Báo cáo tổng kết công tác y tế năm 2024 và nhiệm vụ, giải pháp năm 2025, Bộ Y tế cho biết, trong năm 2024, tình hình ngộ độc thực phẩm có diễn biến phức tạp, đặc biệt tại bếp ăn tập thể của các công ty, doanh nghiệp, trường học, và do thức ăn đường phố.

Thống kê trong 11 tháng năm 2024, toàn quốc ghi nhận 131 vụ ngộ độc thực phẩm, làm 4.726 người mắc và 21 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2023, số vụ ngộ độc tăng 7, số mắc tăng 2.677 người, song số tử vong giảm 7 người.

Số vụ ngộ độc thực phẩm lớn (trên 30 người mắc/vụ) là 29 vụ, khiến 4.049 người mắc và 2 người tử vong. Số vụ ngộ độc nhỏ, vừa (dưới 30 người mắc/vụ) là 102 vụ, khiến 747 người mắc và 19 người tử vong.

Theo Bộ Y tế, trong số 131 vụ ngộ độc thực phẩm, có 43 vụ liên quan đến độc tố tự nhiên, chủ yếu do ngộ độc cóc, nấm rừng, so biển, cá nóc, cua lạ; 6 vụ liên quan đến hóa chất; 45 vụ liên quan đến vi sinh vật, và 37 vụ chưa xác định được nguyên nhân.

Trước tình hình đó, năm 2024, Bộ Y tế đã tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, doanh nghiệp, người sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Công tác thanh tra, kiểm tra được đẩy mạnh, xử lý nghiêm các vi phạm.

Tính đến ngày 30/11/2024, toàn ngành Y tế (tại Trung ương và địa phương) đã kiểm tra 354.820 cơ sở, phát hiện 22.073 cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm, chiếm 6,22% so với số cơ sở được kiểm tra; đã xử lý 9.043 cơ sở (chiếm 41% số cơ sở vi phạm, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023).

Trong đó, phạt tiền 6.658 cơ sở, với số tiền phạt hơn 33,5 tỷ đồng. Số cơ sở bị phạt tiền tăng 2,9 lần so với năm 2023, cùng với đó số tiền phạt cũng tăng 1,69 lần.

Theo báo cáo giám sát của 40 cơ quan quản lý an toàn thực phẩm các tỉnh/thành phố, tổng số mẫu giám sát 18.082 mẫu, không đạt 526 mẫu (2,9%). Theo số liệu báo cáo giám sát của 6 viện chuyên ngành thuộc Bộ Y tế, tổng số mẫu giám sát là 387 mẫu, không đạt là 13 mẫu (6,3%).

Thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới, trong năm 2024, Bộ Y tế cũng phối hợp với các địa phương, một số Bộ, ngành để nghiên cứu, đánh giá kết quả hoạt động, những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc và đề xuất mô hình quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm, theo hướng thống nhất chỉ một đầu mối thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm từ Trung ương tới địa phương.

Tính đến nay, Bộ Y tế ban hành 66 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, đang xây dựng, soát xét, sửa đổi 1 Quy chuẩn Việt Nam và đang xây dựng 1 quy định về an toàn thực phẩm.

Cùng với đó, hệ thống kiểm nghiệm về an toàn thực phẩm được đầu tư, nâng cấp. Đến nay đã có 6 Labo thuộc các Viện Trung ương và 63 phòng kiểm nghiệm thực phẩm cấp tỉnh được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn  ISO/IEC 17025.

Năm 2024, Bộ Y tế đã chỉ định 16 cơ sở kiểm nghiệm thực phẩm phục vụ quản lý Nhà nước. Đến nay, tổng số cơ sở kiểm nghiệm thực phẩm phục vụ quản lý Nhà nước thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế được chỉ định là 40 cơ sở còn hiệu lực.

Liên quan đến danh mục hàng hóa thực phẩm phải kiểm tra Nhà nước về an toàn thực phẩm nhập khẩu, từ năm 2021 đến nay, Bộ Y tế đã ban hành 2 Thông tư và cắt giảm trên 502 số dòng hàng phải kiểm tra Nhà nước trước thông quan, góp phần thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, cắt giảm tối đa các chi phí liên quan của doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính.