Theo Nikkei Asia, nhà sản xuất đồ bảo hộ y tế Premium-PPE đang đối mặt với khủng hoảng trầm trọng khi sản lượng khẩu trang hàng tháng chỉ đạt khoảng 4-5 triệu chiếc, giảm tới 90% so với cao điểm năm ngoái. 

Dây chuyền sản xuất đắp chiếu cùng hàng núi khẩu trang tồn kho đang chất đống tại nhà máy của công ty tại thành phố Virginia Beach. Công nhân của nhà máy từ 280 người giờ chỉ còn khoảng 50 người. Premium-PPE cho biết khẩu trang siêu rẻ có giá chưa tới 1 xu Mỹ (khoảng 230 đồng) từ Trung Quốc đã "thổi bay" mọi vận may của công ty. 

Premium-PPE là một trong nhiều nhà sản xuất khẩu trang Mỹ mất thị phần vào tay các đối thủ Trung Quốc khi khẩu trang siêu rẻ từ quốc gia châu Á ngập tràn thị trường nước này với giá bán thậm chí thấp hơn chi phí vốn của họ. 

"Bán khẩu trang với giá chưa tới 1 xu là điều bất khả thi”, Brent Dillie, Giám đốc doanh thu của Premium-PPE, cho biết. 

Từng bán thuốc lá điện tử, Premium-PPE bất ngờ "phất lên" khi chuyển sang bán khẩu trang dùng một lần vào tháng 3/2020, khi đại dịch Covid-19 lây lan mạnh tại Mỹ. Khi đó, Mỹ rơi vào tình trạng thiếu đồ dùng y tế nghiêm trọng, khiến các sản phẩm của Premium-PPE  luôn “cháy hàng”.

Hộp khẩu trang của các công ty Mỹ thường có dòng chữ "Made in USA" cỡ lớn như một tuyên bố về chất lượng. Hiện tại, nhu cầu khẩu trang tại Mỹ vẫn rất lớn dù nước này đang tiến tới miễn dịch cộng đồng với gần 60% dân số đã được tiêm vaccine. Tuy nhiên, không nhiều người tiêu dùng sẵn sàng bỏ ra số tiền gấp 10 lần để mua khẩu trang của Mỹ, mà lựa chọn khẩu trang nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất khẩu trang Mỹ, khoảng 300 triệu chiếc khẩu trang “Made in US” đang chất đống tại các nhà kho và nhiều nhà sản xuất lâm vào khủng hoảng tài chính. Hồi tháng 5, hiệp hội này - đại diện cho các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang vừa và nhỏ - đã gửi thư lên Tổng thống Joe Biden để yêu cầu chính phủ mua lại số hàng tồn kho này, đồng thời có biện pháp hỗ trợ khác. 

Trong thư, hiệp hội này nhấn mạnh việc duy trì sản xuất khẩu trang trong nước để chuẩn bị cho các đại dịch khác trong tương lai là “vấn đề an ninh quốc gia”.

Theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội (CRS), năm 2019, 72% khẩu trang sử dụng tại Mỹ là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Báo cáo của CRS cũng cho thấy tỷ lệ lớn mặt hàng y tế tại Mỹ được nhập từ quốc gia châu Á. Trung Quốc hiện vẫn là “công xưởng của thế giới” với nhiều mặt hàng giá rẻ và khó tạo ra sự khác biệt. Đại dịch Covid-19 càng cho thấy sự phụ thuộc của Mỹ vào đồ dùng y tế từ Trung Quốc. 

Giờ đây, điều tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng Covid-19 dường như đã qua tại Mỹ và nguồn cung cũng không còn quá khan hiếm. Do đó, động lực để giảm sự phụ thuộc vào đồ dùng y tế nhập khẩu tại Mỹ không còn lớn như thời điểm một năm trước. Theo các nhà phân tích, Washington có thể đáp trả việc bán hàng phá giá bằng các lệnh hạn chế hoặc thuế quan. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nước này có thể không chờ được đến lúc đó. 

Trong khi có nhiều ý kiến ủng hộ việc thúc đẩy sản xuất tại Mỹ để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc, tuy nhiên, vấn đề chi phí đối với chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng lại ít được đề cập đến. 

Thời gian qua, Bộ Quốc phòng Mỹ đã bắt đầu trợ cấp cho việc xây dựng các nhà máy trong nước để sản xuất đất hiếm - một vật liệu có nhiều ứng dụng quan trọng, như dùng trong chế tạo máy bay chiến đấu. Quá trình phân tách và tinh chế đất hiếm tốn nhiều thời gian và gây hại cho môi trường, do đó hoạt động sản xuất vật liệu này chủ yếu diễn ra tại Trung Quốc suốt nhiều thập kỷ qua. Các nhà làm luật cũng như nhiều ngành công nghiệp tại Mỹ kêu gọi chính phủ có những động thái tương tự nhằm chuyển hoạt động sản xuất các mặt hàng trong danh mục an ninh quốc gia về nước. 

"Tôi cho rằng việc sản xuất các sản phẩm cấp thấp ở Mỹ không chỉ là sự lãng phí về tài nguyên mà còn có thể gây thất thoát đầu tư vào những mặt hàng cao cấp hơn”, Scott Lincicome, thành viên cấp cao tại Viện Cato, nhận xét.

Câu hỏi đặt ra giờ đây là những mặt hàng nào cần được sản xuất tại Mỹ và mặt hàng nào cần đưa vào danh mục “an ninh quốc gia”.