Chất lượng nguồn nhân lực trong nước vẫn đang là một trong những rào cản thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài (FDI).

Vấn đề “biết rồi khổ quá nói mãi” này lại một lần nữa được “xới” lên tại buổi gặp gỡ giữa lãnh đạo Tp.HCM với các doanh nghiệp nước ngoài mới đây tại địa phương này.

Theo báo cáo của UBND Tp.HCM, hiện trên địa bàn thành phố có 5.310 dự án đầu tư nước ngoài còn hiệu lực. Mặc dù con số trên chỉ chiếm 2% tổng số doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế tại thành phố này (5.000 doanh nghiệp FDI trong tổng số hơn 238.000 doanh nghiệp), thế nhưng khu vực FDI đang có khoảng 550.000 lao động làm việc, chiếm 22,5% chỗ làm cho lực lượng lao động trên địa bàn thành phố. 

Số lượng lao động trong các doanh nghiệp FDI có thể sẽ cao hơn rất nhiều nếu chất lượng lao động trong nước đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Đại diện nhiều doanh nghiệp đã có ý kiến như vậy và cho biết, hiện phần lớn các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không tuyển đủ lao động do chất lượng quá thấp.

Cũng có những doanh nghiệp chưa dám đầu tư vào Việt Nam cũng do lo ngại về nguồn nhân lực.

Tổng giám đốc Công ty Intel Products Vietnam Sherry Boger cho hay, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao là khó khăn đối với Intel hiện nay.

“Chúng tôi đã phải khắc phục khó khăn nói trên bằng cách đầu tư 20 triệu USD để gửi sinh viên ra nước ngoài đào tạo và trở về làm việc cho Intel. Tuy nhiên, đó chỉ là giải pháp tình thế. Điều chúng tôi cần là một nguồn lao động có tay nghề bền vững, được đào tạo tại các trường trong nước”, bà Sherry Boger nói.

Cùng chung thực trạng với Intel, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Global Cybersoft Việt Nam Ngô Đức Chí cho rằng việc thiếu nguồn nhân lực công nghệ thông tin, công nghệ cao tại Việt Nam đang là vấn đề đáng lo ngại, khi số lượng nhân lực được đào tạo trong nước đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp không nhiều.

Ông Chí cho biết thêm, công ty ông đã phải từ chối rất nhiều hợp đồng với đối tác do không thể đáp ứng được về nguồn nhân lực.

Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Ý tại Việt Nam thẳng thắn: “Nhiều doanh nghiệp của chúng tôi “kêu” về tay nghề và kỹ năng của lao động bản địa yếu. Không ít doanh nghiệp đã phải tự đào tạo”.

“Thế nhưng chúng tôi không thể làm thế mãi được. Chúng tôi cần sự phối hợp của các cơ sở giáo dục đào tạo Việt Nam cũng như chính sách phát triển nguồn nhân lực của thành phố. Để thu hút đầu tư, nguồn nhân lực chắc chắn là vấn đề then chốt của địa phương”.

Trao đổi với VnEconomy về thực trạng nguồn nhân lực trung và cao cấp trong nước và nhu cầu sử dụng nhân sự tại các doanh nghiệp FDI, bà Nguyễn Thị Vân Anh, Giám đốc Navigos Search - công ty hoạt động trong lĩnh vực tuyển dụng nhân sự cao cấp, cho biết, hiện khách hàng có nhu cầu tìm kiếm nhân sự trung và cao cấp qua Navigos Search chủ yếu là các doanh nghiệp FDI, chiếm đến 85% các đơn hàng.

Chỉ khoảng 15% đơn hàng còn lại thuộc về các doanh nghiệp cổ phần và tư nhân.

“Khi đặt hàng cho Navigos, nhiều doanh nghiệp đã đưa ra điều kiện phải là nguồn lao động trong nước. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng tôi cũng đáp ứng được nhu cầu này khi mà nguồn lao động có trình độ trong nước đang thiếu”.

Thực tế đã có không ít doanh nghiệp sau nhiều tháng tuyển dụng, lao động trong nước không đáp ứng được các tiêu chí, họ đã phải bắt buộc sử dụng nhân sự là người nước ngoài, bà Vân Anh cho biết thêm và khẳng định, rõ ràng là đang có nhiều bất cập trong lĩnh vực đào tạo tại các trường đại học trong nước.