Mỹ cân nhắc biện pháp hạn chế xuất khẩu mới nhằm vào Trung Quốc

Theo tiết lộ của các nguồn thạo tin với hãng tin Reuters, kế hoạch này có thể bao gồm việc hạn chế xuất khẩu một loạt các sản phẩm công nghệ cao - từ máy tính xách tay đến động cơ phản lực - có sử dụng phần mềm của Mỹ trong quá trình sản xuất.

Đây không phải là kế hoạch duy nhất đang được xem xét, nhưng cho thấy ý định hoàn toàn nghiêm túc của Tổng thống Donald Trump khi ông Trump hồi đầu tháng này tuyên bố sẽ cấm xuất khẩu "phần mềm quan trọng" sang Trung Quốc.

Sau khi Mỹ đưa ra các biện pháp tăng cường kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, ông Trump đã tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông sẽ áp thêm thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, cùng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với "bất kỳ và tất cả phần mềm quan trọng" từ ngày 1/11.

Nguồn tin nói rằng kế hoạch này có thể sẽ không được thực thi, nhưng việc xem xét các biện pháp kiểm soát như vậy cho thấy chính quyền ông Trump đang cân nhắc một sự leo thang đáng kể trong cuộc đối đầu thương mại với Trung Quốc. Thông tin này được hé lộ trước thềm vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra ở Malaysia trong tuần này và cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Hàn Quốc vào tuần tới.

Ngày 22/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận rằng mọi ý tưởng đều đang được xem xét khi được ông hỏi về các biện pháp hạn chế phần mềm đối với Trung Quốc. Ông cho biết nếu các biện pháp kiểm soát xuất khẩu này - dù là đối với phần mềm, động cơ hay các sản phẩm khác - được thực hiện, có khả năng Mỹ sẽ phối hợp hành động cùng các đồng minh trong nhóm 7 nền công nghiệp phát triển (G7).

Bà Emily Kilcrease, một cựu quan chức thương mại của Mỹ hiện làm việc tại tổ chức nghiên cứu New American Security, nhận định phần mềm là một lĩnh vực mà Mỹ sử dụng làm đòn bẩy một cách tự nhiên. Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng các biện pháp kiểm soát như vậy sẽ cực kỳ khó thực hiện và có thể dẫn đến phản ứng ngược từ phía ngành công nghiệp này của Mỹ.

Chính quyền ông Trump có thể công bố biện pháp này để gây áp lực lên Trung Quốc nhưng không thực sự thực thi việc kiểm soát đó - một trong những nguồn tin cho biết. Các đề xuất chính sách hẹp hơn cũng đang được thảo luận - hai nguồn tin khác cho hay.

Theo giới chuyên gia, nếu Mỹ đưa ra hạn chế mới về xuất khẩu phần mềm, động thái đó có thể làm gián đoạn hoạt động thương mại toàn cầu với Trung Quốc, đặc biệt là ở các sản phẩm công nghệ, và có khả năng gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ nếu được thực hiện đầy đủ.

Kế hoạch này khiến nhiều người nhớ lại các hạn chế mà chính quyền Tổng thống Joe Biden đã áp lên Nga sau khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022. Những quy định đó đã hạn chế xuất khẩu sang Nga các mặt hàng được sản xuất trên toàn cầu sử dụng công nghệ hoặc phần mềm của Mỹ.

Dù đã áp đặt một loạt thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump đến nay còn dao động trong việc sử dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với nước này. Chẳng hạn, ông đã áp các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt mới đối với chip AI của Nvidia và AMD, nhưng sau đó đã rút lại.

Tương tự, vào cuối tháng 5, Mỹ áp các hạn chế mới đối với phần mềm thiết kế chip và một số mặt hàng khác để đáp trả việc Trung Quốc hạn chế bán đất hiếm cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ và các ngành công nghiệp khác của nước này. Đến đầu tháng 7, các biện pháp đó lại được dỡ bỏ.

Về phần mình, Trung Quốc đã phản đối quy định mà chính quyền ông Trump đưa ra vào tháng trước hạn chế các công ty Mỹ cung cấp hàng hóa và công nghệ cho các công ty có từ 50% thuộc sở hữu của các công ty Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt.

Hiện tại, các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ đang phải chịu mức thuế quan khoảng 55%, và mức thuế này có thể tăng lên 155% nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa tăng thuế mới nhất.

Bộ trưởng Bessent và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer dự kiến sẽ gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Malaysia trong tuần này, trước khi diễn ra cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập tại Hàn Quốc vào tuần sau.