Giá cả tăng nóng "hầm hập" nhưng cớ sao CPI tăng thấp, chỉ 2,44%?
Ánh Tuyết
05/07/2022, 17:06
Bất chấp nỗi sợ "kép" lạm phát kèm suy thoái bao trùm nền kinh tế toàn cầu cùng giá hàng hoá thực tế tăng nóng "hầm hập" nhưng điều lạ lùng là chỉ số CPI tại Việt Nam 6 tháng chỉ tăng 2,44%. Các chuyên gia cho rằng con số này không những không phản ánh đúng thực tế mà còn gây khó trong quá trình hoạch định chính sách...
Giá cả nhiều mặt hàng "nhảy múa" theo giá xăng.
Ngày 5/7, Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính) phối hợp với Cục Quản lý Giá, Bộ Tài chính tổ chức hội thảo "Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2022”.
NỖI SỢ "KÉP" BAO TRÙM
Thông tin tại hội thảo, đại diện Viện Kinh tế Tài chính cho hay tăng trưởng kinh tế thế giới đều dự báo sụt giảm so với các dự báo trước đó.
Tháng 6/2022, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2022 chỉ đạt 2,9%, giảm 1,2 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra vào tháng 1/2022. Cùng với đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng toàn cầu ở mức 3,6%, giảm 0,8 điểm phần trăm. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo chỉ đạt mức 3%, giảm 1,5 điểm phần trăm; Liên hợp quốc dự báo chỉ tăng trưởng 3,1%, giảm 0,9 điểm phần trăm.
Đáng lo ngại, giá các loại hàng hóa thiết yếu trên thị trường thế giới tăng cao, đặc biệt là giá dầu thô, khí đốt tự nhiên và khí tự nhiên hóa lỏng tăng mạnh nhất kể từ năm 2011, gây nguy cơ khủng hoảng an ninh năng lượng, lương thực, tạo áp lực lớn đến lạm phát toàn cầu.
Cùng với đó, nỗi sợ "kép" lạm phát kèm suy thoái dâng cao ở nhiều nước. Theo đó, lạm phát ở nhiều nước phương tây lên mức cao nhất trong khoảng 30 – 40 năm gần đây.
Chẳng hạn, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5/2022 của Mỹ tăng 8,6%; của khối Eurozone tháng 6 tăng 8,6%; của Anh tháng 5/2022 tăng 9,1%...
Tuy nhiên, bất chấp khó khăn bao phủ toàn cầu, nền kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2022 khởi sắc ở hầu hết các ngành, lĩnh vực. Một số ngành có mức tăng cao hơn trước khi dịch Covid-19 xuất hiện như công nghiệp chế biến, chế tạo; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng; xuất khẩu hàng hóa…
Toàn cảnh hội thảo "Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2022”.
Còn tại Việt Nam, CPI tháng 6 tăng 0,69% so với tháng trước, trong đó, có 9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng và 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm, biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực và giá xăng dầu. Xăng dầu thế giới tăng kéo theo xăng dầu tại Việt Nam leo thang. Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu được điều chỉnh 16 lần và trong 1 năm qua, giá xăng dầu tăng 51,83%.
CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2022 chỉ tăng 2,44% so với bình quân cùng kỳ năm 2021.
Lạm phát cơ bản tháng 6 tăng 0,44% so với tháng trước, tăng 1,98% so với tháng 6/2021. Bình quân 6 tháng đầu năm 2022, lạm phát cơ bản tăng 1,25% so với cùng kỳ năm 2021, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 2,44%).
CHỈ SỐ THỐNG KÊ KHÔNG PHẢN ÁNH ĐÚNG GIÁ CẢ THỰC TẾ
Bình luận về mặt bằng giá cả hiện nay, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam, thẳng thắn nêu quan điểm: "Con số CPI 6 tháng tăng 2,44% so với cùng kỳ năm trước không phản ánh đúng giá cả thực tế".
Giá các mặt hàng đang tăng rất mạnh, từ giá vận tải hành khách, giá lương thực thực phẩm, giá ăn uống ngoài gia đình, dịch vụ vui chơi giải trí, giá các mặt hàng may mặc, giày dép... Trong khi đó, với CPI trung bình 6 tháng đầu năm chỉ tăng 2,44% so với cùng kỳ năm trước, giá cả dường như chưa ảnh hưởng gì tới mức sống người dân.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam: "Khi con số thống kê không đúng, không sát thực tế, không phản ánh đúng giá cả đời sống hiện tại, không có giá trị tham khảo. Con số này cũng không giúp nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết sách phù hợp, thậm chí còn làm xấu đi khả năng hoạch định chính sách của các cơ quan nhà nước".
Ông Hùng dẫn chứng giá cả xăng dầu và nhiều mặt hàng trong đó có thực phẩm thiết yếu trên thị trường tăng làm cho người tiêu dùng băn khoăn, lo lắng. Đặc biệt, "huyết mạch" ngành vận tải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ cơn “bão giá” xăng dầu.
Hàng loạt hãng taxi sau thời gian "giằng xé", giữ giá cước ổn định để níu chân khách, nay bắt buộc phải tăng giá. "Một hãng hãng taxi quy mô hơn 500 đầu xe tại Hà Nội, buộc phải tăng giá dịch vụ vận tải từ 13.500 đồng/km lên mức 15.000 đồng/km. Một loạt các hãng khác tại Hà Nội cũng tăng giá cước để bù đắp chi phí xăng dầu liên tục tăng cao", ông Hùng nêu thực tế.
Giá xăng tăng cao kỷ lục cũng khiến nhiều tài xế công nghệ bỏ việc vì không chịu nổi chi phí. Đáng quan ngại, cước vận tải tăng sẽ kéo theo hàng loạt giá hàng hóa tăng. Có thể thấy, giá cả nhiều mặt hàng tăng "chóng mặt".
Chịu chung số phận "lao đao" từ cơn “bão giá” xăng dầu, nghề đi biển, đánh bắt hải sản cũng là một trong những ngành, nghề chịu ảnh hưởng nặng nề không kém. Hàng triệu người liên quan đến nghề biển bị ảnh hưởng.
"Do giá xăng dầu liên tục tăng cao, giá các mặt hàng khác cũng tăng theo, làm cho chi phí mỗi chuyến ra khơi của ngư dân cũng tăng cao, dẫn đến thua lỗ. Cuối tháng 6, khi giá dầu tăng hơn 30.000 đồng/lít, cầm chắc là lỗ, nhiều ngư dân buộc phải cho tàu cá nằm bờ", ông Hùng chua xót chia sẻ. Trong đó, nhiều tỉnh thành có tỷ lệ cao như Sóc Trăng có gần 50%, Kiên Giang khoảng 60%, cả nước khoảng 40 – 55% tàu cá nằm bờ.
Nhiều chuyên gia cũng bày tỏ sự phân vân về chỉ số 2,44% bình quân. Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho hay người dân lo lắng vì giá rau, hoa, quả, thịt lợn, dầu ăn... tăng rất mạnh 5%, 10% thậm chí có mặt hàng thiết yếu phục vụ cho những sinh viên, bác xích lô, những người nghèo tăng đến 2,5 lần.
Tuy nhiên, theo ông Phú, trong giỏ hàng hoá của Tổng cục Thống kê, chỉ có 700 mặt hàng tính giá, trong khi đó cuộc sống hàng vạn mặt hàng. Cùng với đó, chủ yếu lấy giá ở nhóm chợ nhưng giá khu vực ở chợ không niem yết, “sáng nắng chiều mưa”, khó có thể phản ánh trọn vẹn.
Vì vậy, "phải xem lại cách tính thống kê để đảm bảo xây dựng một kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tốt hơn, sát hơn", ông Phú bày tỏ.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Lạm phát ở Việt Nam chưa quá nóng như Mỹ, châu Âu
Thủ tướng chỉ đạo ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát
25 năm sau khủng hoảng tài chính, châu Á đứng trước phép thử Covid, lạm phát
Lý do thu ngân sách từ sử dụng đất của Quảng Trị tăng gần 60%
Lũy kế đến hết tháng 7/2025, số thu ngân sách nhà nước từ sử dụng đất trên địa bàn Quảng Trị đạt hơn 2.760 tỷ đồng, bằng 93,6% dự toán trung ương giao và 75% dự toán tỉnh giao, tăng 59,9% so với cùng kỳ.
Vì sao chính sách thuế không đổi nhưng số thuế phải nộp lại tăng thêm?
Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến số thuế phải nộp tăng lên không phải do Nhà nước thay đổi thuế suất mà là xuất phát từ sự thay đổi từ phương thức quản lý thuế khoán sang kê khai, khiến doanh thu thực tế của hộ kinh doanh được phản ánh chính xác hơn…
Thị trường giao dịch hàng hóa Việt Nam 2024: Năm của sự bứt phá và phát triển chuyên nghiệp
Ngày 22/8, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã long trọng tổ chức Lễ Vinh danh Thành viên xuất sắc năm 2024, sự kiện có ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra ngay trước thềm kỷ niệm 15 năm thành lập MXV (2010-2025).
Giá vàng SJC vọt lên trên 126 triệu đồng/lượng, lập đỉnh lịch sử
Phiên giao dịch ngày 23/8, giá mua/ bán vàng miếng SJC phổ biến tăng 1,2 triệu đồng/lượng sau 7 phiên giằng co (15 – 22/8), lần lượt 125,6 triệu – 126,6 triệu đồng/lượng. Đây là mức giá cao nhất từ trước tới nay…
Kiểm toán thông đồng doanh nghiệp bóp méo báo cáo tài chính sẽ bị phạt tối đa 2 tỷ đồng
Doanh nghiệp kiểm toán“bắt tay” với khách hàng để bóp méo báo cáo tài chính sẽ bị phạt tối đa 2 tỷ đồng, buộc nộp lại toàn bộ số lợi bất chính và bị đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán; kiểm toán viên trực tiếp tham gia cũng bị phạt tiền và thu hồi giấy phép hành nghề...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: