Tuy ở quý 2/2023, kết quả giải ngân vốn đầu tư công của TP.HCM có nhiều khởi sắc hơn so với quý 1/2023, nhưng tỷ lệ trên là thấp hơn nhiều so với mặt bằng chung cả nước dù giá trị tuyệt đối có cao hơn so với cùng kỳ năm 2022.

NỖ LỰC LỚN, KỲ VỌNG NHỎ

TP.HCM được giao kế hoạch vốn đầu tư công 70.518 tỷ đồng, gấp đôi so với năm 2022 (vốn đầu tư công được giao năm 2022 là 32.262 tỷ đồng); bao gồm vốn ngân sách trung ương là 15.293 tỷ đồng, và vốn ngân sách địa phương là 55.225 tỷ đồng.

Trong 8 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của TP.HCM đạt 29%, tương đương số vốn 25.252 tỷ đồng, tăng 52,1% so với cùng kỳ năm 2022. Theo đánh giá của lãnh đạo Ủy ban nhân dân TP.HCM, mặc dù tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp nhưng trị tuyệt đối cao hơn do năm nay Thành phố được giao nguồn vốn gấp đôi kế hoạch vốn thực giao năm 2022 và gấp 2,6 lần số vốn giải ngân trong năm 2022 với 26.635 tỷ đồng.

Để đạt được kết quả trên, TP.HCM đã nỗ lực nhằm tháo gỡ khó khăn trong đầu tư công, thúc đẩy đầu tư tư nhân để dòng vốn chảy vào nền kinh tế. Ngay từ đầu quý 2/2023, lãnh đạo Thành phố đã huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, tháo gỡ khó khăn đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Thành ủy TP.HCM đã thành lập 13 tổ công tác của Ban Thường vụ Thành ủy để giám sát tiến độ thực hiện của 38 dự án lớn, quan trọng (kế hoạch vốn bố trí cho các dự án này là 49.694 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 70% tổng kế hoạch vốn  2023 được giao). Hội đồng nhân dân Thành phố cũng đã thành lập đoàn giám sát để tổ chức giám sát việc thực hiện công tác đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025, đã giám sát thực tế tại hiện trường nhiều dự án lớn, quan trọng và tổ chức làm việc trực tiếp với các chủ đầu tư, các địa phương quản lý dự án.

Thành phố đã công khai, minh bạch mọi vấn đề nhằm tạo niềm tin cho doanh nghiệp, cùng với sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, động viên khuyến khích tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Kết quả giám sát chuyên đề mới đây của thường trực Hội đồng nhân dân TP.HCM đã chỉ ra nhiều vướng mắc cần được khẩn trương tháo gỡ. Nguyên nhân chính là công tác giải phóng mặt bằng kéo dài; quy trình xử lý hồ sơ từ quận huyện lên các sở ngành chưa hiệu quả; một số nhà thầu có năng lực hạn chế. Song song, vẫn còn tình trạng một số chủ đầu tư thiếu chủ động trong việc theo dõi, kiểm tra, làm phát sinh khối lượng, hạng mục. Công tác quản lý dự án đầu tư còn tồn tại thiếu sót trong khâu lựa chọn nhà thầu, đơn vị thi công,…

LÀM THẾ NÀO ĐỂ GIẢI NGÂN HƠN 45.000 TỶ ĐỒNG CÒN LẠI?

Bốn tháng còn lại từ nay đến cuối năm 2023, TP.HCM cần giải ngân khoảng 45.000 tỷ đồng (số tuyệt đối là 45.266 tỷ đồng). Làm thế nào để giải quyết bài toán giải ngân này, khi số còn lại gần bằng giá trị giải ngân của cả hai năm 2021 và 2022?

Đây là một áp lực rất lớn khi lãnh đạoTP.HCM khẳng định sẽ kiên trì mục tiêu đạt tỷ lệ giải ngân cuối năm là 95%. Cụ thể, Ủy ban nhân dân TP.HCM đặt trọng tâm của năm 2023 là “năm giải ngân đầu tư công”. Trên cơ sở đã đạt được tính đến hết tháng 5/2023, TP.HCM đặt mục tiêu đến hết quý 2/2023 tỷ lệ giải ngân đạt 35%, hết quý 3 đạt 58%, hết quý 4 đạt 91% và đến tháng 1/2024 sẽ đạt ít nhất 95%.

Đề cập đến việc áp giá bồi thường giải phóng mặt bằng đối với các dự án đầu tư công, Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Phan Văn Mãi nói như than: “Từ khi hồ sơ gửi lên đến khi có được một cái giá để các quận, huyện áp vào để tính đã kéo dài đến một tháng”. Vì vậy, liên quan đến vấn đề giải phóng mặt bằng, người đứng đầu chính quyền Thành phố đã đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Văn phòng Ủy ban nhân dân TP.HCM cần sát sao hơn để rút ngắn thời gian, sao cho chỉ còn một tuần.

Theo ông Phan Văn Mãi, Thành phố cần tiếp tục nâng cao hiệu quả tổ công tác đầu tư trong việc phối hợp các sở, ngành nhằm giải quyết thủ tục về chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án có sử dụng đất trên địa bàn. Song song đề xuất các giải pháp thực hiện đa dạng các hình thức trong hợp tác đối tác công tư; trong đó có quyền cho thuê đất, cho thuê tài sản, đầu tư hạ tầng thành phố…

Người đứng đầu chính quyền TP.HCM nhấn mạnh: TP.HCM xác định lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt huy động các nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng chiến lược, kết hợp rà soát lại toàn bộ nguồn tiềm lực trong huy động nguồn vốn cho đầu tư công.

Lãnh đạo Ủy ban nhân dân TP.HCM mạnh mẽ yêu cầu ủy ban nhân dân các quận, huyện và TP. Thủ Đức tập trung chỉ đạo thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư công trên địa bàn (bao gồm các dự án không do các địa phương làm chủ đầu tư), bảo đảm việc bàn giao mặt bằng cho các chủ đầu tư đúng theo kế hoạch đã đề ra.

Trước đó, ngày 16/3/2023, Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM đã ban hành Quyết định số 912/QĐ-UBND về Chương trình hành động về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2023, trong đó tập trung thúc đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư và thực hiện các thủ tục về đầu tư. Cụ thể, Thành phố yêu cầu từng cơ quan phải rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục tại cơ xuống ít nhất 30% thời gian theo quy định pháp luật, đảm bảo hoàn thành các bước theo kế hoạch giải ngân đã đề ra.

Kế hoạch đã giao, quyết tâm đã có, song để có đáp số bài toán 45.266 tỷ đồng giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm, là không dễ dàng. Bởi quý 3 đã sắp hết, trong khi đến hết tháng 8/2023 Thành phố chỉ giải ngân được 29% vốn kế hoạch giao. Kỳ vọng sẽ có đột phá!