Theo thông tin từ cơ quan Thương vụ của Văn phòng Kinh tế Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc, Tổng hội Công nghiệp toàn quốc Đài Loan - Trung Quốc (CNFI) vừa công bố báo cáo thường niên điều tra hàng hóa nhập khẩu uy hiếp thị trường nội địa 2023.

Báo cáo của CNFI cho rằng trong 104 mặt hàng mặt hàng nhập khẩu được cho là đe dọa tới sản xuất nội địa. Trong đó, thép là mặt hàng có số lượng báo cáo phản ánh nhiều nhất chiếm 17,2%; tiếp theo là các sản phẩm bằng đá, xi măng, amiăng, mica hoặc các vật liệu tương tự chiếm 10,1%; quần áo và các phụ kiện quần áo dệt kim hoặc móc chiếm 8,1%.

Nếu xét theo đối tác xuất khẩu, báo cáo cho thấy, các sản phẩm bị đe dọa nhiều nhất đến từ Trung Quốc đại lục, chiếm 66,4%; kế đến là Hàn Quốc chiếm 8,4%; Thái Lan chiếm 6,7%; Indonesia chiếm 5%; Bahrain, Ấn Độ và Malaysia cùng chiếm 2,5%; Nhật Bản, Ả Rập Xê-út  và Việt Nam cùng chiếm 1,7%; và Thụy Điển chiếm 0,8%.

Trong số đó, năm nay, tỷ lệ các báo cáo phản hồi cho thấy các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc đại lục là mối đe dọa đối với các ngành công nghiệp Đài Loan đã tăng lên đáng kể gần 30% so với mức 37,9% của năm ngoái.

Để ứng phó với tình trạng này, báo cáo của CNFI cho biết Đài Loan sẽ sử dụng ba biện pháp hàng đầu và hữu ích nhất đối với việc nhập khẩu các sản phẩm bị đe dọa là: áp dụng thuế chống bán phá giá, chiếm 77,40%; thực hiện các biện pháp có tác động đến nhập khẩu, chiếm 56,40%; và hải quan tăng cường kiểm tra nguồn gốc xuất xứ, nhãn mác, chiếm 45,10%.

Theo báo cáo của CNFI, các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 1,7% tổng số các báo cáo phản ánh, thấp hơn nhiều so với mức 14,6% của năm ngoái.

Cụ thể, đối với sản phẩm sắt thép, các sản phẩm thép trong báo cáo năm nay của CNFI chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc đại lục, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam và Bahrain. Trong đó những lý do đe dọa sản phẩm của Đài Loan: Sản phẩm nhập khẩu được bán với giá thấp ở Đài Loan, chính sách hoàn thuế của nước nhập khẩu, sản phẩm nhập khẩu được tái xuất từ quốc gia khác.

Các sản phẩm đồ đựng bằng tôn tráng thiếc khác có dung tích dưới 50 lít (mã CCC code 73102910006) nhập khẩu từ Việt Nam bị phía Đài Loan-Trung Quốc cáo buộc sản phẩm nhập khẩu được tái xuất từ quốc gia khác.

Do Đài Loan-Trung Quốc không hạn chế nhập khẩu các sản phẩm tôn tráng thiếc của Việt Nam nên kẽ hở này được sử dụng để nhập khẩu lon rỗng tráng thiếc sản xuất tại Trung Quốc đại lục sang Đài Loan-Trung Quốc với xuất xứ là Việt Nam, bán với giá thành thấp hơn so với giá thị trường tại Đài Loan, cạnh tranh bằng giá thấp.

Đối với sản phẩm kính thủy tinh, theo các nhà sản xuất kính Đài Loan-Trung Quốc, mặt hàng này chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc đại lục, Ai Cập và Việt Nam. Trong đó những lý do đe dọa sản phẩm của Đài Loan là: Sản phẩm chưa đạt chứng nhận sản phẩm; sản phẩm chất lượng thấp giá rẻ cạnh tranh với giá thấp tại Đài Loan.

Các sản phẩm kính dán an toàn, có kích thước và hình dạng để sử dụng trong xe cộ, máy bay, tàu vũ trụ hoặc tàu thủy (có mã CCC code 70072100004) nhập khẩu từ Việt Nam bị phía Đài Loan-Trung Quốc phản ánh là sản phẩm chưa đạt chứng nhận sản phẩm.

Đối với sản phẩm xi măng, báo cáo của CNFI lưu ý các sản phẩm xi măng có mã CCC code 25231090003 (clinker xi măng khác) nhập khẩu từ Việt Nam nằm trong danh sách các sản phẩm uy hiếp thị trường nội địa song không nêu rõ nguyên nhân.

Trước đó, trong báo cáo năm 2022, phía Đài Loan-Trung Quốc cho rằng sản phẩm này nhập khẩu từ Thái Lan, Việt Nam và Indonesia đã bán giá thấp hơn mức 150-200 đài tệ/tấn so với các nhà sản xuất nội địa để chiếm lĩnh thị trường và việc nhập hàng rời từ 3 đối tác này cập cảng bốc dỡ lộ thiên gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, tăng chi phí xã hội.

Do đó, đề nghị chính quyền Đài Loan-Trung Quốc áp thuế chống bán phá giá đối với các nhà nhập khẩu cạnh tranh với giá thấp. Yêu cầu các nhà nhập khẩu sử dụng tàu chở hàng rời đặc biệt để giảm ô nhiễm.

Đồng thời tiến hành kiểm tra việc dỡ hàng phát thải bụi và loại bỏ thiết bị không đáp ứng tiêu chuẩn. Tăng cường kiểm tra chất lượng, nhãn mác đối với xi măng nhập khẩu, tăng mức xử phạt đối với các sản phẩm không đạt chất lượng. Yêu cầu cơ quan quản lý thuế kiểm tra nghiêm việc trốn thuế hàng hóa.

Như vậy, theo điều tra của CNFI, các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam uy hiếp thị trường Đài Loan năm nay đã giảm mạnh chỉ còn 3 nhóm mặt hàng so với 19 nhóm mặt hàng năm 2022.

Ngoài vụ việc liên quan tới mặt hàng sắt thép được nêu đích danh tên doanh nghiệp, 2 nhóm mặt hàng còn lại vẫn là các sản phẩm đã được nêu trong các báo cáo trước và với khuyến nghị tương đồng.

Trên cơ sở thông tin từ Thương vụ Văn phòng Kinh tế Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc, nhằm đảm bảo lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp, Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) khuyến nghị Hiệp hội và các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm như thép, kính thủy tinh, xi măng rà soát lại các hoạt động sản xuất, xuất khẩu sang Đài Loan - Trung Quốc và theo dõi chặt chẽ các động thái của thị trường để kịp thời xây dựng phương án ứng phó trong trường hợp cần thiết.