Khối ngoại bán ròng là lực cản lớn nhất cho thị trường chứng khoán Việt Nam những ngày cuối năm 2023. Thống kê từ HoSE cho thấy, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 23.500 tỷ đồng trên sàn chứng khoán Việt Nam tính từ đầu năm tới hết ngày 18/12/2023.

Lực bán ròng chủ yếu đến từ các quỹ chủ động. Theo đó, dòng vốn chủ động bán ròng lên tới 27.000 tỷ đồng trong khi dòng tiền từ các ETFs ngoại ghi nhận vào ròng 5.670 tỷ đồng từ đầu năm tới nay.

Trong tuần giao dịch vừa qua, các quỹ ETFs nước ngoài lại đổi chiều vào ròng nhẹ hơn 60 tỷ đồng, tập trung chủ yếu ở quỹ KIM KINDEX Vietnam VN30 ETF và Fubon FTSE Vietnam ETF với tổng giá trị đạt lần lượt hơn 222 tỷ đồng và 105 tỷ đồng. Ngược lại, quỹ iShares MSCI Frontier and Select EM ETF rút ròng với giá trị hơn 164 tỷ đồng. 

Trong ngày 19/12/2023, dòng tiền quỹ Fubon FTSE Vietnam ETF tiếp diễn ghi nhận vào ròng hơn 44 tỷ đồng, đây là phiên thứ 6 liên tiếp dòng tiền quay trở lại quỹ này. Sau 2 phiên mua mạnh các cổ phiếu, quỹ đến từ Đài Loan này không có động thái mua/bán ròng trong danh mục đầu tư. Ngoài ra, quỹ VFMVN Diamond ETF cũng rút ròng với giá trị hơn 142 tỷ đồng.

Đối ứng với lệnh bán của nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân trong nước và tự doanh. Cá nhân mua ròng khớp lệnh 18 nghìn tỷ chủ yếu đối ứng với lực bán của nước ngoài, Tự doanh cũng mua ròng tích cực 8,9 nghìn tỷ trong năm 2023. Con số này bằng với giá trị bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài.

Nhận định về xu hướng mua ròng của dòng vốn trong nước, ông Huỳnh Minh Tuấn - Chủ tịch HĐQT FIDT cho rằng thị trường có cú gồng quá tốt bởi dòng tiền nội. Dòng tiền nội thực sự khỏe nếu không khỏe thì VN-Index sẽ sập về dưới 1.000 là có thể xảy ra.

"Tại sao tiền nội khỏe? Chúng tôi tiếp xúc nhiều khách hàng, họ có những khoản vay margin với lãi suất 5-6%, với mức lãi suất này mà đưa vào sản xuất chưa có gì tốt cả, đơn hàng chưa có, bất động sản chỉ có thể M&A dự án, nên chứng khoán là kênh đầu tư hấp dẫn. Lãi suất 5-6% chưa bằng một cây trần", ông Tuấn nhấn mạnh.

Mặc dù vậy, theo nhận định của hầu hết các chuyên gia trong ngành, vốn nội vẫn mua nhưng sẽ khó có sự vào ròng bứt phá khi rủi ro vĩ mô vẫn còn trước mắt như môi trường lãi suất cao ở Mỹ kéo dài hơn, sự phục hồi không như kỳ vọng của nền kinh tế trong nước, hệ thống KRX chậm triển khai so với kế hoạch.

"Đặc biệt, xu hướng giao dịch T+ đang ngấm vào thị trường, nhà đầu tư trong nước và khối ngoại có xu hướng lướt sóng nhiều hơn cũng là trở ngại khiến dòng tiền e ngại nhập cuộc mà vẫn ở lại kênh tiết kiệm ngân hàng với cảm giác an toàn", anh Minh Đức, một nhà đầu tư kỳ cựu trên thị trường chứng khoán cho biết.

Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc chi nhánh TP.HCM, Công ty Chứng khoán DSC cho rằng, xu hướng thận trọng trong đầu tư hay thắt lưng buộc bụng là tất yếu khi triển vọng kinh tế chưa rõ ràng. Nhà đầu tư thích sự chắc chắn. Tiết kiệm đáp ứng điều đó. 

Không chỉ chứng khoán, thời điểm này cũng chứng kiến sự bế tắc chung của nhiều kênh đầu tư và ngay cả với sản xuất kinh doanh.

Khi tìm hiểu những diễn biến trên thị trường, ông Huy tổng hợp, phân tích số liệu từ Trung Quốc - một thị trường có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam. "Từ năm 2021, tiền gửi tiết kiệm của Trung Quốc đã tăng gấp đôi dù hạ lãi suất, nợ cá nhân cũng giảm mạnh, kinh tế cũng chưa phục hồi và chứng khoán giảm. Tất nhiên có nhiều lý do khác nhau, nhưng cũng nhiều điểm tương đồng khi quan sát để suy ngẫm", vị chuyên gia nhấn mạnh.

Sự an toàn, phòng thủ của người dân trong việc thận trọng đầu tư còn biểu hiện khi "giá vàng nhẫn ở mức cao nhất lịch sử và chênh lệch rất lớn so với giá vàng thế giới". Đây là dấu hiệu rất đáng lưu ý của nền kinh tế Việt Nam, ông Huy nêu quan điểm.