Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ngày 6/3 giảm lãi suất lần thứ 6 kể từ khi khởi động chu kỳ nới lỏng, đồng thời phát tín hiệu sẽ giảm lãi suất chậm lại trong thời gian tới.

Trong một động thái không nằm ngoài dự báo, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (eurozone) giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, đưa lãi suất tham chiếu về 2,5%. Khi ECB bắt đầu giảm lãi suất vào tháng 6 năm ngoái, lãi suất tham chiếu ở mức cao kỷ lục 4% - kết quả của một chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh tay trước đó để ứng phó với lạm phát cao nhất 4 thập kỷ.

Trong một dấu hiệu cho thấy lập trường đã ngả theo chiều hướng cứng rắn hơn, ECB nói “chính sách tiền tệ đã trở nên bớt thắt chặt hơn nhiều”. Theo tờ báo Financial Times, đây có thể là dấu hiệu cho thấy ECB sẽ giảm lãi suất chậm lại trong thời gian tới, nếu so với nhận định của ECB sau những lần họp gần đây là “chính sách tiền tệ vẫn còn thắt chặt”.

Chủ tịch ECB Christine Lagarde nói rằng việc thay đổi ngôn từ trong tuyên bố sau cuộc họp “không phải là một sự thay đổi nhỏ vô thưởng vô phạt”. Bà cũng đặt ra khả năng ECB có thể tạm dừng việc giảm lãi suất trong tương lai khi nói rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ đi theo dự dẫn dắt của các số liệu kinh tế.

Sau khi quyết định của ECB được công bố, các nhà giao dịch đã giảm bớt đặt cược vào các đợt hạ lãi suất trong tương lai của cơ quan này. Dữ liệu từ thị trường hoán đổi lãi suất cho thấy dù tin chắc ECB sẽ có thêm một lần giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm nữa trong năm nay, các nhà giao dịch chỉ còn đặt cược khả năng 70% vào một đợt giảm lãi suất sau đó trong năm 2025, từ mức 85% trước khi quyết định lãi suất được công bố.

Ông Frederik Ducrozet, trưởng nghiên cứu kinh tế vĩ mô của công ty Pictet Wealth Management, nhận định ECB “không còn ở trong chế độ lái tự động” và đã đưa ra một “sự dịch chuyển quan trọng, dù có điều kiện, theo hướng cứng rắn hơn” về chính sách tiền tệ.

Tốc độ lạm phát hàng năm ở eurozone đã giảm từ mức đỉnh 10,6% vào tháng 10/2022 xuống còn 2,4% vào tháng 2 vừa qua, dù lãi suất tham chiếu của ECB hiện đang ở mức thấp nhất kể từ tháng 2/2023.

Ngoài lãi suất, triển vọng tăng trưởng của kinh tế eurozone còn có thể bị ảnh hưởng bởi các động thái của ông Friedrich Merz - người nhiều khả năng sẽ trở thành thủ tướng mới của Đức. Ông Merz đang có kế hoạch vay mượn hàng trăm tỷ USD để tăng chi tiêu quốc phòng và nâng cấp hạ tầng của nền kinh tế lớn nhất eurozone.

Chủ trương nới lỏng tài khóa của ông Merz đã khiến các nhà giao dịch giảm kỳ vọng về việc ECB giảm lãi suất từ trước khi kết quả cuộc họp ngày 6/3 được công bố. Một số nhà phân tích dự báo việc triển khai nhanh kế hoạch chi tiêu này có thể đưa tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Đức tăng gấp đôi lên 2% vào năm tới.

Trong dự báo chưa tính đến kế hoạch tài khóa của Đức, ECB hạ triển vọng tăng trưởng kinh tế eurozone năm 2025, 2026 và 2027. Đây là lần thứ 6 liên tiếp cơ quan này cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế khu vực năm 2025, cho rằng GDP của eurozone chỉ tăng 0,9% trong năm nay, giảm 0,2 điểm phần trăm so với mức dự báo tăng 1,1% đưa ra hồi tháng 12 năm ngoái.

“Sự bất định cao, cả trong và ngoài khu vực, đang kìm hãm đầu tư và đặt ra thách thức đối với hoạt động xuất khẩu”, bà Lagarde nói, nhấn mạnh rằng các nhà hoạch định chính sách tiền tệ đang đối mặt với một môi trường đầy rẫy bấp bênh. Năm ngoái, kinh tế eurozone chỉ đạt mức tăng 0,7%.

Theo Chủ tịch ECB, việc tăng chi tiêu cho quốc phòng và hạ tầng có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng đồng thời cũng có thể làm tăng lạm phát.

Trước khi quyết định lãi suất của ECB được công bố, một báo cáo của ngân hàng Goldman Sachs cho rằng kế hoạch vay nợ để tăng chi tiêu cho quốc phòng và hạ tầng của Đức “rõ ràng làm giảm bớt sức ép” đòi hỏi ECB phải cắt giảm lãi suất xuống dưới mức 2%.

Về lạm phát, ECB nâng dự báo lạm phát tại eurozone trong năm nay lên 2,3%, từ mức dự báo 2,1% đưa ra hồi tháng 12, trên cơ sở giá năng lượng cao hơn. Tuy nhiên, ECB nói rằng “hầu hết các thước đo lạm phát lõi” cho thấy lạm phát đang trên đà giảm về mục tiêu 2% của cơ quan này.

Chiến lược gia Pooja Kumra của công ty TD Securities nhận định ECB “chắc chắn đã trở nên thận trọng hơn” với việc cắt giảm lãi suất trong tương lai, xét tới những lời đe dọa thuế quan mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra với Liên minh châu Âu (EU). “Với những điểm còn khó đoán định về chính sách tài khóa và thuế quan, ECB không thể cam kết về một hướng đi chính sách tiền tệ cụ thể nào”, bà Kumra nói với Financial Times.

“Chúng tôi cho rằng nếu dữ lạm phát và tăng trưởng trong những tháng sắp tới phù hợp với kỳ vọng, ECB có thể sẽ giảm lãi suất thêm một lần nữa về 2,25% vào tháng 4, trước khi tạm dừng vào tháng 6 khi tác động của chính sách tài khóa và thuế quan trở nên rõ ràng hơn”, nhà quản lý danh mục Neil Mehta của công ty RBC BlueBay Asset Managemnt nhận định.