Bộ Giao thông vận tải vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tiến độ triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các dự án đường cao tốc do Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý.

Theo báo cáo, VEC được Bộ Giao thông vận tải giao làm chủ đầu tư xây dựng và quản lý vận hành, khai thác 5 dự án đường cao tốc gồm cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bến Lức - Long Thành và TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.

Tuy nhiên, trong 5 dự án nêu trên mới chỉ có tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được đầu tư, vận hành hệ thống thu phí ETC (15/40 làn) từ ngày 10/6/2020. Các tuyến cao tốc khác vẫn triển khai thu phí theo hình thức một dừng.

Từ năm 2017, VEC đưa hệ thống thu phí không dừng trên tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây nhưng sử dụng công nghệ DSRC, nên chưa thể kết nối liên thông với hệ thống thu phí toàn quốc sử dụng công nghệ RFID.

Với dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai và Đà Nẵng – Quảng Ngãi, trong nguồn vốn đầu tư ban đầu của hai dự án này chưa có nguồn vốn giành cho hạng mục đầu tư hệ thống thu phí không dừng, vì vậy, Tổng công ty đang tiếp tục nghiên cứu.

Về nguồn vốn để đầu tư hệ thống thu phí ETC, Bộ Giao thông vận tải cho hay, trên cơ sở đề xuất của VEC, Bộ báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ đồng thuận phương án sử dụng chi phí quản lý thu phí VEC đang thực hiện (thu phí một dừng) để thuê trọn gói dịch vụ thu phí ETC, đồng thời Thủ tướng cũng yêu cầu hoàn thành trong quý 1/2022.

Bên cạnh đó, VEC hiện triển khai việc thuê nhà cung cấp dịch vụ thu phí cho các tuyến cao tốc do VEC quản lý bằng nguồn chi phí tổ chức thu phí trong phương án tài chính của dự án.

Đến thời điểm này, VEC chuẩn bị các thủ tục về lập kế hoạch thuê, yêu cầu kỹ thuật, hồ sơ mời thầu để lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí.

Song, do tính chất đặc thù của hình thức thuê dịch vụ thu phí ETC tại các dự án cao tốc do VEC quản lý còn có ý kiến khác nhau trong việc áp dụng các quy định pháp luật.

Cụ thể, việc triển khai các dự án về công nghệ thông tin (bao gồm cả việc thu dịch vụ công nghệ thông tin) được hướng dẫn tại Nghị định số 73/2019 ngày 05/9/2019 của Chính phủ về quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Theo đó, phương án 1, trường hợp coi hệ thống thu phí ETC là một dự án mới, VEC phải triển khai các thủ tục lập dự án thuê dịch vụ thu phí điện tử không dừng và thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quy trình này sẽ mất nhiều thời gian do phải thực hiện rất nhiều thủ tục nên không thể hoàn thành trong năm 2022.

Phương án 2, trường hợp coi việc triển khai thu phí ETC chỉ là hình thức thu phí mới thay thế hình thức thu phí một dừng, VEC sẽ vận dụng trình tự thủ tục thuê nhà cung cấp dịch vụ như đối với hoạt động thuê dịch vụ công nghệ thông tin sử dụng chi phí chi thường xuyên nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Bộ Giao thông vận tải nhấn mạnh, cả 2 phương án trên đều bảo đảm công khai, minh bạch thông qua đấu thầu lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ, đều sử dụng chi phí quản lý thu phí trong phương án tài chính của các dự án cao tốc để thuê nhà cung cấp dịch vụ, do vậy không ảnh hưởng tới hiệu quả, phương án tài chính và phương án trả nợ của các dự án cao tốc.

Ngoài ra, theo Bộ Giao thông vận tải, để đẩy nhanh tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phát huy hiệu quả đầu tư, cũng như sớm lắp đặt, vận hành hệ thống đáp ứng nhu cầu xã hội, VEC tổ chức triển khai thực hiện theo phương án 2 để tổ chức thực hiện.

Với phương án này tiến độ thực hiện sẽ được đẩy nhanh hơn, dự kiến hoàn thành công tác lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí trong quý 2/2022, triển khai lắp đặt thiết bị và vận hành hệ thống trong quý 3/2022.