Ngày 14/1/2022, Đại tá Thái Hồng Công, Giám đốc Công an tỉnh Lạng Sơn thông tin cho biết, cơ quan Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn vừa khởi tố, bắt tạm giam 3 bị can để điều tra về tội “Nhận hối lộ”. trong 3 bị can trên có 2 người là cán bộ Đội Quản lý Trật tự đô thị huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, 1 người là công dân ngoài xã hội.

ĐIỀU TRA TIÊU CỰC Ở CỬA KHẨU

Theo đó, thời gian qua, lợi dụng việc được giao quản lý bãi đất trống trên địa bàn để xếp xe, điều tiết, phân luồng phương tiện trong xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu, những người trên đã móc nối, nhận tiền của chủ hàng để mua bán “lốt”, cho các xe đến sau nhưng được vượt lên trước đến cửa khẩu làm thủ tục thông quan hàng hóa.

Tình trạng trên đã gây bức xúc trong dư luận. Hiện, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lạng Sơn đang được giao tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án.

Chiều 13/1/2022, UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo Công an tỉnh Lạng Sơn phải vào cuộc xác minh thông tin 'làm luật, xếp lốt' với giá cả trăm triệu đồng để thông quan nông sản ở biên giới.

Về vấn đề có những người chuyên làm dịch vụ về thủ tục xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu, UBND tỉnh Lạng Sơn cho hay: Hiện có 20 Đại lý Hải quan được Tổng cục Hải quan công nhận đang hoạt động và nhiều tổ chức, cá nhân làm dịch vụ xuất, nhập khẩu.

“Thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo Cục Hải quan, Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng và các cơ quan liên quan thường xuyên thông tin khuyến cáo đến các chủ hàng và lái xe khi đưa hàng hóa vào làm thủ tục xuất nhập khẩu phải lựa chọn đại lý hải quan và các tổ chức cung ứng dịch vụ xuất nhập khẩu uy tín, chuyên nghiệp, tin cậy để tránh bị lợi dụng và trục lợi”, thông cáo của UBND tỉnh Lạng Sơn thông tin.

Trước đó, theo Báo Giao thông vận tải sáng 13/1 phản ánh, trong tình cảnh khốn đốn của các xe hàng phải “ăn chực nằm chờ” hơn 20 ngày để chờ được thông quan, thì các lái xe còn phải cắn răng chi những khoản “tiền luật” cao một cách phi lý.

Trước đây chi phí xuất hàng qua Trung Quốc tại cửa khẩu chỉ từ 6-8 triệu đồng/ xe hàng, đã bao gồm tiền thuê “cò” hoàn thiện thủ tục thông quan, chi phí hạ tầng tại cửa khẩu tại Việt Nam và Trung Quốc trong quá trình xuất khẩu, trả công “tài bo” (lái xe chuyên trách, điều khiển xe qua cửa khẩu) tại Việt Nam và Trung Quốc... Tuy nhiên từ khoảng cuối tháng 12/2021 đến nay, “tiền luật” bị các “nhà luật” nâng cao bất thường, đẩy các tài xế, chủ xe vào tình thế khốn đốn.

Đơn cử, ngày 24/12/2021, tại Cửa khẩu Tân Thanh, “nhà luật” Triệu Thị Chiến đã ký tên, xác nhận nhận đủ hàng và tiền luật từ tài xế là 14.560.000 đồng. Một trường hợp khác, tài xế T.Đ.V cũng phải chuyển tiền đến số tài khoản ngân hàng của “nhà luật” Nguyễn Văn Chiến tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị số tiền 20 triệu đồng chi phí xuất khẩu nông sản, trong đó có khoản tiền 12 triệu đồng được ghi rõ là “tiền luật”.

Báo Giao thông vận tải dẫn lời chia sẻ của các tài xế, rằng “nhà luật” đã được chủ hàng Việt Nam chọn từ trước. Theo chỉ đạo của chủ hàng, khi tài xế ra đến Trạm kiểm soát liên ngành dốc Quýt, thị trấn Đồng Đăng, Lạng Sơn, sẽ được các “nhà luật” đón, thu các giấy tờ liên quan như Giấy phép lái xe,  đăng ký, đăng kiểm phương tiện để lo thủ tục thông quan hàng hóa.

Nhiệm vụ của tài xế là đánh xe vào bãi, chờ chỉ đạo và làm theo yêu cầu của “nhà luật”. Các tài xế cũng cho hay đây là “dịch vụ” cần thiết, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu khi theo quy định, tài xế phải ăn, nghỉ trên xe hoặc đến khu cách ly tập trung tại cửa khẩu để phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Chủ xe, chủ hàng cũng không thể đến tận nơi để hoàn thiện thủ tục thông quan, xuất khẩu hàng hóa. Việc xuất khẩu nhanh hay chậm đều trông chờ vào các “nhà luật”.

Tuy nhiên, điều khiến các tài xế, nhà xe bức xúc là lợi dụng tình trạng ùn tắc kéo dài, các khoản tiền luật đã tăng cao bất thường, họ không được thỏa thuận, giải thích trước.

Theo Báo Giao thông vận tải, không chỉ phải chi “tiền luật” cao mà họ còn phải mua “lốt” xe (1 suất xe ưu tiên qua cửa khẩu - cách gọi của giới tài xế) để được thông quan sớm. Các xe không mua “lốt” thì cứ nằm bãi đợi trên 20 ngày mới được thông quan. Còn nếu chịu chung chi từ vài chục đến vài trăm triệu đồng sẽ được lên trước để vào cửa khẩu.

TẠM NGỪNG TIẾP NHẬN XE HÀNG MỚI TỪ 17/1

Tỉnh Lạng Sơn cũng đã có thông báo về việc tạm thời dừng tiếp nhận xe chở hoa quả tươi tới cửa khẩu của tỉnh để xuất khẩu sang Trung Quốc, thời gian thực hiện từ 17/1 cho đến Tết Nguyên đán Nhâm Dần.

Theo đó, do tình hình dịch bệnh Covid-19 đang phức tạp nên việc thông quan hàng hóa gặp nhiều khó khăn. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chỉ thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu tại 3 cửa khẩu: Hữu Nghị, ga đường sắt Đồng Đăng (huyện Cao Lộc) và Chi Ma (huyện Lộc Bình).

Ngày 25/12/2021, tại 3 cửa khẩu của Lạng Sơn tồn gần 5.000 xe. Bằng tất cả các nỗ lực của các cơ quan chức năng và sự đồng thuận của các chủ hàng, lái xe; số xe tồn đã được giải phóng trong 17 ngày là 3.200 xe. Tính đến ngày 12/01/2022, tổng lượng xe tồn tại địa phương là 1.721 xe, trong đó 749 xe chở hoa quả.

Với tốc độ thông quan như trên, để giải phóng hết hàng hóa là hoa quả đang tồn ở các bến bãi cửa khẩu của tỉnh sẽ cần từ 13 đến 15 ngày, chưa kể hàng hóa đang tiếp tục đưa lên chờ xuất khẩu.

Tuy tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp với các Bộ, ngành và các địa phương khuyến cáo các doanh nghiệp thương nhân không tiếp tục đưa hàng nông sản lên cửa khẩu trong thời hian này, thế nhưng những ngày qua vẫn có phương tiện chở hàng hóa tiếp tục đưa lên các cửa khẩu của tỉnh để chờ xuất khẩu. Cụ thể từ ngày 5-10/1/2022 đã có thêm 680 xe mới đưa lên cửa khẩu, trung bình 120 xe/ngày.

Tình Lạng Sơn đề nghị UBND các tỉnh, thành phố có hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị thông tin rộng rãi tới các doanh nghiệp, thương nhân về việc tạm thời dừng đưa mặt hàng hoa quả tươi lên khu vực các cửa khẩu biên giới đường bộ của tỉnh Lạng Sơn để xuất khẩu.