Hàn Quốc không muốn ký với Mỹ thỏa thuận thương mại “kiểu Nhật”

Theo tiết lộ của nguồn thạo tin với tờ báo Financial Times, Seoul đã từ chối áp lực từ Washington muốn Tổng thống Donald Trump sẽ là người quyết định hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư của Hàn Quốc vào Mỹ sẽ được rót cụ thể vào đâu.

Hàn Quốc đã cam kết đầu tư 350 tỷ USD vào Mỹ để đổi lấy việc được Mỹ giảm thuế quan từ 25% xuống 15%. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa hai nước hiện tại đang diễn ra trong bầu không khí căng thẳng và chưa rõ đến bao giờ hai bên mới có thể chính thức ký thỏa thuận.

Hôm thứ Hai tuần này, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yeo Han-koo có mặt tại Washington để thảo luận với đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer. Sau khi tới Mỹ, ông Yeo cho biết: “Vấn đề nằm ở việc đi vào chi tiết của thỏa thuận. Chúng tôi đang trong các cuộc đàm phán căng thẳng về các chi tiết”.

Một trong những vấn đề chính trong các cuộc đàm phán là yêu cầu của Mỹ rằng Hàn Quốc phải theo gương Nhật Bản, nghĩa là để Tổng thống Trump quyết định nơi đầu tư hàng trăm tỷ USD vốn của Hàn Quốc vào Mỹ. Điều này đã gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ phía Chính phủ Hàn Quốc, trong đó Tổng thống Lee Jae Myung nhấn mạnh rằng Seoul sẽ không tham gia vào các cuộc đàm phán không hợp lý hoặc công bằng.

Khi thỏa thuận thương mại Mỹ - Hàn được công bố vào cuối tháng 7, ông Trump đã viết trên mạng xã hội Truth Social rằng nền kinh tế lớn thứ tư châu Á đã đồng ý “rót cho Mỹ 350 tỷ USD vốn đầu tư thuộc sở hữu và kiểm soát của Mỹ, và các dự án đầu tư sẽ được chọn bởi tôi, với tư cách là Tổng thống”.

Tuy nhiên, ông Kim Yong-beom, cố vấn chính sách của Tổng thống Hàn Quốc, đã ngay lập tức phản bác rằng phần lớn số vốn đầu tư này sẽ được triển khai dưới dạng các khoản vay và bảo lãnh của các tổ chức tài chính nhà nước, cũng như bao gồm hàng chục tỷ USD vốn đầu tư đã được các công ty Hàn Quốc cam kết đầu tư vào Mỹ từ trước.

Áp lực đối với Hàn Quốc gia tăng sau khi Nhật Bản đồng ý rót 550 tỷ USD cho các dự án ở Mỹ như một phần của thỏa thuận thương mại Mỹ - Nhật. Đổi lại, hàng xuất khẩu của Nhật Bản vào Mỹ đã được hạ thuế quan về 15%, tạo ra lợi thế rõ ràng cho ôtô Nhật Bản so với các đối thủ Hàn Quốc vốn vẫn phải chịu thuế 25% khi vào Mỹ.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đã nhấn mạnh rằng: “Người Nhật đã ký hợp đồng. Người Hàn Quốc hoặc chấp nhận thỏa thuận hoặc trả thuế. Đen trắng rõ ràng. Trả thuế hoặc chấp nhận thỏa thuận”.

Tuy nhiên, các quan chức cấp cao Hàn Quốc cho biết đất nước họ không thể ký một thỏa thuận như của Nhật Bản bởi dự trữ ngoại tệ của Hàn Quốc nhỏ hơn và nước này không có thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Mỹ.

Bà Jennifer Lee, Giám đốc điều hành tại Asia Group, cho rằng đồng won Hàn Quốc “có sự biến động đáng kể hơn so với đồng yên Nhật Bản trên thị trường toàn cầu, và dự trữ ngoại tệ của Hàn Quốc - chỉ bằng khoảng 1/3 so với của Nhật Bản - là tương đối hạn chế”. Điều này có thể dẫn đến sự biến động cao trên thị trường ngoại hối của Hàn Quốc nếu Seoul sao chép thỏa thuận đầu tư Mỹ-Nhật.

Về lý thuyết, con số 350 tỷ USD mà Hàn Quốc cam kết đầu tư vào Mỹ bao gồm 100 tỷ USD để mua năng lượng của Mỹ, cùng với 150 tỷ USD dành cho một sáng kiến đóng tàu chung mang tên “Make America Shipbuilding Great Again” (tạm dịch: Làm cho ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại). Hàn Quốc cũng cho biết họ sẽ cung cấp các khoản vay và bảo lãnh nợ cho các dự án đầu tư của Hàn Quốc tại Mỹ.

Tuy nhiên, đại diện của một số tập đoàn Hàn Quốc và hiệp hội ngành của nước này cho biết họ chưa thấy bất kỳ tính toán hay khung thời gian nào cho khoản đầu tư này. Ông Choi Byung-il, một cựu nhà đàm phán thương mại Hàn Quốc, cho biết: “Không có sự phân chia nào về con số đầu tư của Hàn Quốc vào Mỹ và không ai biết ai sẽ đầu tư bao nhiêu”.

Một số nhà bình luận cho rằng hậu quả từ cuộc đột kích mới đây của cơ quan chức năng Mỹ vào một nhà máy của hãng xe Hyundai để bắt lao động bị nghi là người nhập cư trái phép sẽ làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Hàn.

Ông Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại Mỹ, cho biết: “Các công ty Hàn Quốc đã theo dõi với sự lo lắng khi công nhân của họ bị cơ quan quản lý nhập cư Mỹ bắt giữ. Vụ đột kích tạo ra một bầu không khí lạnh lẽo, trong khi họ được yêu cầu đưa cam kết đầu tư mới”.