Hai khoản thu ngân sách "khủng" về đích sớm sau 9 tháng

Ngày 7/10, thông tin về tình hình thực hiện chương trình công tác tháng 9/2022 và 9 tháng đầu năm 2022, Bộ Tài chính cho biết, trong tháng 9 năm 2022, thu ngân sách nhà nước ước đạt 94,8 nghìn tỷ đồng.

Lũy kế thu 9 tháng đầu năm 2022 ước đạt 1.327,3 nghìn tỷ đồng, bằng 94% dự toán, tăng 22% so cùng kỳ năm 2021; trong đó, ngân sách trung ương ước đạt 93,4% dự toán; ngân sách địa phương ước đạt 94,8% dự toán.

Cụ thể, về thu nội địa, lũy kế thu 9 tháng đầu năm 2022 ước đạt 1.045,8 nghìn tỷ đồng, bằng 88,9% dự toán, tăng 18,8% so cùng kỳ năm 2021.

Lũy kế thu 9 tháng đầu năm 2022 từ dầu thô ước đạt 60 nghìn tỷ đồng, bằng 213% dự toán, tăng đột biến 103,5% so cùng kỳ năm 2021, chủ yếu do giá dầu tăng mạnh.

Lũy kế thu 9 tháng đầu năm 2022 từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt gần 216,5 nghìn tỷ đồng, bằng 108,8% dự toán, tăng 22,1% so cùng kỳ năm 2021, trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt 329,5 nghìn tỷ đồng, bằng 93,6% dự toán; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ gần 113 nghìn tỷ đồng, bằng 73,8% dự toán.

Tuy nhiên, cũng theo Bộ Tài chính, vẫn còn 2 khoản thu chưa đảm bảo tiến độ dự toán là thu thuế bảo vệ môi trường, đạt 62,1% dự toán, bằng 84,1% so cùng kỳ và thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước, đạt 59% dự toán.

Về số thu trên địa bàn, ước tính có 61/63 địa phương thực hiện thu nội địa 9 tháng đạt trên 75% dự toán; 52/63 địa phương thu cao hơn so với cùng kỳ, 11 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ.

Hai khoản thu được giao dự toán lớn trong danh sách 5 khoản thu về đích sớm chính là thuế thu nhập cá nhân và các khoản thu về nhà, đất.

Cụ thể, số thu thuế thu nhập cá nhân tăng đều mỗi năm, chẳng hạn năm 2013, thu thuế thu nhập cá nhân đạt 46.548 tỷ đồng. Năm 2018, số thu thuế thu nhập cá nhân tăng gấp đôi, đạt 96.896 tỷ đồng. 

Bắt đầu từ 1/7/2020, mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân được Quốc hội đồng ý tăng từ 9 triệu lên 11 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, số thu từ thuế thu nhập cá nhân vẫn giữ đà tăng cao những năm gần đây. Năm 2022, dự toán thu thuế thu nhập cá nhân lên tới 118.075 tỷ đồng nhưng là một trong những khoản thu về đích từ sớm.

Cùng với đó, các khoản thu về nhà, đất (gồm: thu tiền sử dụng đất, thu tiền cho thuê đất, thuê mặt nước, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp...) được giao dự toán năm 2022 lên tới 162.610 tỷ đồng nhưng là khoản thu vượt dự toán cao nhất đến thời điểm hiện tại.

Dù thu ngân sách từ đất đai những năm gần đây đang tăng lên nhanh chóng nhưng nhiều chuyên gia cho rằng nếu so với nhiều quốc gia, tỷ lệ thu ngân sách từ đất đai của Việt Nam vẫn khá thấp, bởi nguồn thu từ đất tại các địa phương chủ yếu từ việc Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất... Trong khi đó, các nước thu ngân sách từ đất đai chủ yếu từ thuế tài sản với nhà đất.