Cảnh tượng này được ghi nhận khi các hãng sản xuất ô tô và nhà phân phối chật vật ứng phó với sự suy giảm doanh số và các nút thắt trong chuỗi cung ứng, bao gồm tình trạng thiếu lái xe tải - tờ Financial Times cho hay.

Theo các nhà điều hành cảng và trong ngành công nghiệp ô tô, việc nhập khẩu ồ ạt ô tô điện từ Trung Quốc là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sự dồn ứ nói trên. Một số công ty nhập khẩu ô tô đặt chỗ để hàng vào cảng, nhưng lại không tiếp tục vận chuyển ô tô từ cảng đi nơi khác. Trong một số trường hợp khác, các nhà nhập khẩu ô tô không thuê được xe tải tới để chuyển hàng đi do thiếu tài xế lái xe tải và thiếu cả trang thiết bị để di chuyển những chiếc ô tô nhập khẩu.

“Các nhà phân phối ô tô ngày càng sử dụng các bãi xe ở cảng như chỗ chứa xe của họ. Thay vì cất giữ xe tại các đại lý, họ để luôn ở cảng”, đại diện công ty quản lý cảng Port Antwerp-Bruges cho biết. Cảng do công ty này quản lý ở Zeebrugge là hải cảng có lượng ô tô nhập khẩu lớn nhất châu Âu. Đại diện này cho biết thêm tất cả các hải cảng nhập xe lớn ở châu Âu đều đang trong tình trạng tắc nghẽn, nhưng từ chối bình luận về nguồn gốc của số xe bị ùn ứ.

Một số nhà điều hành trong ngành công nghiệp ô tô cho biết xe Trung Quốc không bán chạy ở châu Âu như kỳ vọng của nhà sản xuất, và đây là một nguyên nhân chính khiến lượng xe tồn ở các hải cảng của khu vực này tăng cao. “Các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc đang sử dụng các bến cảng như bãi xe vậy”, một nhà quản lý chuỗi cung ứng ô tô phát biểu.

Nhiều ô tô điện thương hiệu Trung Quốc đã lưu ở cảng châu Âu trong thời gian lên tới 18 tháng. Một số cảng đã yêu cầu nhà nhập khẩu cung cấp bằng chứng về kế hoạch di dời số xe này khỏi cảng. Một chuyên gia về logistic ô tô cho biết nhiều xe lưu ở cảng cho tới tận khi được bán cho nhà phân phối hoặc người dùng cuối cùng.

“Đây là cả một sự hỗn độn”, một nguồn tin nhận định.

Trao đổi với Financial Times, Tổng thư ký Hiệp hội Xe hơi Trung Quốc (CPCA) Cui Dongshu, cho biết “việc vận chuyển nội địa ở thị trường châu Âu đang là một công việc khó khăn đối với các thương hiệu ô tô điện Trung Quốc”. Nhấn mạnh việc các hãng xe cần cải thiện dịch vụ hậu mãi, ông Cui nói thêm: “Chúng tôi cần thay đổi hoạt động xuất khẩu ô tô vốn đang giống như một cuộc ‘chiến tranh du kích’ đặt chúng tôi vào một tình thế bất lợi”.

BLG Logistics - công ty vận hành khu vực xử lý ô tô tại cảng Bremerhaven của Đức, hải cảng có lượng nhập khẩu ô tô lớn thứ hai ở châu Âu - cho biết đã chứng kiến thời gian lưu xe tại cảng kéo dài hơn bình thường sau khi chính phủ liên bang Đức vào tháng 12 năm ngoái ngừng trợ cấp cho việc người mua ô tô điện.

Tình trạng dồn ứ xe tô tô nhập khẩu tại các hải cảng châu Âu xảy ra khi nhiều nhà sản xuất ô tô của Trung Quốc - như BYD, Great Wall, Chery và SAIC - đang lên kế hoạch đẩy mạnh xuất khẩu sang khu vực này, nhằm mục đích vừa duy trì hoạt động cho các nhà máy của họ ở Trung Quốc vừa tranh thủ nhu cầu ô tô điện của thị trường châu Âu.

Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc năm 2023 tăng 58% so với năm trước, thúc đẩy đáng kể sự định hình lại của thị trường ô tô châu Âu nói riêng và toàn cầu nói chung. Trong 2 tháng đầu năm nay, danh sách các thị trường xuất khẩu hàng đầu về ô tô chạy pin, xe hybrid và xe chạy bằng hydro của Trung Quốc bao gồm các nước Bỉ, Anh, Đức và Hà Lan.

Tại cuộc họp với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc ở Paris vào cuối tuần trước, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Wang Wentao nói những cáo buộc của châu Âu về “dư thừa công suất” trong ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc là “vô căn cứ”.

Tuy nhiên, các nhà điều hành trong ngành công nghiệp ô tô cho biết nhiều hãng xe Trung Quốc bắt tay vào xây dựng sự hiện diện ở châu Âu đang phải xoay sở để ứng phó với các thách thức hậu cần trong thế giới thực. Là những công ty mới tham gia thị trường, các công ty này gặp khó trong việc tìm kiếm các công ty vận tải để ưu tiên đơn hàng của mình.

“Thiếu xe tải là một vấn đề rất phổ biến” - một nguồn tin cho biết, đồng thời nói thêm rằng nhiều xe tải đã được “đặt trước bởi Tesla”.

“Bất kỳ thương hiệu mới nào cũng sẽ phải đối mặt với vấn đề này, nếu không có quy mô và không giao hàng thường xuyên thì họ không phải là một trong khách hàng lớn nhất của các công ty vận tải đường bộ”, nguồn tin nói.

Tình trạng này đã có tác động dây chuyền đến các tàu vận tải ô tô đang dỡ hàng. United European Car Carriers có trụ sở tại Oslo, một công ty vận hành tàu biển chở ô tô, cho biết đã có “nhiều trải nghiệm khó chịu” khi các tàu của họ bị kẹt tại cảng Livorno của Italy và cảng Piraeus của Hy Lạp vì tắc nghẽn ở bến tàu.

Sự tắc nghẽn là trở ngại mới nhất đối với hệ thống vận chuyển ô tô thành phẩm toàn cầu. Lĩnh vực này đã chật vật trong suốt nhiều tháng do tình trạng thiếu hụt công suất tàu vận tải do xuất khẩu ô tô của Trung Quốc tăng vọt khiến số chuyến tàu vận chuyển ô tô trên các tuyến dài tăng 17% so với năm trước. Vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn do nhiều chuyến tàu phải chuyển hướng để tránh các cuộc tấn công của phiến quân Houthi ở Biển Đỏ, khiến thời gian hành trình của tàu bị kéo dài hơn so với bình thường.