tránh bão cho tàu cá giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá sẽ làm cơ sở triển khai xây dựng, phê duyệt các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và cũng tạo động lực để thu hút đầu tư, thúc đấy phát triển các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Cùng với đó, quy hoạch cũng nhằm hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng ngành thủy sản, đáp ứng nhu cầu dịch vụ hậu cần nghề cá, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm tổn thất sau thu hoạch, đảm bảo an toàn cho tàu cá và ngư dân; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nghề cá, tăng cường hội nhập quốc tế; thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.

TỔNG NHU CẦU SỬ DỤNG ĐẤT CẦN HƠN 6000 HA

Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thuỷ sản trình bày Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, đến năm 2030, toàn quốc có 173 cảng cá, gồm: 39 cảng cá loại 1; 80 cảng cá loại 2; 54 cảng cá loại 3.

Hệ thống cảng cá đảm bảo thông qua khoảng 2,98 triệu tấn thủy sản mỗi năm; đảm bảo thực hiện công tác quản lý nghề cá, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, ngăn chặn các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp. Đồng thời, có 160 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, gồm 30 khu cấp vùng, 130 khu cấp tỉnh, đáp ứng nhu cầu neo đậu cho khoảng 90.600 tàu cá.

Trong đất liền, sẽ có 141 cảng cá đáp ứng tổng lượng thủy sản qua cảng khoảng 2,75 triệu tấn/năm và 125 khu neo đậu tránh trú bão đáp ứng nhu cầu neo đậu cho khoảng 73.940 tàu cá. Tại các đảo, có 32 cảng cá đáp ứng tổng lượng thủy sản qua cảng khoảng 233 ngàn tấn/năm và 35 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đáp ứng nhu cầu neo đậu cho khoảng 16.660 tàu cá.

Thời kỳ 2021- 2030, sẽ đầu tư 5 Trung tâm nghề cá lớn đồng bộ trong hệ thống các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, kết cấu hạ tầng và dịch vụ hậu cần thủy sản tại các vùng biển.

“Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương đã bố trí cho 71 dự án với số vốn khoảng 6.530 tỷ đồng cho lĩnh vực thủy sản; chưa kể khoảng 5.000 tỷ vốn vay từ WB để thực hiện dự án phát triển thủy sản bền vững. Trong đó đối với cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão, sẽ rà soát nhu cầu đầu tư của 18 cảng cá và 19 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá ưu tiên đầu tư giai đoạn 2021-2030”, Ông Trần Đinh Luân thông tin.

Cũng theo quy hoạch, đến năm 2050, toàn quốc có 180 cảng cá, gồm 39 cảng cá loại 1; 87 cảng cá loại 2; 54 cảng cá loại 3, đáp ứng bốc dỡ tổng lượng thủy sản qua cảng khoảng 3 triệu tấn/năm và 160 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, đáp ứng nhu cầu neo đậu cho khoảng 90.600 tàu cá.

Định hướng đến năm 2050, hoàn thiện hệ thống cảng cá đồng bộ từ cơ sở hạ tầng đến dịch vụ hậu cần theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên cơ sở nâng cấp, mở rộng các cảng cá hiện có, tập trung vào các hạng mục dịch vụ hậu cần nghề cá, tự động hóa, đảm bảo các yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm.

Khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng đáp ứng được cho tàu cá neo đậu trong trường hợp siêu bão. Hoàn thiện hệ thống thông tin đạt trình độ hiện đại ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực để phục vụ công tác quản lý cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá. Kết nối thông tin giữa cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá với tàu cá.