Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đối diện với nguy cơ khủng hoảng, suy thoái nhưng Việt Nam lại được kỳ vọng GDP vượt 8%, điều này đã khiến các nhà đầu tư đặt ra câu hỏi: Việt Nam có gì khác biệt và tại sao lại như vậy?

Trả lời câu hỏi này, theo VinaCapital, một lý do khiến nền kinh tế Việt Nam vượt trội là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang hỗ trợ lĩnh vực sản xuất, đồng thời thúc đẩy tăng cường mức độ phức tạp của các sản phẩm được sản xuất tại Việt Nam. Điều này rất quan trọng, vì sự gia tăng mức độ phức tạp của các sản phẩm mà một quốc gia đang phát triển có thể sản xuất là động lực tăng trưởng mạnh mẽ nhất cho nền kinh tế của quốc gia đó, theo nghiên cứu mới được công bố của Đại học Harvard.

Samsung - nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Việt Nam - đã thông báo rằng họ sẽ bắt đầu sản xuất các bộ phận bán dẫn tại Việt Nam và Apple cũng thông báo rằng họ sẽ bắt đầu sản xuất Apple Watch và MacBook tại Việt Nam3. Đây sẽ là lần đầu tiên những sản phẩm này được sản xuất bên ngoài Trung Quốc.

Theo những người trong cuộc, Apple có “kế hoạch lớn cho Việt Nam” và họ cũng lưu ý rằng Apple Watch đặc biệt phức tạp để sản xuất vì thách thức trong việc lắp đặt nhiều linh kiện vào một chiếc vỏ nhỏ như đồng hồ.

Những động lực chính thúc đẩy các doanh nghiệp thành lập nhà máy công nghệ cao tại Việt Nam bao gồm lực lượng lao động có kỹ năng cao, mặt bằng lương thấp và vị trí địa lý gần với các chuỗi cung ứng công nghệ cao ở Châu Á.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gần đây đã thúc đẩy sự dịch chuyển năng lực sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, bằng chứng là thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng hơn gấp đôi từ 35 tỷ USD năm 2018 lên 71 tỷ USD (tương đương ~20%/GDP) trong năm 2021, cùng lúc thâm hụt thương mại với Trung Quốc cũng tăng hơn gấp đôi lên 54 tỷ USD.

Trong thông báo tuần trước, chính quyền Biden sẽ giữ nguyên mức thuế của Trump đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, “Cho đến ngày Trung Quốc chọn con đường để nền kinh tế của họ hoạt động giống như của chúng ta ”. Điều này về cơ bản vẫn đảm bảo rằng các tập đoàn đa quốc gia sẽ tiếp tục rót vốn FDI vào Việt Nam trong nhiều năm tới.

FDI công nghệ cao thúc đẩy GDP của Việt Nam theo hai cách: thứ nhất, bằng cách nâng cao thu nhập và thứ hai bằng cách nâng cao năng lực của đất nước đối với các sản phẩm phức tạp.

Điều này hỗ trợ tăng trưởng GDP trong ngắn hạn vì tiêu dùng nội địa chiếm 2/3 GDP của Việt Nam và cũng thúc đẩy triển vọng kinh tế dài hạn của Việt Nam. Kết quả của hai tác động này (thu nhập cao hơn và khả năng sản xuất các sản phẩm phức tạp hơn) là việc sản xuất điện thoại thông minh, thiết bị điện tử gia dụng và các sản phẩm khác có mức độ phức tạp tương đối cao đã đóng góp hơn 1.000 USD trong tổng số 3.000 USD giá trị GDP bình quân đầu người của Việt Nam vào năm 2020, theo Harvard.

"Kế hoạch của Apple và Samsung sản xuất một số sản phẩm công nghệ tiên tiến nhất được sản xuất tại Việt Nam sẽ thúc đẩy đáng kể tăng trưởng GDP của Việt Nam trong những năm tới và đảm bảo rằng sự tăng trưởng kinh tế mà Việt Nam đạt được trong năm nay sẽ tiếp tục được duy trì trong năm 2023.

Những tương tác hàng ngày của chúng tôi với nhiều doanh nghiệp Việt Nam - từ các công ty niêm yết vốn hóa lớn đến các doanh nghiệp nhỏ am hiểu công nghệ - liên tục khiến chúng tôi đánh giá cao sự tương đồng mạnh mẽ giữa nền kinh tế Việt Nam trong những năm 2020 và Nhật Bản trong những năm 1970 khi cả 2 nước đều bắt tay vào việc gia tăng chuỗi giá trị toàn cầu trong nhiều thập kỷ sau đó. VinaCapital vẫn rất lạc quan về triển vọng kinh tế Việt Nam và triển vọng giá cổ phiếu sẽ tăng cao trong những năm tới", quỹ này nhấn mạnh.