Theo Sở Du lịch TP.HCM, trước dịch Covid-19, thành phố có trên 160.000 lao động trực tiếp trong lĩnh vực du lịch và khoảng 1 triệu lao động gián tiếp trong các ngành dịch vụ bổ trợ. Trong đó, tổng lực lượng hướng dẫn viên du lịch được cấp thẻ tính đến hiện tại là hơn 7.200 người.

NGHỀ “LÀM DÂU TRĂM HỌ”

Tại tọa đàm "Hướng dẫn viên du lịch: Những điều chưa kể" trong khuôn khổ Hội thi hướng dẫn viên du lịch giỏi TP.HCM mở rộng năm 2022, do Sở Du lịch TP.HCM tổ chức, chia sẻ về nghề hướng dẫn viên du lịch, ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Du lịch Lửa Việt, cho rằng nghề hướng dẫn viên du lịch rất hấp dẫn các bạn trẻ vì được gặp gỡ rất nhiều người, đi được rất nhiều nơi và đặc biệt là học hỏi được nhiều thứ mới.

Đây cũng là nghề “làm dâu trăm họ” vì đôi khi khách du lịch sẽ bắt bẻ ngược lại nếu như hướng dẫn viên chưa trang bị đủ kiến thức. Chưa kể sẽ có những sự cố xảy ra trong quá trình di chuyển, nếu không xử lý khéo léo sẽ rất dễ mất niềm tin của khách.

“Cái khó chính là người hướng dẫn viên phải biết cách làm sao để biến lời nói của mình có sức hút. Buổi thuyết trình không được biến thành buổi phô diễn kiến thức, mà phải truyền đạt được đến khách du lịch", ông Mỹ nói.

Là một nữ hướng dẫn viên theo nghề hơn 17 năm, chị Đinh Thị Thanh Mai, giảng viên Khoa Quản trị Du Lịch & Khách sạn Trường Đại Học FPT, cho biết đặc thù công việc phải đi nhiều nên yêu cầu hướng dẫn viên bắt buộc phải có một sức khỏe tốt. Thời gian cũng là một cản trở, trong khi những ngày cuối tuần, lễ, tết, người ta dành thời gian cho gia đình, cho bạn bè thì mình lại đi làm.

“Đến thời điểm hiện tại tôi đã có thể nghỉ hưu ở tuổi 30 do có được nguồn thu nhập khá lớn từ nghề. Hầu như tôi không phải chi tiêu bất cứ thứ gì, từ xăng xe, ăn uống, ngủ nghỉ... các chi phí đó đã có sự hỗ trợ từ nơi làm việc”, chị Mai cho biết thêm.

Theo anh Lê Hữu Thành, Công ty TNHH MTV Dịch vụ Lữ hành Saigon Tourist, một hướng dẫn viên mới vào nghề sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn. Chẳng hạn, thời gian đầu đi tour, người hướng dẫn viên du lịch cũng có thể gặp tình trạng sức khỏe không đáp ứng lịch trình, dễ say xe, đau ốm… 

KHÔI PHỤC GẤP NGUỒN NHÂN SỰ

Trong gần 3 năm qua, trước tình hình phức tạp của dịch Covid-19, lực lượng hướng dẫn viên du lịch là một trong những đối tượng chịu ảnh hưởng thiệt hại nặng nề nhất.

Ông Trần Ngọc Đông Quân, Trưởng Phòng Lữ hành, Sở Du lịch TP.HCM, cho biết trong giai đoạn khó khăn nhất, gần 90% doanh nghiệp lữ hành vừa và nhỏ, đặc biệt là doanh nghiệp lữ hành inbound (đưa khách nước ngoài đến Việt Nam) đã tạm ngưng hoạt động. Hướng dẫn viên du lịch tại TP.HCM giảm mạnh, chỉ còn số ít lực lượng chính thức của các công ty lữ hành còn hoạt động, còn hướng dẫn viên cộng tác hoặc tự do đã phải chuyển đổi ngành nghề.

Để kịp thời bổ sung nhân sự cho ngành du lịch, Sở Du lịch TP.HCM đã khảo sát, đánh giá thực trạng, mở các lớp bồi dưỡng, đào tạo các ngoại ngữ hiếm như tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Tây Ban Nha nhằm hỗ trợ kiến thức cho hướng dẫn viên du lịch... 

Ngoài ra, Sở cũng đã tổ chức các chuyên đề, như: “Quản trị rủi ro trong du lịch - Chiến lược phục hồi giai đoạn mới"; tổ chức hội thảo khoa học quốc gia Liên kết vùng trong phát triển nhân lực du lịch Việt Nam - chất lượng cao sau đại dịch Covid-19"…

Mới đây nhất, nhằm nhanh chóng khôi phục lại lực lượng hướng dẫn viên du lịch tại thành phố, Sở du lịch đã phối hợp với Thành đoàn TP.HCM tổ chức cuộc thi “Hướng dẫn viên du lịch giỏi TP.HCM mở rộng năm 2022”, thu hút nhiều bạn trẻ yêu nghề cũng như định hướng tạo thêm nhân lực cho ngành.

Hội thi diễn ra từ ngày 6/12/2022 đến ngày 22/12/2022, thu hút hơn 200 thí sinh của cả nước tham dự, với 3 vòng thi được tổ chức. Đêm chung kết diễn ra vào tối 22/12/2022 có 24 thí sinh xuất sắc nhất tham gia, thực hiện bài thi gồm 04 phần thi đối kháng, thể hiện được tài năng, tư duy trí tuệ để tìm ra được những thí sinh xứng đáng nhất.

Bà Bùi Thị Ngọc Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP Hồ Chí Minh, cho biết hội thi là một trong những hoạt động phát triển nguồn nhân lực trong tương lai, tuyển chọn những hướng dẫn viên du lịch giỏi để tham gia các hội thi hướng dẫn viên du lịch toàn quốc. Đây còn là dịp để tuyên truyền, giới thiệu các tài nguyên du lịch, điểm đến hấp dẫn của TP.HCM và cả nước.