Đại tá Trịnh Nguyên Huân, một trong những thư ký lâu năm làm việc trong văn phòng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, dặn tôi chỉ được phỏng vấn Đại tướng trong khoảng 15-20p, nhưng cuối cùng cuộc phỏng vấn đó đã kéo dài cả giờ đồng hồ.
Anh minh và đôn hậu, tinh tường và nhạy cảm, cập nhật và sắc bén, Đại tướng đã cuốn hút tôi ra khỏi những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn bằng văn bản và quên cả thời gian quy định cho cuộc phỏng vấn đã hết, khiến anh Huân phải nhắc nhở mấy lần liền.
Vì là cuộc trả lời phỏng vấn dành cho Thời báo Kinh tế Việt Nam nên bữa ấy, Đại tướng đi rất sâu vào đề tài phát triển kinh tế đồng thời bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp Việt Nam.
Đại tướng kể, sau khi giải phóng miền Nam, ngay từ năm 1976, trong một cuộc họp Bộ Chính trị tại thành phố Nha Trang, Đại tướng đã có một bản báo cáo gửi Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng kinh tế khôi phục đất nước gắn liền với chiến lược bảo vệ môi trường, biển, đảo Việt Nam.
Đại tướng căn dặn các doanh nghiệp, doanh nhân cần ý thức rõ được việc phải bảo vệ môi trường. Mấy chục năm chiến tranh đã tàn phá rất nhiều rừng nguyên sinh của Việt Nam. Trong chiến tranh, đó là nơi “rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Việt Nam chúng ta là nước có khí hậu nhiệt đới, cây cối quanh năm xanh tốt, vì vậy cần bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng quốc gia.
Rồi Đại tướng nói về phát triển kinh tế và phát triển nền văn hoá dân tộc- hiện đại. Đại tướng cũng khẳng định, phát triển kinh tế phải gắn với bảo tồn, gìn giữ và phát triển văn hoá, và văn hoá chính là động lực sâu xa để phát triển kinh tế.
Cuộc phỏng vấn kết thúc, Đại tướng tiễn tôi ra tới sân biệt thự riêng 30 Hoàng Diệu của ông. Bỗng dưng, mà thực ra cũng đúng với cái tính hay ngẫu hứng của tôi, đúng lúc chuẩn bị bắt tay tạm biệt Đại tướng, trong đầu tôi lại vụt hiện lên một câu hỏi, vốn tôi đã không nghĩ tới để ghi trong văn bản gửi Văn phòng Đại tướng duyệt trước đó.
Thấy Đại tướng đang rất vui và không có vẻ gì mệt mỏi, tôi đứng giữa sân, hỏi luôn:
Kính thưa Đại tướng! Ngày 7/4/1975, Đại tướng - với tư cách Bộ trưởng Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam, Đại tướng đã ký bức điện được coi là "mệnh lệnh lịch sử" gửi các cánh quân tham gia giải phóng miền Nam. Trong bức điện đó, Đại tướng có ra lệnh: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng…”.
Vậy bây giờ, ở thời điểm này, giữa thời bình hiện nay, nếu để ra một mệnh lệnh ngắn gọn nhất, chiến lược nhất cho sự nghiệp phát triển kinh tế và dựng xây đất nước, Đại tướng sẽ ra lệnh thế nào ạ, thưa Đại tướng?
Một cái nhíu mày rất nhanh. Đang tươi cười trìu mến, Đại tướng nghiêm mặt nhìn tôi. Rồi Đại tướng nói ngay, không một giây chần chừ. Rành mạch, dứt khoát, hừng hực khí thế của một vị Đại tướng lẫy lừng bốn biển năm châu:
“Hội nhập, hội nhập, hội nhập nhanh hơn nữa!
Đi tắt, đón đầu, phát triển mạnh công nghệ thông tin!”.
Dường như không phải Đại tướng trả lời câu hỏi phóng vấn một cách thông thường. Đó như là Đại tướng đang đứng giữa đoàn quân trùng trùng điệp điệp để ra một Mệnh lệnh. Đó như là một ý chí đã được nung nấu bao tháng ngày trong trí não ông, như là một mong mỏi, một khát vọng cháy bỏng đã bao ngày ấp ủ trong trái tim vị Võ tướng già trăm trận trăm thắng của dân tộc Việt Nam.
Tôi như thấy lời Đại tướng vang lên, bay xa ra khỏi khu vườn nhà ông, bay cao trên những vòm lá cây xanh Hoàng Diệu, Ba Đình, xa lắm và cao lắm.
Những ngọn lá vàng nhè nhẹ lất phất rơi. Xào xạc gió mùa Đông-Bắc thổi qua ngôi vườn. Tôi bắt tay Đại tướng, thấy nóng ấm như được truyền cho một luồng sinh khí mới.
Hai ngày sau, số báo đặc biệt của Thời báo Kinh tế Việt Nam (nay là Tạp chí Kinh tế Việt Nam) kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân đã vinh dự được đăng bài trả lời phỏng vấn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở vị trí trang trọng nhất.
Phần trả lời câu hỏi không được chuẩn bị sẵn đã được Đại tướng đồng ý cho thêm vào bài phỏng vấn.
Tiêu đề của bài báo đó, không thể khác được, không thể hay hơn được, chính là câu Mệnh lệnh của Võ Đại tướng:
“Hội nhập, hội nhập, hội nhập nhanh hơn nữa !
Đi tắt, đón đầu, phát triển mạnh công nghệ thông tin!”
Nhân kỷ niệm ngày sinh nhật Đại tướng Võ Nguyên Giáp lần thứ 110 (25.8.1911-25.8.2021), tôi - một người lính cũ, một nhà báo già- xin biên ra đây đôi dòng kỷ niệm về cuộc phỏng vấn vị Tổng tư lệnh, như một nhành hoa kính dâng lên mừng sinh nhật Người!
