10:07 28/03/2007

Nhà ở cho công nhân: Giải pháp nào?

Hà Lê

Vấn đề nhà ở cho công nhân luôn bức xúc, nhưng sau nhiều năm bàn bạc vẫn đang giậm chân tại chỗ

Đa số công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất đang phải ở trong những khu nhà trọ tạm bợ như thế này - Ảnh: VNN.
Đa số công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất đang phải ở trong những khu nhà trọ tạm bợ như thế này - Ảnh: VNN.
Theo thống kê về nhu cầu thuê nhà, hiện ở miền Bắc có 50%, miền Nam có 65,8% lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất có nhu cầu thuê nhà. Trong khi đó, các khu này chỉ giải quyết được nhu cầu nhà ở cho 3 - 6,5% số lao động.

Vấn đề nhà ở cho công nhân luôn bức xúc, nhưng sau nhiều năm bàn bạc vẫn đang giậm chân tại chỗ.

Hiện cả nước có 70% số tỉnh, thành đã thành lập hàng trăm khu công nghiệp, khu chế xuất với hơn một triệu công nhân đang làm việc. Năm tỉnh, thành phố có tốc độ phát triển mạnh các khu công nghiệp, khu chế xuất là Tp.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tây Ninh.

Không đáp ứng nhu cầu

Có một thực tế hiện nay, phần lớn công nhân đều tự tìm thuê phòng ở gần nơi làm việc của mình. Với mức lương khoảng 1 triệu đồng/tháng, họ đều phải chọn giải pháp vài người chung nhau thuê một phòng tại những dãy nhà trọ tư nhân xung quanh khu công nghiệp, khu chế xuất.

Hầu hết những dãy nhà trọ này đều được dựng lên một cách tạm bợ, không gian chật hẹp, ẩm thấp, điện nước thường xuyên thiếu thốn.

Theo ông Vũ Văn Hoà, Trưởng ban quản lý các khu chế xuất-khu công nghiệp Tp.HCM, các khu chế xuất-khu công nghiệp tại Tp.HCM hiện có 220.000 công nhân, thì có tới 70% (tương đương với 140.000 công nhân) là có nhu cầu thực sự về chỗ ở. Con số này sẽ tăng lên 210.000 người vào năm 2010.

Theo Chủ tịch Hội đồng Nhân dân Tp.HCM Phạm Phương Thảo, hiện mới có 4/14 khu chế xuất-khu công nghiệp tại thành phố có khu nhà lưu trú cho công nhân.

Khu chế xuất Tân Thuận xây 7 block nhà cho khoảng 6.000 công nhân, nhưng vẫn chưa bố trí vào ở được. Khu công nghiệp Linh Trung có 2 block nhà của Công ty Nissei Electric cho 1.500 công nhân ở, không thu tiền điện nước mà chỉ thu phí 20.000 đồng/người/tháng. Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn, Công ty Địa ốc thành phố cũng có xây nhà cho khoảng 700 công nhân, nhưng chưa bố trí vào ở. Khu công nghiệp Vĩnh Lộc có 2 block nhà ở 500 công nhân, do Công ty Kinh doanh nhà quận 5 xây dựng...

Như vậy, xét về lượng nhà thật sự đến được tay công nhân mới chỉ khoảng 3.000, con số này đáp ứng chưa đến 2% nhu cầu về nhà ở của công nhân toàn thành phố.

Công nhân phải đi thuê nhà ở, còn về phía doanh nghiệp, muốn xây nhà lưu trú cho công nhân thì lại gặp nhiều bất cập.

Còn nhiều bất cập trong chính sách

Theo ông Thái Văn Mến, Phó tổng giám đốc Khu công nghiệp Tân Tạo, vướng mắc nhất là ở khâu quy hoạch, bởi chỉ riêng việc xác định ranh giới quy hoạch để khỏi bị chồng chéo nhau, dự án mất đến 2 năm mới có biên bản xác nhận giữa các cơ quan chức năng.

Năm 2007, nếu được cơ quan chức năng hỗ trợ về thủ tục, có những chính sách khuyến khích phù hợp cho các đơn vị đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, thì Khu công nghiệp Tân Tạo có thể bảo đảm hơn 2.000 chỗ ở cho công nhân và đến năm 2010 có thể giải quyết hơn 7.000 chỗ.

Cùng với ý kiến này, bà Nguyễn Thị Thu Thảo, cán bộ Phòng Hành chính nhân sự Công ty Nissei cho biết, Công ty đã đầu tư 2,6 triệu USD để xây hai khối nhà lưu trú cho 1.000 nữ công nhân.

Khu nhà này được trang bị các tiện nghi như máy giặt, máy sấy, máy nóng lạnh... công nhân khi sử dụng chỉ phải đóng một khoản tiền tượng trưng mỗi tháng 20.000 đồng tiền điện, nước.

Thế nhưng công ty lại không được hỗ trợ tiền thuê đất, tiền thuế. Vì lý do đó mà không thể tiếp tục triển khai dự án khu lưu trú cho nam công nhân như kế hoạch.

Hiện nay, cả nước có trên 130 khu công nghiệp nằm ở 45 tỉnh, thành phố, trong đó khoảng 75 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, các khu còn lại đang trong quá trình giải phóng mặt bằng, xây dựng kết cấu hạ tầng.

Theo dự thảo Đề án điều chỉnh quy hoạch phát triển các khu công nghiệp giai đoạn 2005 - 2020, tổng diện tích các khu công nghiệp đến năm 2020 sẽ được nâng lên đến 55.000 ha và sẽ xuất hiện thêm một số khu công nghiệp mới nữa.

Để khắc phục những yếu kém hiện nay và tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu công nghiệp, theo ông Trần Ngọc Hưng, Vụ Quản lý khu công nghiệp - khu chế xuất (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cần thực thi đồng bộ nhiều biện pháp. Trước mắt, cần khẩn trương giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân, xây dựng đời sống văn hoá cho người lao động tại các khu công nghiệp.

Tại buổi làm việc với Tổng liên đoàn Lao động mới đây, Thủ tướng đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề nhà ở cho công nhân, yêu cầu các địa phương, các cơ quan chức năng có những biện pháp, giải pháp khả thi, hiệu quả để nhanh chóng đẩy mạnh chương trình này.