Năm 2021, số lượng thanh niên bước sang tuổi 20 tại Nhật thấp kỷ lục trong bối cảnh lực lượng lao động tương lai của quốc gia này ngày càng suy giảm và một thế hệ mới đang lớn lên khi nền kinh tế tăng trưởng chậm, lạm phát thấp và chính sách lãi suất 0%.

MONG MUỐN ỔN ĐỊNH HƠN TẤT CẢ

Theo Financial Times, điều này phản ánh việc sự bất lực trong việc đảo ngược xu hướng sinh con giảm suốt nhiều năm qua. Năm 2020, tỷ lệ sinh trên mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản của Nhật là 1,34 trẻ, và chỉ có khoảng 840.000 trẻ em ra đời tại nước này năm đó. Đầu năm 2021, dân số Nhật đã giảm xuống 126,6 triệu người, liên tục giảm so với mức đỉnh 128 triệu người năm 2008.

Sự suy giảm người ở độ tuổi 20 làm giảm tỷ lệ “người trưởng thành mới” tại Nhật Bản xuống chỉ còn 0,96% và phủ “mây đen” lên ngày Seijin no Hi (ngày lễ trưởng thành) 10/1 của nước này. Quốc lễ này được kỷ niệm bằng nghi lễ chào đón tuổi 20 với cả niềm vui và trách nhiệm của tuổi trưởng thành.

“Tôi rất mong chờ nghi lễ này, nhưng tôi không chắc mình có phấn khích quá về việc trở thành người lớn hay không”, Rina, một người thuê trang phục truyền thống kimono để chuẩn bị lễ trưởng thành tại quận Shibuya, thủ đô Tokyo, chia sẻ. “Nhật Bản dường như có rất nhiều vấn đề không bao giờ giải quyết được và giờ đây chúng sẽ trở thành vấn đề của tôi”.

Rina nói thêm rằng cô phần nào được an ủi khi biết rằng số lượng người Nhật chính thức bước sang tuổi trưởng thành sẽ tăng lên trong năm 2022 khi độ tuổi hợp pháp – cho phép một người được mua điện thoại di động và đăng ký khoản vay mà không cần sự đồng ý của cha mẹ – sẽ giảm từ 20 xuống còn 18 tuổi. Đây là lần đầu tiên độ tuổi trưởng thành tại Nhật giảm xuống trong 140 năm qua.

Theo các nghiên cứu về thái độ của giới trẻ Nhật Bản với công việc và kinh doanh, “thảm họa” về nhân khẩu học nói trên đang khiến hầu hết người trẻ nước này đặt mong muốn ổn định lên trên tất cả.

Chia sẻ với Financial Times, một thanh niên 20 tuổi cho biết tham vọng lớn nhất của mình là được nhận vào làm tại một doanh nghiệp và tránh được các rủi ro. Một số người khác nói rằng khởi nghiệp là “đâm đầu” vào những điều bất định.

KHÔNG CÓ KỲ VỌNG LỚN

Cũng vì lý do tương tự, sự ủng hộ của người trẻ Nhật Bản với đảng cầm quyền Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền đang ở mức cao hơn so với các thế hệ trước. Theo giáo sư Junji Nakagawa của Đại học Chuo Gakuin, điều này phản ánh rằng người trẻ Nhật không muốn có sự thay đổi trong bối cảnh chính trị.

“Họ cho rằng kinh tế Nhật sẽ không được cải thiện trong tương lai bởi nền kinh tế đã tăng trưởng với tốc độ rất thấp theo những gì họ có thể nhớ được. Số lượng sinh viên muốn trở thành công chức gần đây đã tăng lên bởi họ muốn có sự ổn định”, giáo sư Nakagawa nói.

Một nam sinh viên 19 tuổi, người sẽ được xem là người trưởng thành từ tháng 4 tới, cho biết anh đã bầu cho một ứng viên đảng LDP vào tháng 10 năm ngoái.

“Chúng ta đang ở trong tình trạng khẩn cấp với đại dịch Covid-19, vậy làm sao tôi có thể đột ngột giao phó ý chí của mình cho một đảng chính trị khác? Tôi không thể tin tưởng bất cứ đảng nào”, nam sinh viên giấu tên cho biết. “Đó là lý do tại sao tôi muốn mọi thứ giữ nguyên như cũ”.

Một báo cáo công bố vào tuần trước của hãng nghiên cứu thị trường Macromill cho thấy những người trong độ tuổi 20 tại Nhật ít quan tâm tới nước ngoài hơn so với các thế hệ trẻ trước đây. Xu hướng này được dự báo sẽ thêm nghiêm trọng hơn do các biện pháp hạn chế đi lại kéo dài phòng dịch Covid-19.

So với năm trước đó, khảo sát năm nay cho thấy sự sụt giảm mạnh về số người trẻ Nhật muốn làm việc và học tập ở nước ngoài, hoặc học ngoại ngữ, làm việc với người nước ngoài. Tỷ lệ người muốn “sử dụng tiếng Anh cho công việc” đã giảm 10% so với mức đỉnh năm 2020, xuống còn 38%.

Yuki Murohashi, giám đốc đại diện của nhóm vận động hành lang Hội nghị Thanh niên Nhật Bản, cho rằng người trưởng thành trẻ tuổi nhất ở Nhật không có kỳ vọng lớn lao nào cả.

“Họ không còn cảm thấy rằng Nhật Bản sẽ vươn lên bởi họ không được chứng kiến sự tăng trưởng kể từ khi sinh ra”, Murohashi nói. “Nhưng họ cũng cho rằng tình hình sẽ không đi xuống. Không có sự kỳ vọng hay thất vọng lớn lao nào cả”.