Một công trình nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Hiệp hội Ung thư Mỹ vào đầu tháng 8 đã tập trung vào vấn đề chênh lệch giới tính trong bệnh ung thư. Nhà khoa học người Mỹ Sarah S. Jackson cùng với các đồng nghiệp đã xem xét 21 vị trí ung thư ở cả giới nam và nữ. Nhóm tác giả đã tham khảo dữ liệu y tế của hơn 170.000 nam giới và 120.000 nữ giới 50 - 71 tuổi, kéo dài trong 16 năm.

Theo đó, số ca ung thư ở nam giới là 18.000, ở nữ giới là 8.700. Các loại ung thư ở nam giới thấp hơn so với nữ giới là tuyến giáp và túi mật. Còn lại, nguy cơ ung thư ở các vị trí khác như thực quản, dạ dày, thanh quản, bàng quan của nam giới cao hơn nữ giới 1,3 - 10,8 lần. Cụ thể, khả năng mắc ung thư thực quản cao hơn 10,8 lần, thanh quản: 3,5 lần, dạ dày: 3,5 lần, bàng quang: 3,3 lần.

Tác giả Jackson cho biết: “Sau khi tính tới các yếu tố như hút thuốc, sử dụng rượu, chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, sự khác biệt về giới tính vẫn còn đối với hầu hết bệnh ung thư”. Kết quả trên cho thấy những khác biệt về mặt sinh học như sinh lý, miễn dịch và di truyền khiến nam giới có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

Tiến sĩ Sandip Patel, Giám đốc văn phòng thử nghiệm lâm sàng tại Đại học California San Diego (Mỹ), nhận định: “Đây là nghiên cứu lớn nhất mà tôi từng biết về vấn đề này. Kết quả cho thấy chúng ta đang ở đỉnh của tảng băng chìm của sự hiểu biết về khác biệt dựa trên giới tính trong bệnh ung thư”. Các nhà khoa học trước đây cho rằng nam giới hút thuốc, uống rượu và tiếp xúc với các hóa chất như amiăng trong các nhà máy nhiều hơn. Ngoài ra, nam giới cũng có xu hướng ít đi khám bệnh định kỳ hơn.

Nhóm nghiên cứu cho rằng hormone sinh dục nam testosterone có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư da, tuyến tiền liệt và ung thư gan ở nam giới bằng cách thúc đẩy sự phát triển của tế bào. Trong khi đó, phụ nữ dường như có phản ứng miễn dịch mạnh hơn chống lại các bệnh nhiễm trùng có thể gây ung thư, như viêm gan, HPV, nên họ giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư so với nam giới.

Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, các yếu tố lối sống vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ ung thư, đó là lý do cần duy trì một lối sống lành mạnh. Điển hình là với trường hợp ung thư bàng quang. Theo Hiệp hội ung thư Mỹ, ung thư bàng quang phổ biến ở nam giới gấp 3 - 4 lần so với nữ giới ở quốc gia này. Vào năm 2021, có khoảng 64.280 trường hợp nam giới Mỹ mắc mới ung thư bàng quang trong khi ở nữ giới chỉ có khoảng 19.450.

Theo nghiên cứu công bố trên tờ Very Well Health, nam giới mắc ung thư bàng quang nhiều hơn nữ là do tỷ lệ hút thuốc lá cao hơn phụ nữ. Hút thuốc là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra ung thư bàng quang. Chất gây ung thư có trong thuốc lá được thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Việc tiếp xúc lâu dài với các hợp chất này có thể tăng gấp đôi nguy cơ ung thư bàng quang so với những người không hút thuốc.

Trong khi đó, một tổ chức nghiên cứu về ung thư ở Anh mới đây đã đưa ra báo cáo về căn bệnh ung thư da, cho thấy nguy cơ tử vong khi mắc bệnh ung thư da ở nam giới cũng cao hơn nhiều so với phụ nữ. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tỉ lệ tử vong do căn bệnh này ở nam giới tăng 219% kể từ năm 1973. Trong khi đó, tỉ lệ tử vong ở nữ giới khi mắc ung thư da tăng 76% trong cùng thời kỳ.

Tính riêng ở Anh, có khoảng 1.400 người đàn ông tử vong do u ác tính mỗi năm. Con số này ở phụ nữ là 980 người. Đáng chú ý, tính trong một thập kỷ qua, tỉ lệ tử vong do ung thư da ở phụ nữ tại Anh thậm chí đã giảm 9%, trong khi đối với nam giới thì vẫn tăng lên. Tại Mỹ, một nghiên cứu tương tự cũng đã được thực hiện cho thấy nam giới có tỉ lệ tử vong vì ung thư da cao hơn nữ giới. Từ năm 2012 đến năm 2016, có khoảng 77.698 trường hợp mắc ung thư da ở Mỹ. Trong đó, theo báo cáo, nam giới chiếm khoảng 45.854 trường hợp.

Những con số này cho thấy: "Tất cả chúng ta đều cần thực hiện các bước để bảo vệ mình khỏi tia UV có hại của mặt trời. Chỉ cần bị cháy nắng 2 năm 1 lần cũng có thể tăng gấp 3 lần nguy cơ ung thư da," Michelle Mitchell, Giám đốc điều hành tổ chức nghiên cứu về ung thư ở Anh nói.

Còn tại Việt Nam, thông tin từ Hội nghị khoa học Ung thư gan toàn quốc lần thứ 2 vừa qua cho thấy, 82% người mắc ung thư gan là đàn ông, cao gần gấp 5 lần phụ nữ. Cụ thể, khảo sát ung thư biểu mô tế bào gan tại Khoa U gan Bệnh viện Chợ Rẫy từ 2010 đến 2021, cho thấy trong hơn 42.000 bệnh nhân mới, có 92% là từ 40 tuổi trở lên, phổ biến nhất trong lứa tuổi 50 đến 70. Căn nguyên chủ yếu gây bệnh là nhiễm virus viêm gan B, C mạn tính cùng với tình trạng lạm dụng rượu bia gây xơ gan. Hơn một nửa số bệnh nhân ngay từ khi phát hiện đã ở giai đoạn bệnh tiến xa, không thể điều trị tại chỗ hay phẫu thuật, chỉ có thể điều trị giảm nhẹ.